Kızılırmak Hakkında Her Şey: Tam 10 Şehri Sulayarak Denize Dökülen Türkiye'nin En Uzun Akarsuyu
Kızılırmak, Sivas'ın İmranlı ilçesinden doğarak Samsun'a dökülen bir akarsu. Bu akarsuyun önemli özelliği Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğup kendi sınırları içerisinde denize dökülen en uzun akarsuyu olması. Tam 10 şehri sulayan Kızılırmak, Samsun'un Bafra ilçesinde denize dökülüyor. Burada da Kızılırmak deltasını oluşturuyor. Kızılırmak'ın üzerinde 12 baraj ve hidroelektrik santrali bulunuyor. Ülkenin enerji üretiminde çok büyük bir öneme sahip olan Kızılırmak, geçtiği illerdeki tarım arazilerinin sulama faaliyetlerinde de kullanılıyor.
Peki Kızılırmak tam olarak nereden doğuyor?
Kızılırmak hakkında merak edilen tüm bilgileri bu içeriğimizde derledik...
Kızılırmak Hakkında Bilgi
Kızılırmak, Sivas'ın İmranlı ilçesinde yer alan Kızıldağ'ın eteklerinde doğuyor. Samsun'un Bafra ilçesinde de denize dökülüyor. Toplam uzunluğu 1355 kilometre olan bu akarsu, Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğan ve kendi sınırları içinde denize dökülen en uzun akarsuyu.
Kızılırmak sırasıyla şu şehirlerden geçiyor:
Kızılırmak, Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak da dahil olmak üzere çok sayıda akarsuyu kendinde toplayarak denize dökülmekte. Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü alanda 56.000 hektarlık delta bulunuyor. Bu deltanın adı da Kızılırmak Deltası. Kızılırmak Deltası, Türkiye'nin en önemli sulak alanlarından biri.
Kızılırmak'ın üzerinde 12 baraj ve hidroelektrik santrali bulunuyor. Ülkenin enerji üretiminde çok büyük bir öneme sahip olan Kızılırmak, geçtiği illerdeki tarım arazilerinin sulama faaliyetlerinde de kullanılıyor.
İrili ufaklı birçok gölün bulunduğu Kızılırmak Deltası, özelliğini koruyabilmiş olması bakımından çok önemli. 321 kuş türünün bulunduğu delta bitkiler bakımından da öneme sahip.
Kızılırmak'ın Akım Özellikleri
Kızılırmak'ın nehrinin yağmur ve kar sularından dolayı düzensiz olduğu biliniyor. Temmuz ve Şubat arasında su seviyesi oldukça düşük olabiliyor. Mart ayında ise hızla kabarıyor ve Nisan aylarında en yüksek su akış seviyesine ulaşıyor.
Havzaya kış yağışları genel olarak kar şeklinde düşüyor. Bunda geçtiği illerin İç Anadolu'da olmasının payı var. Sıcaklıkların genel olarak düşük olması da havza genelinde buharlaşmanın az olmasını sağlıyor.
Kızılırmak'ın doğduğu yerlerden itibaren, yani orta ve yukarı havzasında karasal iklim etkin. Aşağı havzasında ise Karadeniz iklimi etkin rol oynuyor. Irmak, en fazla yağışı Karadeniz ikliminin etkili olduğu Bafra Ovasından alır.
Kızılırmak'ın Hayat Verdiği İl ve İlçeler
Çorum
Kargı
Osmancık
Dodurga
Laçin
Oğuzlar
Çorum Merkez
İskilip
Uğurludağ
Bayat
Sungurlu
Kırıkkale
Sulakyurt
Bahşılı
Yahşihan
Kırıkkale Merkez
Keskin
Karakeçili
Çelebi
Sivas
Gemerek
Şarkışla
Yıldızeli
Sivas Merkez
Hafik
Zara
İmranlı
Kayseri
İncesu
Kayseri Merkez
Felahiye
Özvatan
Sarıoğlan
Ankara
Kalecik
Balâ
Şereflikoçhisar
Evren
Kırşehir
Kaman
Kırşehir
Mucur
Nevşehir
Gülşehir
Avanos
Ürgüp
Sinop
Durağan
Saraydüzü
Samsun
Bafra
Vezirköprü
Çankırı
- Kızılırmak
Tarihte Kızılırmak
Kızılırmak, adını suyunun renginden alıyor. Bu nehir, Antik Çağ'da tuzlu akarsu anlamına gelen 'Halys' adıyla anılırdı. Bu akarsu, Anadolu'da kurulmuş medeniyetlerin büyük çoğunluğuna ev sahipliği yapmış. Bu nedenle vadi çevresinde tarihin her dönemine ait izlere rastlanabiliyor. Örneğin kaya mezarları, kaleler ve köprüler bunlardan yalnızca birkaçı.
Hititler bu nehre Marassantiya adını vermiş. Hititlerin ana toprakları olan Hatti'nin batı sınırlarını şekillendiren Kızılırmak, eski zamanlarda Ön Asya ve Asya'nın geri kalanı arasında bir sınır oluşturmaktaydı.
MÖ 585 yılında Medler ile Lidyalılar arasında yapılan 'Halys Nehri Muharebesi' de burada olmuştur.
Kızılırmak Üzerindeki Barajlar
Nehir üzerindeki barajlardan bazıları şu şekilde:
Sarıoğlan
Yamula
Kesikköprü
Hirfanlı
Kapulukaya
Altınkaya
Derbent
Obruk
Yorum Yazın