90. Doğum Gününde Unutulmaz Şair Turgut Uyar ve 14 Şiiri

Ne güzel çocuklar olduk biz senin sayende. Durmadan göğe baktık. Umut ettik, hayal kurduk. Asla vazgeçmememiz gerektiğini öğrettin bize. yanımızdaki o insana sıkı sıkı sarılmamız, onun kalbini asla kırmamamız gerektiğini öğrettin. Her şey için teşekkürler Turgut Uyar..'yalanlı dolanlı alçak doğruca yaşanmamış birbir gözsüz kulaksız elsiz ayaksız güdük bir günbütün yitiklerim karalarım üstüste üstüste bütün karışıklığımgelip geçtiğim macera şu kadar binler yıllıkşu kadar binler yıllık karalarım karışıklığım üstüsteusul usul insan insan ölüm ölüm üstüsteşu kadar güneş şu kadar su şu kadar su yılanı şu kadar düzenben sebepliyim denizlere aylara kavgalara umursuzluğabir maviyi durup dururken birine benzetiyorumbir balığın ağzını anıyorum durup dururkenserinliyorumben üç yer tasarlamıştım üçü de sana bana uygunbiri günebakanlarda biri otuz yaşta birini sormabirini sorma gün gelir ben söylerimdaha usta olurum daha yiğit o zaman söylerimbu kırgın karanlığı bir ışıtalım ilkinyeniden şehirler kuralım şimdikilerine benzeyenbaştan başlayalım susamlara ekmeklere denizaşırılarınasevmeleregidip dönelimbelki bir yerde bir tohumda bir durumda belkibelki o ses o yudum o yumuşak döşekler yeşil yeşillerben taş çekerim yılmam çamur kararım yol döşerimbakarsın göneniriz gidip dönelimben yılmam taş çekerim çamur kararım bensenin de gürül gürül saçların var nasıl olsa.''Bektaş yüce dağ başında -yalağuz-du.Bektaş zaten doğduğundan beri -yalağuz-du...Bir sopa, üç beş koyun, bir köpek,Bulutların içinde kendi kendine -yalağuz-du...Mintanı ile yalnızdı, çarığı ile yalnızdı,Bilinmez düşünceleri, Tanrısı ile yalnızdı...Köyde, şehirde, kasabada, dağdaBeş on kelimesi, diliyle.Yalnız insanların o garip haliyle;Yalnızdı Bektaş, yapayalnızdı..Bektaş mayıs böceği kadar yalnızdı,Esaretinde hürriyetinde sevdasında,Üç yaşında da yalnızdı, on beşte de, seksende de,Yağmurların altında, bulakların kenarında.Türküsünde, koşmasında, şarkısında,Tamamda da, noksanda da,Papatya gibi yalnızdı, kuşyemi gibi yalnızdı.. . . . . . .İğneden ipliğe işte Bektaş, yapayalağuzdu...'İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalımŞu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarındanBebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarındanDurmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtarŞu aranıp duran korkak ellerimi tutBu evleri atla bu evleri de bunları daGöğe bakalım Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalımİnecek var deriz otobüs durur inerizBu karanlık böyle iyi afferin TanrıyaHerkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorumHırsızlar polisler açlar toklar uyusunHerkes uyusun bir seni uyutmam birde ben uyumamHerkes yokken biz oluruz biz uyumıyalımNasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklardaBeni bırak göğe bakalım Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalımTuttukca güçleniyorum kalabalık oluyorumBu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyorSeni aldım bu sunturlu yere getirdimSayısız penceren vardı bir bir kapattımBana dönesin diye bir bir kapattımŞimdi otobüs gelir biner giderizDönmiyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güçBir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsinSeni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlatDurma kendini hatırlat Durma göğe bakalım'Ben beni sevdikçe ey yar derdim artar daima”Çünkü beni sevsen deGüvenmezsin bana bilirimAma artan her şeyle birlikte yanlışlık da artarMesela her su gözyaşı olurHer dönem bir hazin geçişSuya boşversem yanılsamaAya baksam bir bulutSevgisizlikle birlikte yanlışlığın hükmü başlarBir düşün kaç kişiyiz bildirilerdeŞimdilik kaç paralığız hele akşam oluncaBunca sütsüzün kahrını çektik düşün kiGene de soluğumuzBir orman yangını sanılır oralarda buralardaEzildik gerçi ama horlanamadık bunu hatırlarsınMutlaka hatırlarsın bunuTut ki enver bırakır tehdidiniEthem başlarÇünkü beni sevsen de bana güvenmezsin iyi bilirimApoletim sırmasız hatta hiç yokSu içsem ağzımın kenarlarından dökerimNeyi hatırlatır benim sana uzak bir bakışım bilirimAslında mutsuz yaşayıp gidiyoruzÖlüme direnerek şimdilikŞimdilik alımlı bir başka mutluluklara özenerekAşkımız ve mutfak rafları ve uçaklar üstüne korkumuzBir yudum gelecek ve mutlu saatler üstüne korkumuzAma birlikte biliyoruz: eğilecek bugünkü başlarSev beni, alış banaKimse ürkütemez bağlandığımız güzelliğin utkusunuSev beni, bir dağ gölgesi kadar sevŞimdilik bırak musluğun sızmasını damın akmasınıBir tırnak gibi büyü domuz bir tırnak gibiZorlayarak her bir yanıÇünkü biraz sonra umut başlar her günkü, başlarAslında bir alıştırmadır umutÖbürlerinin azıcık nefes diye bağışladığı-Baharı beklemeye benzer-Hain ve olmayanadır çünküUmutsuzluğu taşır yanındaOysa nasıl olsa gelecektir bahar denen tarihÖnüne durulmaz mantığıyla doğanınYeşilden olma birimSudan gelme itmeyleUmut yokturKimse yoktur umut etmemeyi önleyecekÇünkü umut kaçınılmaz gelecektirBütün gümbürtüsüyleUmut kaçınılmaz gerçektir çünküBiri Asya’da biterken sözgelişi, Şili’de öbürkü başlar ''Mutsuzluktan söz etmek istiyorumDikey ve yatay mutsuzluktanMükemmel mutsuzluğundan insansoyununSevgim acıyor Biz giz dolu bir şey yaşadıkOnlarda orada yaşadılarBir dağın çarpıklığınıbir sevinç sanarak En başta mutsuzluk elbetKasaba meyhanesi gibi Kahkahası gün ışığına vurup daöteden beri yansımayanYani birinin solgun bir gülden kaptığı frengiÖbürünün bir kadından aldığı veremBütün işhanlarının tarihçesisevgim acıyor Yazık sevgime diyor birisi Güzel gözlü bir çocuğun bile O kadar korunmuş bir yazı yoktuNe denmelidir bilemiyorumsevgim acıyorGemiler gene gelip gidiyorDağlar kararıp aydınlanacaklarVe o kadar Tavrım bir çok şeyi bulup coşmaktırSonbahar geldi hüzünİlkbahar geldi kara hüzünEy en akıllı kişisi dünyanınBazen yaz ortasında gündüzünsevgim acıyorKimi sevsemKim beni sevse Eylül toparlandı gitti işte Ekim filanda gider bu gidişle Tarihe gömülen koca koca atlarTarihe gömülür o kadar'Halbuki korkulacak hiçbir şey yoktu ortalıktaHerşey naylondandı o kadarVe ölünce beş on bin birden ölüyorduk güneşe karşıAma geyikli geceyi bulmadan önceHepimiz çocuklar gibi korkuyorduk.Geyikli geceyi hep bilmelisinizYeşil ve yabani uzak ormanlardaGüneşin asfalt sonlarında batmasıyla ağırdanHepimizi vakitten kurtaracakBir yandan toprağı sürdükBir yandan kayboldukGladyatörlerden ve dişlilerdenVe büyük şehirlerdenGizleyerek yahut dövüşerekGeyikli geceyi kurtardıkEvet kimsesizdik ama umudumuz vardıÜç ev görsek bir şehir sanıyordukÜç güvercin görsek Meksika geliyordu aklımızaCaddelerde gezmekten hoşlanıyorduk akşamlarıKadınların kocalarını aramasını seviyordukSonra şarap içiyorduk kırmızı yahut beyazBilir bilmez geyikli gece yüzünden'Geyikli gecenin arkası ağaçAyağının suya değdiği yerde bir gökyüzüÇatal boynuzlarında soğuk ay ışığı'İster istemez aşkları hatırlatırEskiden güzel kadınlar ve aşklar olmuşŞimdi de var biliyorumBir seviniyorum düşündükçe bilsenizDağlarda geyikli gecelerin en güzeli...Hiçbir şey umurumda değil diyorumAşktan ve umuttan başkaBir anda üç kadeh ve üç yeni şarkıBelleğimde tüylü tüylü geyikli gece duruyor.Biliyorum gemiler götüremezNeonlar teoriler ışıtamaz yanını yöresiniÖrneğin manastırda oturur içerdik iki kişiYa da yatakta sevişirdik bir kadın bir erkekÖpüşlerimiz gitgide ısınırdıKoltuk altlarımız gitgide tatlı gelirdiGeyikli gecenin karanlığında..Aldatıldığımız önemli değildi yoksaHerkesin unuttuğunu biz hatırlamasakGümüş semaverleri ve eski şeyleriSalt yadsımak için sevmiyordukKötüydük de ondan mı diyeceksinizNe iyiydik ne kötüydükDurumumuz başta ve sonda ayrı ayrıysaBaşta ve sonda ayrı olduğumuzdandı...Ama ne varsa geyikli gecede idiBir bilseniz avuçlarınız terlerdi heyecandanBir bakıyorduk akşam oluyordu kaldırımlardaKesme avizelerde ve çıplak kadın omuzlarındaBüyük otellerin önünde garipsiyordukÇaresizliğimiz böylesine kolaydı işteHüznümüzü büyük şeylerden sanırsanız yanılırsınızÖrneğin üç bardak şarap içsek kurtulurdukYahut bir adam bıçaklasakYahut sokaklara tükürsekAma en iyisi çeker giderdikGider geyikli gecede uyurduk'Geyiğin gözleri pırıl pırıl gecedeİmdat ateşleri gibi ürkek telaşlıSultan hançerleri gibi ay ışığındaBir yanında üstüste üstüste kayalarÖbür yanında benAma siz zavallısınız ben de zavallıyımDomino taşları ve soğuk ikindilerÇiçekli elbiseleriyle yabancı kalabalıkGölgemiz tortop ayak ucumuzdaSevinsek de sonunu biliyoruzBorçları kefilleri bonoları unutuyorumİkramiyeler bensiz çekiliyor dünyadaDaha ilk oturumda suçsuz çıkıyorumOturup esmer bir kadını kendim için yıkıyorumİyice kurulamıyorum saçlarınıBir bardak şarabı kendim için içiyorum'Halbuki geyikli gece ormandaKeskin mavi ve hışırtılıGeyikli geceye geçiyorum'Uzanıp kendi yanaklarımdan öpüyorum.Üç kere üç dokuz ederBilirsin,Birin karesi birdir.Karekökü de bilirsin.'Mutlu aşk yoktur',bilirsin...Ama baharda ya da dışarda,Sonsuz göğün altında,aşkın aşkla çarpımı,garip bir biçimde,hep sonsuzdur,karekökü de yoktur...'kente kapandık kaldık tutanaklarla bellisirk izlenimlerinden seçmen kütüklerindenyüzlerimiz temmuzdan ötürü sallanır ve uzarve her köşe bir tuzaktırbirer darağacıdır her meydan saatiöğle vaktini kesinlikle gösterenoysa hep güçlü dağları görmenin zamanıdırçığlığım uzun uzun kalır içimdeyani güller giyinmiş bir adam nerde ben nerderüzgâr bir dirimi dört yöne bölerken tepelerdeve gece duruşmasından yeni çıkmışkensabahın terazisi eksik tartar gölgemiartık öyle açık ki kuşkuya yer yokkim gelirse gelsin acıya hep yer vardırtutanaklarda duvar diplerinde ve bazı yerlerdeörneğin çukurova ve mekong köylerindeacıdır ağacın gölgesini yapanbunu herkes bilirkutsal acı besleyen acı sütünü emiyoruzyatıyoruz seninle terli döşeklerdesaati seninle kuruyoruz bir çalar saatisen donatıyorsun kalbimizikalbimiz çoğu zaman yeterli ve ürkekkendi çoğunluğunu kendi üreterekkente kapandık kaldık iki cadde iki alan bir saatmutsuzluk acıya varana kadarartık yeminimiz bir tatar gölgesi gibiöyle bir gölge ki belki çok dardırkısa vakitlerinde aceleci akşamınartık öyle açık ki kuşkuya yer yokacıya hep yer vardır aramızdadört cepli yeleğim aynı kolaylıkla taşır her şeyibozuk paraları da umutsuzluğu daaynı kolaylıkla tutmuş gibi olurumgüneşin yedi renk ayasınıbiliyor musun güçlü dağları görmenin zamanıdırşimdi bir bağırsan çok iyi biliyorumya da üst üste silah atsankent tepinir belki bütün kuşlar uçarbelki değil mutlakaamabir tanesi mutlaka kalır.''senin için alışılmış şeyler söyleyemem sana yaraşmazkış gecesi amcamızdır bahar yakından kardeşimizalır başımı erzincan’a giderim seni düşünmek içindörtlükleri bozarım çünkü dağlar ne güne duruyorkıyılar ve eskimeyen her şey seni anlatmak içinbir bozuk saattir yüreğim hep sende dururne var ki ıslanır gider coskunluğum durmadandurmadandağ biraz daha benden deniz her zaman sendenhiçbir dileğimiz yok şimdilik tarihten coğrafyadankimselere benzemesin isterim seni övdüğümseni övdüğüm zamangüzel bir çingene yalnız başına dolaşmalı kırlardaseni övdüğüm zaman''HerkesinBir umudu vardır,Bir savaşı,Bir kaybedişi,Bir acısı,Bir yalnızlığı,Bir hüznü…Çünkü herkesin bir gideni vardır,İçinden bir türlü uğurlayamadığı…''kışsazordur bir yazı anlamakgerçekten kurtulamadım o yaz günündenpapatya firengi ve haritalarsuskunluk uzay ve bütün öbür şeylerkim nasıl tanıyorsa beni öyleydim iştesağ tarafımda deniz solumda rüzgaraldığım son soluklakıvılcım gibiydim cıgaraydımolur olmaz şeylerive eski yalıları yakmayatanıdığım hiç kimseistemiyordu sorulmasınıgeldiği ülkeninsen sor haziranduruldumsonraları selanikli bir kadını elindenbildiğimiz rakıyı içtimo ne günler güneşlero ne şarkılardıselanik kaç paraİstanbul umurumda mıbir zamanlarbir çocuk olduğum geçti aklımdano da çocuktu bir zamanlarbir yazı anlamakzordur ve anlamlıdırbana kalırsaen saygın işidir kişininçünkü güneş ve kalın maviinsana hiçbir şey hatırlatmazöyle ki toparlar hayatın kalbinive o zamançökelir yaztutarak kendi kalbiniumutlar sarıya bırakır kendinigül uzar karanfil kokaro zaman sorarımşimdi mive bizbir yazı o zaman anlarız belki''Önce sesin gelir aklıma Çaresiz kaldıkça hep seni düşünürüm Güzel olan, dolgun başaklardaki sarışın sevinçli Sonra cumartesi günleri gelir Sonra gökyüzü gelir hemen kurtulurum Bir yağmur yağsa da, beraber ıslansak. Kırk kere söyledim bir daha söylerim Savaşta ve barışta, karada ve denizde, Düşkünlükte ve esenlikte Zamanımız apayrı bize göre Yanyana olduk mu elele Aç kalsak ağlamayız biliyorum. İçim güvercinleri okşamış gibi rahat Sen yanımdayken ister istemez Geniş meydanlarda akşam üstleri Üstüste üç kere deniz, üç kere çınarlar. Sen yanımdayken ister istemez Uzak ırmakları hatırlıyorum. Arasıra düşmüyor değil aklıma Yabancı kadınların sıcaklığı Ama Allah bilir ya, ne saklıyayım Yanında ihtiyarlamak istiyorum... ''yazı orada geçirdik kışa gerek kalmadısafça acemice şarkılar söylendi oyunlar oynandısözde sevinç haline getirildi yıllanmış hüzünleraşklar unutuldu ve bazılarına yeniden başlandı“insan yaşlandıkça kurtulur” demiş birisikorkudan belki yılgınlıktan ve başka bir şeylerdenoysa yaşlandıkça bulunur mavinin en iyisiakasya çürür tren hızlanır eller ufalır gibikim yitirir sözgelimi bir başkasının bulduğunuevet kim yitirir kim bulurherhangi bir akşam alacası değil ki buimdi ey kış diyorum seni de orda geçirseydikkim düşünecekti bir kumsaldasabahın tanıksız kendi kendine olduğunu“oysa” diyor birisi“sabah yeniden hatırlamadı yaşamayı”bana kalırsa “oysa” diyenlerden hep korkmaı“oysa ölüm var” da diyebilir aynı kişioysa ölüm yakın olmamalısüzgün ve uzun şeylerden de korkmalı bana kalırsauzun süren devrimlerden süzgün aşklardanve bunlara benzeyen başka şeylerdenakasya hemen çürümeli tren birden hızlanmalışimdi ey kış diyorumne kadar sürersen süryaz güzeldi ve sapsarıydıherkes doydu ve eylendi oyunlar oynandıoteller ve sokaklar da sapsarıydıkimler ne konuştu ne yitirdi ne kazandıama bir şey vardı eksilen ya da çoğalankumun altında mı denizin üstünde mi masalarda mı“dünya bir sanrıdır” diyor birisi“belki bir sancı”ne bırakmıştım orada sahimor gibi soylu bir şey mibir eziklik mi yoksaherkes ne kadar mutluydu “oysa”ne bıraktıysam o kadar kaldı orda''Gülü çiğdemi filan bırakSardunyayı karidesi filan bırakAcıyı ve ölümleri bırakOy pusulalarını ve seçimleri bırakEvetSeçimleri özellikle bırakÇünkü açlık çoğunluktadır Her kişinin ukala ömrüYeter sanılır çiçeklenmeyeVe dünyanın karanlığındanBir aşk bahanesiyle kurtulmayaKaçıp giden baharların anısıElden ele devredilen bir gençlik duygusuLaleler sümbüller bütün öbür boklar püşürlerHakkım var mıdır bunları söylemeye- vardırGüneş doğarken ve batarkenYazdan kışa girerken ve kıştan çıkarkenVe dağda ve kırdaHakkım vardır -Çünkü en azından dünyadanDölsüz katırlar geçerYüklü vagonlar geçerDemir yüklü şilepler geçerYelkenleri işletenleri ve tayfalarıylaVe onların karıları ve çocuklarıylaVe bilinmez sanılır geleceğiBir demiryolu makasçısınınOysa kesinlikle yazılmıştırHer sevgi kitabındaAsıl olan açlıktırÇoğunluktadır Sevişmek o yüzden gereklidirEvet açlık, yok olsun bütün inceliklerMendiliniz var mı, kabak ogratenBof strogonof mantar fileminyonGüneş görmemiş midyeMidye görmemiş güneşVe soygun halindeki otel malzemeleriVe altın arayıcılarVe istedikleri yerlerdeYüksek graviteli petrol bulanlarHem thames kıyısındaHem mekong deltasındaBir kalça fotoğrafına bunlarla birlikte bakanlarÇoğunlukta değildirAçlık çoğunluktadırArtık her şeyi yaşadıkVe birlikte düşündükVe düşündük ki her şey cehennemBir bakıştaVe cehennemBaşarılmamış bir savaştırDünyanın ortasında kullanılmamış bir suCehennem, insanın kendi ciğeriAt sırtında taşınan ölüKundağa girmeyen bebeKaranlıklarda açan çiçeklerinBir insanın ölümüne dönüşüBir insan ölümü olmayaÇünkü açlık çoğunluktadır İşte o zaman diyorum ki -Gelişin şen olsun seninHer şey esirgesin seniÇünkü açlık çoğunluktadırVe ezecektir gücüyle dünyayıİkimize bir aşk elbette yetmezTürlü şeylerin savunulduğu -Diriliğe eşitliğe tokluğaArtık ayıp olan tokluğaÇünkü açlık çoğunluktadırAçlık.'

90. Doğum Gününde Unutulmaz Şair Turgut Uyar ve 14 Şiiri

1. Denize Gidip Dönen Mavilerin Bire İndirgenen Üçlüğü

2. Yalağuz

3. Göğe Bakma Durağı

4. Umuttur

5. Acıyor

6. Geyikli Gece

7. Sibernetik

8. Acının Coğrafyası

9. Tomris

10. Çünkü herkesin bir gideni vardır

11. Bir Yazı Anlamak

12. Senfoni

13. Ekinoks

14. Açlık Çoğunluktadır

Leyla ile Mecnun - Göğe Bakma Durağı