Schengen'de Köklü Değişiklikler
Paris saldırıları ardından acil gündemle toplanan Avrupa Komisyonu, Schengen bölgesinde AB vatandaşı olmayanlara uygulanan güvenlik kontrollerin 2016'dan itibaren artık AB vatandaşlarına da uygulanmasına karar verdi. Daha köklü reformlar da yolda.
Avrupa Birliği, katılan ülkelerin sınırları içinde pasaportsuz seyahat imkanı tanıyan Schengen anlaşmasında değişiklik yapma kararı aldı. Paris saldırıları ardından gelen kararla yıl sonuna kadar sınır güvenliği konusunda köklü reformlar yapılması planlanıyor.
Hollanda ‘küçültelim’ demişti
Toplantı öncesinde Hollanda’nın ortaya attığı plan kapsamında Doğu Avrupa ülkeleriyle, Yunanistan, İspanya ve İtalya’nın serbest dolaşım bölgesinden bir süreliğine çıkarılması teklif edilmişti. Plan kabul edilseydi Schengen Bölgesi’nde, sadece Almanya, Avusturya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda kalacaktı.
Fransa ise Schengen Bölgesi’ni küçültmek yerine, Batı Avrupa ülkelerinin sınırlarında yeniden pasaport kontrollerinin ve denetlemelerin başlatılmasını öneriyordu.
Güvenlik tedbirleri sıkılaşıyor
Fransa İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve’ün duyurduğu değişikliğe göre, toplantıda Schengen bölgesi sınırlarındaki güvenlik tedbirlerinin acilen artırılması kararı alındı. “Bu, hayati önem taşıyan bir değişiklik” diyen Cazeneuve, daha köklü bir reformun da yolda olduğunu aktardı.
AB vatandaşları da kontrol edilecek
Avrupa Komisyonu, yıl sonuna kadar hayata geçecek değişiklikle, sınırda sistematik ve zorunlu kontrollerin başlatılması ve serbest seyahat hakkı tanınmış kişilerin dahi bu kontrollere tabi tutulması kararı aldı.
Yani 26 Avrupa ülkesinin katılımından oluşan pasaportsuz seyahat bölgesi Schengen’de, mevcut düzenlemeye göre AB vatandaşı olmayanlara uygulanan sabıka kontrolü artık AB vatandaşlarına da uygulanacak.
130 kişinin öldüğü Paris saldırıları sonrası yürütülen soruşturmada, saldırganların kontrolden geçmeden Suriye’den Avrupa’ya girebildikleri anlaşılmış, bazı saldırganların Belçika’dan Fransa’ya yanlarındaki silahlarla sorunsuz bir biçimde geçtikleri tespit edilmişti.
Almanya ortak istihbarat istemiyor
IŞİD’i “devasa kaynakları olan bir canavar” olarak tanımlayan Fransa Adalet Bakanı Christiane Taubira, kriz toplantısındaki bakanlara IŞİD’le daha geniş kapsamlı bir mücadele çağrısı yaptı.
AB’nin yürütme erki olan komisyon da, üye ülkelere ortak bir istihbarat servisi kurulması için çağrı yaptı ancak Almanya bu fikre karşı çıktı.
PNR sistemi de görüşüldü
Avrupa Birliği İçişleri Bakanları ayrıca Fransa’nın öne sürdüğü ABD tarzı Yolcu İsim Kaydı (PNR) sistemini de değerlendirdi. Bu sisteme göre AB ülkelerinde uçan tüm yolcuların kaydının tutulması ve isteyen hükümet yetkilileriyle paylaşılması gerekiyor.
Ancak AB ülkeleri, vatandaşların kişisel bilgilerini tamamen paylaşan bu sisteme gelecek tepkiler nedeniyle bu fikre sıcak bakmıyor.
Schengen nerelerde geçerli?
Schengen Antlaşması, 1985’te, o zaman ‘Avrupa Topluluğu’ üyesi beş ülke arasında (Fransa, Batı Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg), sınır kapılarındaki polis ve gümrük kontrollerini bütünüyle ortadan kaldırmak amacıyla imzalanmıştı.
Anlaşma şu an 26 Avrupa ülkesinde geçerli. Bunlar arasında Avrupa Birliği’ne üye olmayan Lichtenstein, İsviçre, Norveç ve İzlanda da var.
Anlaşma yaklaşık olarak 4 milyon 312 bin kilometrekarelik bir alanda uygulanıyor. Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya ve Güney Kıbrıs’ın anlaşmaya önümüzdeki yıllarda (2016’dan önce değil) dahil olması planlanıyor.