Saint-Exupéry ve Küçük Prens
1900'de Lyons, Fransa'da doğan Antoine de Saint-Exupéry, kendisini her şeyden önce bir pilot olarak görüyordu. Yirmi yıl boyunca haritacılık görevlerinden ticari havayollarına kadar her şeyi uçurdu ve felsefi yazılarında ve fantezi yazılarında uçmak önemli bir yer tuttu. Havacılık teması genellikle Saint-Exupéry'nin bilgelik arayışı ve hayatın anlamı gibi konularda daha soyut tartışmalar için başlangıç noktasıydı.
Saint-Exupéry, Küçük Prens'i yazmaya 2. Dünya Savaşı sırasında, Almanya'nın Fransa'yı işgali ile havacılığı bırakıp New York'a kaçtıktan sonra başladı. Avrupa'daki savaşla ilgili eziyetli düşüncelerine ek olarak, anavatanını terk etmek zorunda kalması ve artık uçamayacak olması Saint-Exupéry'yi derinden etkiledi. Romanın çocukluk nostaljisi, Saint-Exupéry'nin hem Fransa'ya dönme özlemini hem de barış zamanına dönme ümidini gösterir.
Küçük Prens, çocuksu masumiyeti yüceltirken, aynı zamanda Saint-Exupéry'nin insanlıkta algıladığı ruhsal çürümenin bir suçlamasıdır.
1943'te şöyle yazmıştı: 'Yüzyıllardır insanlık, tepesi bulutların arasında gizlenmiş ve en alt basamakları karanlık bir uçurumda kaybolmuş uçsuz bucaksız bir merdivenden iniyor. Merdivenden çıkabilirdik; bunun yerine inmeyi seçtik. Dünyada tek bir sorun var: insanlarda manevi anlam duygusunu canlandırmak…” Roman, yetişkinliğin sıkıcı kısıtlamalarıyla lekelenmemiş bir dünya görüşünü kutlayarak, dünyada bir maneviyat duygusunu canlandırmaya çalışır.
Küçük Prens'in bazı hikayeleri, Saint-Exupéry'nin kendi hayatından alınan olayları kullanır. Romanın gerçeküstü hikayesi garip bir şekilde gerçek ve kişisel geliyorsa, bu etki, en azından kısmen, Saint-Exupéry'nin kendi deneyimlerinden yararlandığı gerçeğiyle sağlanıyor. Havacılık maceralarını anlatan 1939 tarihli Rüzgâr, Kum ve Yıldızlar'da, Sahra çölünde yapmak zorunda kaldığı zorunlu inişini anımsıyor. Saint-Exupéry, çölde dolaşırken, Küçük Prens'te tasvir edilen tilkiye çarpıcı benzerlik gösteren bir tür çöl kum tilkisi olan fennec ile karşılaşma da dahil olmak üzere bir dizi halüsinasyon gördü.
Saint-Exupéry hem anlatıcı hem de küçük prens karakterlerinde kendini görmüş olabilir. Anlatıcısı gibi, Saint-Exupéry de bir pilottu, Sahra'da düştü ve orada bir tür mistik vahiy yaşadı. Ancak prens, Saint-Exupéry'nin özelliklerini de temsil ediyor ve kesinlikle Saint-Exupéry'nin felsefesini ve özlemlerini somutlaştırıyor. Prensin gülle olan ilişkisi, Saint-Exupéry'nin karısıyla olan ilişkisinin bir yansıması olabilir ve prens aynı zamanda bir kâşif ve göklerin gezginidir- bu, prens ve anlatıcının paylaştığı ilk ortak noktalardan biridir. Bu açıdan bakıldığında Küçük Prens, aynı kişinin iki yarısının buluşup birbirinden öğrendiği iç gözlem sürecinin kendisinin bir metaforu olarak okunabilir.
Küçük Prens, şüphesiz II. Dünya Savaşı'nın gidişatından etkilenmiş olsa da Saint-Exupéry insan doğasının genel, apolitik bir analizini hedefliyor. Küçük Prens'teki ölüm ve kötülük sembollerinin yaygınlığı, genellikle Nazi Almanya'sına göndermeler olarak yorumlanır, ancak kitabın evrensel olarak geçerli hikayesi sembolleri ve II. Dünya Savaşı'nın amblemleri garip bir eşleşme oluşturur. Küçük Prens, özellikle Voltaire'in Candide'inde ifadesini bulan uzun bir Fransız benzetmeleri ve fantezi edebiyatı geleneği üzerine inşa edilmiştir. Voltaire gibi, Saint-Exupéry de okuyucularını, aldatıcı derecede basit nesir ve şiire daha derin anlamlar yüklemek için hayal güçlerini kullanarak okuma sürecine aktif olarak katılmaya teşvik eder. Saint-Exupéry ve romanı, dönemin tarihsel olaylarından kesinlikle etkilenmiştir, ancak Küçük Prens, masumiyet ve aşkın önemi hakkında evrensel ve zamansız bir alegori olmayı arzulamaktadır. Nitekim Küçük Prens, yayımlandığı günden bu yana Fransız edebiyat tarihinin en çok çevrilen kitaplarından biri haline geldi.
Saint-Exupéry, iki yılı aşkın bir süre ABD ve Kanada'da savaş mültecisi olarak yaşadıktan sonra, 1943'te Akdeniz merkezli Özgür Fransız Hava Kuvvetleri'ne katılmak için Cezayir'e gitti. Diğer pilotlardan çok daha yaşlı olmasına ve daha önceki kazalarından dolayı acı çekmesine rağmen, Saint-Exupéry uçmaya devam edebildi. Bu kısa süre boyunca, zihinsel sağlığı gibi fiziksel sağlığı da bozulmaya devam etti. Temmuz 1944'te, Saint-Exupéry'nin uçağı, son uçuşundan geri dönemedi. Ortadan kaybolmasından bu yana geçen yıllarda, sebebi hakkında muazzam miktarda spekülasyon yapıldı. 1998 yılında Akdeniz'de dalgıçlar tarafından uçak ve Saint-Exupéry'nin bazı kişisel eşyaları bulundu. Ancak bu keşifler, onun ortadan kaybolmasıyla ilgili tartışmayı çözmeye yaramadı.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Yorum Yazın
bazılarının yüreğe iyi gelen bir yanı vardır, armağan gibiydiler...😌
“Ölene kadar sorumlusun gönül bağı kurduğun her şeyden” dedi tilki.
Her on yılda bir okuduğunda farklı bir tat alır insan, farklı anlamlar çıkarır. İlk okuduğumda itiraf ediyorum çok saçma gelmişti, ama şimdi… “Az yada çok de... Devamını Gör
Küçük Prens hala döne döne okurum, her basımını almisimdir alırım da.. ilkokul ogrencilerime bu kitabı okutup yegenimine ilk hediyem yine bu kitaptır.. Anlam... Devamını Gör