1969 Yılından Bu Yana Dolar Bazında Asgari Ücret Ne Oldu? Dolarla Maaş Almayanlar Üzülecek!
Asgari ücret tartışmaları tüm yıl boyunca sürdü. Enflasyondaki yükselişin bu yıl son 20-30 yılın zirvelerinde olması yıl başında artışı kısa sürede eritince, temmuz ayında yeni zam kaçınılmaz oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan asgari ücret ara zammıyla 2022 yılı ikinci yarısında net asgari ücret 5 bin 500 TL olmuştu. 2022 yılının sonuna yaklaştığımız şu günlerde ara zammın ilk açıklandığı günlerde 327 dolar seviyesinde olan asgari ücret günümüzde 295 dolar seviyesinde bulunuyor. Enflasyonda yükseliş sürecinde yalnız değiliz. ABD'de ve dünyada da yaklaşık son 40 yılın en yüksek oranları görülüyor. Bu da kendi enflasyonumuzun üzerine bir de dolar enflasyonu demek oluyor.
Yap-işlet-devret projelerde fiyatlamalar bildiğiniz gibi dolar üzerinden ve fiyat artışları da ABD enflasyonu üzerinden hesaplanıyor.
Yani asgari ücreti, ünlü bir müteahhit ya da dev proje gözüyle hesaplarsak, 1969 yılından bu yana dolar bazında ABD enflasyonu bize ne kazandırırdı bakmak istedik.
Kısaca ilk olarak Çalışma Bakanlığı'ndan asgari ücreti, ardından o yılın son gününe ait dolar kurunu Merkez Bankası'ndan alıp ve asgari ücretin o yılda kaç dolar ettiğini hesapladık. ABD'nin Çalışma Bakanlığı istatistik ofisinin hesap makinesiyle dolar enflasyonunu hesapladık. Sonra da o dolar maaşı güncel kurdan TL'ye çevirdik. 10 yılda bir de ortalamasını aldık.
Buyurmaz mısınız?👇
1969 yılında Türkiye'de asgari ücret 585 TL olurken, dolar kuru 9 TL olarak ilan ediliyor. O günlerde 65 dolar eden asgari ücret ABD enflasyonu ile hesaplandığında günümüzde yaklaşık 527,81 dolar ediyor. Onu da TL'ye çevirirsek 9.842,92 TL civarında bulunuyor.
Gelelim 70'lere! Petrol krizi ile geçen bu yıllarda 70'lerin sonunda ABD'de enflasyon yüksek seyrediyor. Ya Türkiye'de?
1974, 1979 ve 1980 ABD'de enflasyonun çift hane olduğu yıllar oluyor. ABD'de en son çift hane enflasyon 1981 yılında görülüyor.
Türkiye'de de durum çok parlak değil. Türkiye, 1970 yılında gördüğü tek haneli enflasyon oranını ise sonrasında 2004 yılında görebiliyor. 70'lerin ikinci yarısında ise enflasyon o kadar hızlı yükseliyor ki 1980'de Türkiye'de üç haneli enflasyon görülüyor.
1970 yılında asgari ücret halen 585 TL'yken, dolar/TL 14,85 oluyor. Dolar bazında bugün o maaş 302,54 dolar ederken, 1977 yılında enflasyondaki yükselişin maaşlara etkisi ise açıkça görülüyor.
Türkiye'de asgari ücret 3 bin 300 lira oluyor. Dolar bazında 169,75 dolar ederken, günümüzde 798,99 dolara tekabül ediyor ve TL'ye çevrildiğinde 13 bin 450 lira gibi bir ücret görülüyor.
1980'ler Türkiye'de ortalama asgari ücretin dolar karşısında en düşük olduğu dönem oluyor! Türkiye 80'lere darbe ile başlarken, liberalleşme savaşına giriyor bir yandan
Bu dönemde asgari ücret Türkiye tarihinin en düşük ortalamalarına sahip görünüyor. 10 yılın ortalaması 226,50 dolar ederken, yaklaşık 3800 TL gibi bir rakama karşılık geliyor.
90'lar bir yandan eğlence bir yandan karanlık olurken, siyaset denince akla sadece koalisyon geliyor. Enflasyonun ise Türkiye'de canavar olarak resmedilmesine karşın o dönem artık kanıksandığı görülüyor. 90'lar ayrıca sıcak para girişleri ve krizleri ile de ünlü bir dönem oluyor.
1990'larda asgari ücret yılda bir kaç kez düzenleniyor.
Yüzde 80'e yakın ortalama enflasyonla yaşamaya alışan Türkiye'de asgari ücret o dönem en geçerli ücret olmasa da bugünkü oranla çok yakın görünüyor.
2000'ler başlarken Türkiye felaketler ve krizler yaşıyor. Dünyada da farklı dönemlerden geçilirken, tüm krizlere rağmen 70'ler ya da 80'lere dönmeyen Türkiye, IMF destekli programla ekonomisini düzeltmeye çare arıyor.
Her kriz gibi bu kriz de siyasi değişimle sonuçlanırken, ekonomi yönetimi bir müddet daha IMF'nin çizdiği yolda ilerliyor. Tabi bu dönemde dünyada para bollaşıyor, Türkiye'de de özelleştirmeler hız kazanıyor.
Türkiye tarihindeki en büyük kriz ile siyasi değişimi yaşamasına rağmen, asgari ücret dolar bazında enflasyon düzeltmesi ile ortalama olarak şu andakinin yaklaşık yüzde 50 yukarısında bulunuyor.
2008'de yaşanan küresel finans kriziyle devam eden süreçte 2010'larda Türkiye'de de farklı kırılmalar görülürken, ekonomide ise rüzgar bir miktar azalmaya sonrasında da yön değiştirmeye başlıyor.
Yap-işlet devret müteahhidi olsa asgari ücretin 2010'lar ve 2020'lerdeki hali de bu şekilde görülüyor. 👇
Günümüz itibarıyla asgari ücret 5 bin 500 TL ve 2023 yılı asgari ücreti zam görüşmeleri sürerken, dolar/TL 18,64 seviyesinde 294,95 dolar olarak ödeniyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir👇
Yorum Yazın
Maalesef bu ülke böyle işte. 69 dan bugüne rakamlar ortada, 2 ileri bir geri. Tekrarlanan sinüs dalgası.
İlk iktidara geldiklerinde ecevit hükümetinin ekonomi programını devam ettirdiler ve çokta iyi oldu ekonomi canlandı fakat devamını getirecek kapasite olmadı... Devamını Gör
Bir de Kemal Derviş'e sövdüler, o zamanki ekonomik kalkınmanın mimarı kendisi idi, bol parayı görünce musluğu hemen kendine çevirdiler....
anlayana çok şey ifade ediyor bu içerik. 70lerden bile kötü durumda olmamız ne acı. her 10 sene daha kötüleşmiş durum. millet ders almıyor