Yeşile Giden Yol; 14 Adımda Yeşilin Hayret Veren Öyküsü
Hemen şimdi pencerenizden dışarı bakın, kasvetli griliğin arasından mutlaka bir parça yeşil göreceksiniz. Bir çimenlik, bir yaprak, bir bitki. Hatta çölün o kuruluğu içerisinde baş veren bir kaktüs. Uzaydan baktığınızda Dünya mavi-yeşil bir küre. Kabul, yeşil hayvan görmek pek olası değil ama bir sürü böcek, sürüngen, amfibi hayvan ve hatta tropik kuş görmek olası.
Etrafımızı saran cömert doğanın tüm yeşilliğine rağmen, acaba yeşil ilk sanatçılar için bulunması kolay bir renk miydi? Garip bir şekilde HAYIR.
1. Neolitik dönemde Kuzey Avrupa insanları yeşil rengi huş ağacının yapraklarından temin ediyordu.
Ancak bu yeşilden ziyade çamurlu bir kahverengiydi.
2. Eski Mısırlılar yeşil renge bir hayli yaklaşmıştı.
Boyamalarında yeşil renk elde etmek için bakış taşı kullanıyorlardı. Ancak bu yöntem son derece pahalıydı ve zaman içinde yeşil siyaha dönüyordu. Konu kıyafetlere geldiğinde daha akıllıca bir yöntem keşfettiler, kıyafetleri önce safran ile sarıya, ardından çivitotu ile maviye boyayarak yeşil renge ulaşıyorlardı.
3. Eski Yunan’daki insanların yeşil rengi bulmak için zamanları yoktu, maviye boyayıp geçiyorlardı.
4. Romalılar ise tam bir yeşil hayranıydı.
Doğada bulunan yeşil pigmentleri boya üretiminde kullanıyorlardı. Ayrıca bakır plakaları şaraba batırarak elde ettikleri bakır pası yeşilini de kullanıyorlardı, ancak bu çok kıymet verdikleri başka bir şeyi, şarabı, ziyan ediyordu. Elde ettikleri yeşil rengi mozaikleri ve camları boyamakta kullanıyorlardı. Yeşili mavinin bir tonu olarak ifade etmemek bir yana onun 10 farklı tonunu karşılayan kelimeler dillerinde mevcuttu. Roma’yı yakan Neron tam bir yeşil hastasıydı.
5. Çinliler M.S. 25-220 yıllarında, Batı Han hanedanlığı döneminde bir tür yeşil renk elde etmenin yolunu buldular.
Bildiğimiz, soluk yeşil renkteki Çin porselenleri bu yolun sonucunda elde edilmiş ürünlerdir ki bu da kil içerisinde bulunan demir oksit marifetiyle mümkün olmuştur.
6. Orta Çağ Avrupa’sında, bitkisel boyalar sayesinde kıyafetlerde yeşil renk görülmeye başlandı.
Eğrelti otu, akdiken meyvesi, ısırgan otu ve pırasa suları, alıç yaprakları ve akçaağaç kabukları yeşil renk elde etmek için kullanılıyordu. Fakat elde edilen bu renk yıkandığında ya da güneşe maruz kaldığında soluyor ve başka renge dönüşüyordu.
7. Yeşilin bir türlü elde edilememesi, dengesiz yapısı zaman içinde onun aldatıcı bir renk olarak kabul edilmesine sebep oldu.
Ve şans oyunları ile ilişkilendirilir hale geldi. Bugün kumarhanelerde masaların, bilardo masalarının çuhalarının yeşil olmasının sebebi buna dayanmaktadır.
8. Yeşil doğanın rengi, huzurun timsali gibi algılar uyandırsa da aslında açgözlülüğü temsil ediyor.
İsa’ya 30 gümüş karşılığında ihanet eden havarisi Judas genellikle yeşil kıyafetler içinde resmediliyor. Ayrıca Amerikan dolarının renginin de yeşil olduğunu unutmayalım.
9. Her yere yakışan yeşilin birçok anlamı mevcut; İlkçağlarda umudun simgesi yeşil, evlilik çağına gelmiş ve hamile kadınlar yeşil giyiyor.
Mesela Jan Van Eyck’in Arnolfini portresindeki gelin yeşil kıyafetler içinde.
10. Yeşil ayrıca zenginlik simgesi bir renk.
Amerikan dolarının yanı sıra zamanında zenginlerin, tüccarların, bankerlerin tercih ettiği kıyafetlerin rengi yeşil. Mona Lisa da yeşil giyiyor.
11. Yeşil aynı zamanda zıtlıkların rengi: Sağlık ve yaşam anlamına gelirken, bunun yanında hastalığı, zehri ve rahatsızlığı da temsil ediyor.
Aşk ve gençliği simgelerken, kıskançlığı, deliliği ve şeytani duyguları da ifade ediyor. Mesela İslam dini için yeşilin önemi büyükken, İncil’de yeşilden çok az bahsediliyor.
12. Sentetik yeşil pigmentler ilk olarak 18. yüzyılda üretilebildi.
Ancak bedeli ağırdı, Zümrüt yeşili veya Paris yeşili olarak da bilinen Schweinfurt yelişi 19. yüzyılda duvar kağıtlarında ve döşemelerde bolca kullanıldı, ancak yüksek oranda arsenik içerdiği için ölümcül sonuçlar doğurdu. Hatta Napolyon’un da bu sebeple öldüğü söylendi.
13. Sentetik yeşil zaman içerisinde gittikçe yaygınlaştı, empresyonist ressamlar bu rengi çok sevdi.
Doğa temalı resimlerin vazgeçilmezi oldu. Monet zümrüt yeşilini kullanmayı o kadar seviyordu ki ilerleyen yaşlarında kör olmasının sebebi bu olacaktı.
14. Yeşil renk bugün artık başarılı bir şekilde sabitlendi ve zehirlerinden arındırıldı.
Artık yol işaretlerinde, trafik levhalarında ve ironik bir şekilde emniyet işaretlerinde kullanılıyor. 1868 yılından beri trafik ışıklarında kullanılıyor. Ve 70’lerden bu yana, doğayı temsil ettiğine inanıldığı için çevrecilerin kullandığı ana renk durumunda.
