Tifo'lu Marry'nin 26 Yıl Boyunca Karantinada Kalmasına Neden Olan Trajik Sonlu Hayat Hikayesi
Tarih boyunca insanlık birçok tehlikeli salgın ile mücadele etti. Bunlardan bir tanesi de tifo hastalığıydı. Mary Mallon ya da diğer ismiyle Tifo'lu Marry bu hastalığın en meşhur taşıyıcılarından biri olarak hatırlanıyor. Çünkü onu 26 yıl boyunca karantinada kalmasına ve kaldığı karantinada beyin felci geçirerek hayatını kaybetmesine neden oldu.
Marry Mallon'ın hikayesi 1900'lerin başında tifo hastalığının ayyuka çıkması ile başlıyor.
1900'lerin başında Salmonella typhi bakterisinin yol açtığı bir bulaşıcı bir hastalık olan tifo, hijyenik olmayan gıdalar ve sular ile yayılmaya başladı. Ateş, ishal, bulantı ve kusma en yaygın görülen belirtileriydi. Günümüzde bu hastalık tedavi edilebilir olsa da o dönem tıbbi imkanlar yetersizdi.
Eli çok lezzetli ve çok becerikli bir aşçı olan Marry ise ilk kez 1910 yılında NewYork'ta çalışmaya başladı.
1869 İrlanda doğumlu Marry o kadar lezzetli yemekler yapıyordu ki zengin aileler el becerisi nedeniyle çalışan olarak evlerinde çalışmaya davet ediyordu. İlk kez NewYork'ta bir ailenin yanında aşçı olarak çalışmaya başlayan Marry, evde tifo hastalığının görülmesi nedeniyle işten ayrılmak durumunda kaldı.
Çünkü bu hastalıktan korunmanın tek yolu hastalanan kişiden uzak durmaktı.
1906 yılındaki istatistiklere göre tifo hastalığına yakalanan kişilerin yaklaşık %20’si bu hastalıktan dolayı hayatını kaybediyordu. Çünkü bu hastalığın o dönem herhangi bir tedavisi yoktu. Bu yüzden olabildiğince hastalanan kişilerden uzak durmak gerekiyordu.
Marry de yapılması gerekeni yaparak o işten ayrıldı ve başka bir iş arayışına başladı.
İş arayışı sonuç vermiş ve Manhattan'da bir evde aşçılık yapmaya başlamıştır. Ancak Marry burada da şansın yüzüne gülmediğini düşünmüştür. Çünkü çalıştığı ailede ateş ve ishal gibi tifo hastalığının belirtileri görülmeye başlaması ve bir kişinin tifo nedeniyle hayatını kaybetmesi ile birlikte oradan da ayrılmak zorunda kalmıştır.
Ardından bir avukatın yanında çalışmaya başlayan becerikli aşçı buradan da aynı nedenle ayrılmak zorunda kalınca durumun aydınlatılmasına ihtiyaç duyuldu.
Yeni iş yerinde evdeki 8 aile üyesinden 7'sinin hastalığa yakalanması ile birlikte olayın araştırılması istenir. Dönemin ünlü doktorlarından George A. Soper, hastalığın nedenini araştırması için daha önce bir kasabaya çağrılmıştı. Burada Mary'nin çalıştığı tüm evlerde tifo vakasına rastlandığını fark eden Doktor Soper sebep olan yiyeceği de fark etmiştir.
Mary’nin en popüler ikramlarından biri olan şeftalili dondurma tatlısının tifonun yayılmasına neden olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Çünkü Marry bu tatlıyı yaparken şeftalileri çiğ koyuyordu. Üstelik kirli elleriyle şeftalileri doğrarken mikropların yayılmasına yol açıyordu. Salgının nedenini fark eden Doktor Soper, daha sonra tekrar Marry ile karşılaşınca kendisine hastalığın teşhisi için testler yapmak ister.
İşin tuhaf yanı Mary'de tifo belirtisine rastlanamadı.
Bir yıl sonra şehirde tifo vakalarında yaşanan artışın ardından laboratuvarda inceleme yapan doktor Mary'de tifo belirtisine rastlayamaz. Böylece Mary'nin taşıyıcı olduğuna karar verir.
Safra kesesini aldırmasını önerdiler ancak Marry bunu kabul etmedi.
Tifo virüsünün Mary’nin safra kesesinde bulunduğunu tespit eden doktorlar onu aldırırsa özgürce hayatına hastalık yaymadan devam edebileceğini söylediler. Ancak Marry ne hastalık taşıdığına ne de durumun ciddiyetine inanmamış olacak ki bunu reddetti.
Bir süre hastanede tutulduktan sonra bir şartla salıverildi.
New York'taki Kuzey Brother Adasın'daki küçük bir yerel hastanede 3 yıl yatılı kalan Marry'nin bir daha aşçılık yapmaması ve sürekli ellerini yıkama şartıyla çıkarılmasına karar verildi. Ancak o pek de uslu durmayacaktı.
Hayatta yapabileceği tek meslek aşçılık olan Marry, soyadını değiştirerek yeniden çalışmaya başladı: O artık "Marry Brown"du.
Otel, restoran, spa salonu ve pansiyon gibi birçok yerde görev alan Marry, sonunda New York Sloan Hastanesi'nin doğum biriminde aşçı olarak çalışmaya başladı. için Kısa bir süre sonra hastanede tifo salgını başlaması onun sonu oldu. 25 kişinin hastalandığı salgını Doktor Sober araştırmak için geldiğinde Marry ile karşılaştı.
Bu kez Marry polis eşliğinde daha önce gönderildiği adaya ömür boyu karantina için gönderildi.
23 yıl boyunca burada karantina altında tutulan Marry, 1938'de beyin felci geçirerek hayatını kaybetti.
Yorum Yazın
Koca ülkede sadece 1 dr var, her vakaya o bakıyor…
eee haketmiş.