Yöresel Hitaplarla Karşılaştığınızda Kavram Karmaşasına Düşmemeniz İçin Kimin Kim Olduğunu Açıklığa Kavuşturuyoruz!
Geniş aile dipsiz bir kuyudur 😂
Geniş aile, içerisinde doğup büyümeyenler için bir girdaptır. Kimin kim olduğunu ancak soy ağacı çizerek açıklayabilirsiniz.
Ee tabii ki soy ağacında da unvanlar devreye giriyor. Kim kimdir? Kime ne denir? Bunlar çok mühim sorular... Bir de bunların yöresel isimleri var!
O zaman arkanıza yaslanın, başlıyoruz!
Çekirdek aileden başlayacak olursak...
Yörelere göre değişen isimlere çekirdek aile de dahil! Anneye ana ve valide, babaya peder, erkek çocuğa zade, kızan ve uşak şeklinde seslendiği biliniyor.
Erkek kardeşler ağabey, ağa, aka, ede, efe, ahi, birader, dadaş sözcükleriyle anılıyor.
Kız kardeşlerde ise durum şöyle...
Aba ve abla kendinden büyük kız kardeşe söylenirken, her yaştaki kız kardeşe hemşire ve bacı olarak seslenilebiliyor.
Anneanne, babaanne, ebe, eci, nine hatta haminne... Hepsi aynı kapıya çıkıyor!
Babamızın ya da annemizin annesine seslenmek için birçok seçeceğimiz bulunuyor. Haminne ise ailedeki yaşlı tüm kadınlar için kullanılabiliyor.
Dede, büyükbaba ya da cet artık hangisini tercih ederseniz...
Annemizin babasına seslenmek için dede, babamızın babasına seslenmek için ise genellikle büyükbaba kelimesini kullanıyoruz. Cet ise Arapça kökenli bir kelime, aile büyüğü ve ata anlamına geliyor. 'Ceddin deden neslin baban' desek daha açıklayıcı olur herhalde!
Ecnebiler 'aunt' diyor kurtuluyor. Bizde teyze var, hala var...
Annelerimizin kız kardeşlerine teyze, babalarımızın kız kardeşlerine hala diyoruz. Anadoluda tabii ki alternatif hitap şekilleri kullanılıyor. 'Bibi' en yaygın olanı olsa da 'eme' de iç anadoluda sıklıkla kullanılıyor. Teyzeye de 'diyaze' diyenler bulunuyor. Çünkü teyzenin kökeni diyazeden geliyor.
Bir de yengelerimiz var...
Genellikle yenge olarak dayı ve amca eşleri görülse de abilerimizin eşleri de dünya ahiret yengemizdir. Abi eşlerine bazı yörelerde 'gelin abla' da deniyor. Amca ve dayı eşleri de 'bula' olarak anılıyor.
Amcalarımız ve dayılarımız da ayrı ayrı hitap sözcüklerini hakediyor.
Anne ve babalarımızın erkek kardeşleri... Bazı yörelerde emmi olarak da anılıyor. Sizi 'uncle' deyip geçemeyecek kadar çok seviyoruz!
Canımız eniştelerimiz...
Teyzelerimizin, halalarımızın ve ablalarımızın eşlerini tek kelimeyle anlatabiliyoruz. Kelimenin Farsça 'anguşta'dan geldiğini ve anlamının zengin çiftçi olduğunu biliyor muydunuz?
Gelelim kuzenlere...
Hiçbir akrabalık ilişkisini bilmesek de bunu bilmeyen yoktur herhalde! Anadoluda yaygın kullanılan kuzen alternatifleri ise şöyle: böle, erkek kuzenler için ise (amca/dayı/hala/teyze) + zade formülü kullanılıyor.
O kadar da zor değilmiş ya!
Şimdi asıl herkesin aklını karıştıran kısma geliyoruz... Aslında çok kolay👇🏻
Evlilikle birlikte hayatımıza yeni kavramlar, yeni insanlar giriyor.
Hayat arkadaşları birbirinin hem eşi hem de ehli olarak adlandırılıyor.
Anadoluda eşlerin birbirine seslenirken yalnızca karı/koca kelimelerini kullandığını sanıyorsanız, yanılıyorsunuz!
Kadınların eşlerine ayvaz, refik, bey, zevc, efendi...
Koca deyip geçmek istememişler...
Erkeklerin ise ayal, hatun, refika, avrat, hanım, zevce, harem olarak seslendiği biliniyor.
Kayınvalide, kaynana, hanımanne...
Eşler birbirine 'Anama ana diyesiiiin.' deseler de alternatifler mevcut tabii...
Kayınpeder, kayınbaba, kaynata, beybaba, efendibaba...
Eşin babası için de zaman içerisinde bu kavramlar türemiş.
Başka bir kelimede karşılığı olmayan: Elti👭
İki erkek kardeşle evlenmiş kadınlar birbirlerinin eltisi oluyor. İyi anlaşamadığı için farklı farklı lakap takanları da görmedik değil!
Gelinin baldan tatlı olarak nitelendirilen kız kardeşi: Baldız🧚🏻
Eltiyle çok karıştırılsa da görümce damadın kız kardeşinin unvanı... Aman karıştırmayın!
Kız kardeşlerle evlenen kişiler birbirinin bacanağı oluyor.
Aynı zamanda bir üst kuşaktan da olsa aynı evin damadı olan kişiler de birbirine bacanak olarak seslenebiliyor.
İster kayınbiraderim deyin ister kaynım, bir de 'ini' deniyor!
Kocanızın erkek kardeşi sizin sizin kayınbiraderiniz oluyor. Hatta Cem Yılmaz'ın meşhur bir repliği var: 'Kaynımda da var!'
Damatlar eşlerinin erkek kardeşine 'kayınço' şeklinde hitap ediyor.
Ve en güzel akrabamız, yeğenlerimiz 👼🏻
Abinizin ya da ablanızın size verebileceği en güzel hediye değil de ne? Hemşirezade sözcüğünü duyduğunuzda kız kardeşin çocuğundan bahsedildiğine emin olabilirsiniz.
Kimin kim olduğunu öğrendiysek gelin sarılalım!
Akrabalık ilişkileri hakkında daha fazla içerik isteyenler için👇🏻
Yorum Yazın