Tarihin Gizemli Büyüsüne Kendini Kaptıracağınız Bir Yer: Ani Harabeleri

Karın en çok yağdığı ve yakıştığı şehirlerimizden birisi olan Kars'tayız bu yazımızda. MÖ 3000'li yıllara dayanan köklü zengin geçmişi ile Kars, aynı zamanda İpek Yolu üzerinde olmasıyla aynı zamanda medeniyet ve kültür bakımından bir atar damar görevi görmüş diyebilir. Kars denilince akla gelen Ani Harabeleri ve daha fazlasını öğrenmek istiyorsanız buyurun yazımıza.Ani Harabeleri Kars’a 42 kilometre uzaklıkta olup, Türkiye – Ermenistan sınırında yer almakta. Yapılan kazılarda ve araştırmalar Kars'ın Erken Demir Çağı’ndan 16. yüzyıla kadar yerleşimin sürekli olduğu, bölge tarih boyunca hem ticaret hem din hem de askeri merkez olarak kullanıldığı yönünde. “1001 kilise kenti” olarak da anılan Ani Antik Kenti; Ermeni kültürü, sanatı, mimari ve kentsel tasarımlardaki gelişim kalıntılarını hala taşımaya devam ediyor. Ani Antik Kenti UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.Ani Antik Kenti, Orta Çağda önemli bir ticaret yolu olan İpek Yolunun Kafkaslar’dan Anadolu’ya ilk giriş noktasında olup Bagratuni Kralı Aşot tarafından kurulmuş. Kısa sürede İpek Yolun'da etkisiyle büyük bir gelişme göstererek bölgenin merkezi konumu haline gelmiş. Tarih boyunca birçok din ve kültürü bünyesinde barındıran Ani buradaki dini ve sivil mimariyi de etkilemiş. Zerdüşt Ateşgedesi, kiliseler ve Türkler’in Anadolu’da yaptırdığı Selçuklu dönemine ait ilk bilinen cami Ebu’l Menûçihr Cami gibi farklı dinlere ait yapıları bir arada bulunduran antik kent bu nedenle dini açıdan da çok önemli bir merkez olmuş.Ani Harabelerinde Gezilecek YerlerAni Katedrali adı verilen Meryem Ana Kilisesi 989 yılında mimar Trdat tarafından yapılmıştır. 1319 yılında meydana gelen depremde kubbesi yıkılan ve kullanılamayan yapı, 1832 depreminde de hasar aldı. 1988'deki depremden sonra yapı komple harabeye dönmüştür. Katedral, Kars'taki bugünkü Ani harabelerinde yer almaktadır.1036 yılında yapılmış olan Surp Prkitch (Halaskar) Kilisesi, yörede Keçeli Kilise olarak da isimlendiriliyor. 1036 yılında Kral III. Sembat'ın yaptırdığı kilise, 1291 ve 1342 yıllarında Atabekler tarafından restore ettirilmiş. 1930’lu yıllarda bir yıldırım düşmesi sonucu yarısı zarar gören kilisenin dağılan parçaları her sene kazılarda gün yüzüne çıkarılıyor.Aslanlı Kapıda denilen Orta Kapı 4,5 km uzunluğundaki surlarıyla birlikte 972 yılında III. Ashot tarafından yaptırılmış. 977 ve 990 yıllarında ise II. Sembat tarafından restore edilmiş. 11. yüzyılda Ebu’l Menûçihr tarafından kapının surları yeniden restore edilerek güçlendirilmiş ve Selçuklu motifleri içeren rölyeflerle süslenmiş. Antik kentin 7 kapıdan biri olan Ortakapı (Aslanlı Kapı)'yı kullanarak kente giriyorsunuz.Şehrin tamamı surlarla çevrili ama asıl yerleşim şehrin daha zayıf olan kuzey tarafında yoğunlaşmış. Orta Kapı (Aslanlı Kapı)’nın sağında iki dairesel burç ile korunan Çifte Beden Kapısı (Ejderha Kapısı), solunda ise taştan satranç tahtası bezemeli Hıdırellez Kapısı yer alıyor.Ani Antik Kenti Ören yeri, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunuyor. Daha çok ticaret için İpek Yolu kullanılarak Çin’den alınan ipek ve baharat gibi ürünler, batıda Mısır, Roma gibi dönemin ünlü ülkelerine ulaştırılmış. Taşınan ürünlerin en önemlisi ipek olduğu için yolun da ismini ipekten geliyor.Bostanlar Deresinin üzerindeki surlara yakın bir alan üzerine yapılan kilise, 980 yılında Prens Pahlavuni tarafından yaptırılmış.Kilise 1215 yılında tüccar Tigran Honents tarafından Arpaçay Vadisi’ne bakan bir alan üzerine yaptırılmış. Kilisenin dış cephesinde taş üzerine oyulmuş insan, hayvan ve bitki motifleri bulunmakta. Kilisenin dışı kadar iç mekanı da dikkat çekici. İç cephe duvarları ve kubbe kısmında Hz. İsa’nın doğumundan ölümüne kadar geçen olayları tasvir eden freskler var. Fresklerin birçoğu günümüzü ulaşamamış olsa da geriye kalanlar bile oldukça etkileyici. Tabi her yerde isimlerini yazılı olunca nedense şaşırmıyoruz!Binyıl Kilisesi de denilen Gagik Kilisesi, 990-1020 yılları arasında hüküm süren Ermeni Kralı Gagik tarafından Ani Katedrali’ni tasarlayan mimar Trdat’a yaptırılmış.Bagratlı Kralı II. Sembat tarafından 990 yılında yaptırılmaya başlanan kilise, Kral Sembat öldükten sonra eşi Kraliçe Katranide tarafından yapımına devam ettirilerek 1001 yılında katedralin yapımı bitirilmiş. Kilisenin mimarı aynı yüzyılda İstanbul Ayasofya Kilisesi’nin tamiratını yapan Trdat ustadır. Sultan Alparslan 1064 yılında kenti fethettiğinde ilk fetih namazını bu katedralde kıldığı için bu nedenle katedrale Fethiye Camisi de denmekte.Kafkasya'yı Anadolu’ya bağlayan ve Arpaçay’ın üzerindeki bulunan İpek Yolu Köprüsü’nün yapım tarihi tam olarak bilinmemekte ama 10. yüzyıl Bagrati döneminden kaldığı düşünülüyor.Sarp bir uçurumun kenarında yer alan kilisenin 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmekte. Kilisenin kubbesi ile güney batı bölümünün tamamı 1960 yılında yıkılmış. Kale 1989 depreminde daha ağır bir hasar almış.Kentin güney ucunda bulunan tepedeki kale iç şehir veya iç kale olarak biliniyor. Tepenin en yüksek noktasında Bagrati hükümdarlarının sarayı varmış ama günümüze ulaşmayan yapılar arasında yer alıyor.Selçuklu Devletinin Anadolu'da 1072 yılında Emir Ebu’l Menûçihr tarafından yaptırılan camidir. Caminin minaresi yıkılmış, şerefesinin altında Allah yazıtı yer almakta.Arpaçay Nehri Vadisinin batı kıyısında bulunan kilise, şehre ulaşan kervan yolunun başladığı yere inşa edilmiş. Kilisenin mimarisi 13. yüzyıl karakteristik özelliklerini taşıyor.Kervansaray 12. yüzyılın başlarında yapılmış. Kervansarayın giriş kapısı üzerindeki bezemeler Selçuklu mimari yapısını temsil etmekte. Dikdörtgen planlı kervansarayın yan duvarları dışa kapalı ve adeta bir kale görüntüsüne sahip. Yapının sonradan kiliseye çevrildiği tahmin edilmekte.M.S 1. yüzyılda yapıldığı düşünülen Pers Uygarlığı’na ait Ateşgede Tapınağı, aynı zamanda Anadolu'daki ilk Zerdüşt Ateşgedesi olması nedeniyle oldukça önemli bir yere sahip.Adres: Şehitler, Şehitlik Caddesi No:87, 36000 Ocaklı/Kars Merkez/KarsAçılış- Kapanış Saati:08:00- 19:00Google Harita Konumu için tıklayın Ziyaretçi Yorumu:'Ani harabeleri ev sahipliği yapmış Ani, Kars şehrinin güneydoğusunda ve Arpaçay boyunda bulunan ören yeri. 961-1045 yılları arasında Pakraduni Hanedanlığı'ndan Ermeni hükümdarlarının başkenti olmuştur'Antik kent şehir merkezine 45 km uzaklıkta bulunuyor. Hava yolunu tercih edenler Kars Hava alanınına kalkan uçakları inceleyerek ziyaret planlarını yapmalılar. Araç kiralayıp ya da minibüs ile ören yerine gelebilirsiniz.Minibüslerle Ani Harabelerinin yakınındaki köylere gidebilirsiniz.Özel araçla, Celal Aras caddesinden gidip kars yoluna çıkmanız gerekiyor. Yalınkaya beldesinden sonra Subatan köyünü geçtikten sonra Ocaklı köyüne gelerek Ani Harabelerine gidebilirsiniz.İkinci bir yol olarak Kars- Iğdır yolunu kullanabilirsiniz. 30 Ekim mahallesinden sonra Borluk, Dağpınar ve Saklıca köyü tabelalarından sonra Digor köyüne ulaşmadan sola dönerek Ani Harabelerine ulaşabilirsiniz.Doğu Ekspresine binip Kars'a gelerek Ani Harabelerine gidebilirsiniz.