HIV Tedavisinde Kullanılacak Aşılarla İlgili Yeni Gelişme İddiası!
HIV salgını başladığından beri dünya önemli ölçüde değişti. Yeni ilaçların geliştirilmesi, virüsü taşıyan insanların sağlıklı bir yaşam sürmelerine ve hatta enfeksiyonu geçirmemelerine olanak tanıdı. Ancak bu hastalığın ana halk sağlığı tehditleri listesinden çıkarılması için bir aşıya ihtiyaç var. Şimdiyse aşı HIV'e aşı bulunduğu iddiaları gündemde. Detaylar 👇
HIV insan bağışıklık yetmezlik virüsü olarak da bilinir önde gelen bulaşıcı küresel sağlık tehditlerinden biridir.
2022'de 1.3 milyon yeni enfeksiyon ve yaklaşık 630 bin kişi HIV ile ilişkili nedenlerden öldü. Ulusal ve uluslararası kuruluşlar, HIV salgınını 2030 yılına kadar sona erdirmeyi hedeflediler. Bu hedefi gerçekleştirmenin çok önemli bir aracı olarak bir aşının bulunması düşünülmektedir.
Virüs, uyum sağlamakta usta bir rakip ve yıllar boyunca denenmiş olan çeşitli yaklaşımlar şimdiye kadar klinik denemelerde önemli bir koruma göstermedi bu sebeple de bir aşının bulunması için yapılan arayış zorlu oldu.
Dr. Johan Vekemans, International AIDS Vaccine Initiative (IAVI) için kıdemli bilim ve klinik danışmanı ve HIV aşısı geliştirme lideri, 'HIV, insan bağışıklık sisteminden kaçmak konusunda inanılmaz derecede başarılı bir virüstür. Hızla hücrelerin içine saklanır, DNA'ya entegre olur, bağışıklık hücrelerini öldürür ve bağışıklık etkileyicilerinden antijen hedeflerini gizleyen bir glikan kalkanına sahiptir.' dedi.
'HIV, bağışıklık yanıtlarını ve koruyucu olmayan antikorları indüklemekte ustalaşmıştır. Bu, başlıca bilimsel zorluklardan biridir, ancak muhtemelen başlıca zorluk, HIV aşı zarf proteini tarafından sergilenen çok, çok yüksek çeşitlilikle ilgilidir. Enfekte bir konakta, enfekte olan virüslerin havuzunda ifade edilen çok önemli bir çeşitlilik olabilir.' diye de ekliyor uzman doktor.
HIV bağışıklık sisteminden kaçabilir ve onu yok edebilir, bu nedenle bağışıklık yanıtı üretilse bile etkisizdir.
Bu nedenle, Ve virüsün çeşitli suşları, hatta tek bir birey içinde bile, geleneksel yaklaşımları etkisiz hale getirir. Bu özellikler, bir bireyi enfekte ettikten sonra virüsü yok etmeyi ve enfeksiyonu önlemeyi zorlaştırır, bu nedenle henüz bir tedavi veya koruyucu aşı başarılı bir şekilde geliştirilmemiştir.
İdeal aşı, virüs çeşitliliğini öldüren geniş etki spektrumlu antikorlar üreten bir bağışıklık yanıtını harekete geçirir; aşıyla indüklenen koruyucu T hücrelerinin aktivasyonu, enfekte hücreleri bulup öldürebilen bir diğer bağışıklık yanıtı kolu ekler, bu da tedavi geliştirme olasılıklarını potansiyel olarak artırır.
Henüz başarılı bir tedavi geliştirememek kesinlikle hayal kırıklığı yaratsa da araştırmacılar pes etmediler. Her başarısız deneme, bu virüs hakkında yeni ipuçları ve anlayış sağlar ve onunla mücadele etmenin yolunu bulmaya yardımcı olur. 'Şu anda, aşı geliştirme alanında geleneksel olarak oldukça deneysel olan bir yaklaşımdan, daha kesin ve kanıta dayalı olmayı hedefleyen bir yaklaşıma geçiyoruz. Bu, nötralize edici antikorların hedeflenmesi kadar koruyucu T hücre yanıtlarının hedeflenmesi için de geçerlidir. Doğadan öğreniyor olmamız önemlidir,' diyor Vekemans.
Kronik enfeksiyonlarla yaşayan HIV hastalarının incelenmesi, örneğin, geniş kapsamlı nötralize edici antikorlar hakkında içgörüler kazandırdı.
Böyle bir bağışıklık yanıtının indüklenme yeteneği, koruyucu bir aşı oluşturmak için önemli bir yol olarak görülüyor. Bu yönde bazı başarılı adımlar atıldı. Bir aşı adayı, geniş kapsamlı nötralize edici antikorların öncüllerini geliştirebildiği bir Faz I klinik çalışmasında başarılı oldu.
Şu anda iki aşı klinik denemesi, biri ABD'de diğeri Afrika'da, Afrikalı bilim insanları tarafından yürütülüyor ve bu çalışmalarda, yanıtı tetikleyen mühendislik edilmiş immünogenler mRNA teknolojisi ile iletiliyor.
“Tedavi alanında da aktif araştırmalar var. Ve bu iki alan arasında karşılıklı öğrenmeler olabileceğini vurgulamak yararlı olabilir. Araçları birleştirerek virüsü nasıl önleyeceğimizi ve nasıl kurtulacağımızı daha iyi anlayabiliriz,” diye devam etti Vekemans.
T hücresi aşısı tasarımı için bir Faz I klinik denemesi geçen Temmuz ayında tamamlandı ve sonuçların yakında yayımlanması bekleniyor.
Diğer yaklaşımlar önlisans denemelerinde araştırılıyor ve bunlar, yıllar boyunca biriken bilgi birikimi ile yeni teknolojilerin, makine öğrenimi algoritmaları dahil, etkileşiminden bilgilendiriliyor. Vekemans, IFLScience'a açıklamasına göre “Ana ders, karanlıkta ateş etmememiz gerektiğidir. Ve koruyucu bağışıklık yanıtını anlamak ve ustalaşmak ve doğru şekilde karakterize edilmiş koruyucu bağışıklık yanıtını üretmeye odaklanan bir yaklaşım kullanmaktır.”
Henüz bir aşı bulunmasa da, virüse karşı savunmasız değiliz, bütün ilaç tedavilerinin yanısıra eğitim ve önleme çok önemlidir.
PrEP gibi ilaçlar (Pre-Exposure Prophylaxis), enfeksiyonları önleyebilir ve daha uzun süre etkili olabilecek ve uygulaması daha kolay olan yeni versiyonları bulunmaktadır, örneğin enjekte edilebilir form.
HIV ile yaşayan insanlar için de, bir tedavi olmamasına rağmen, büyük adımlar atılmıştır.
Yeni antiretroviral ilaçlar tamamen sağlıklı yaşamlara izin vermektedir. Bunun ötesinde, virüs yükü algılanamaz hale geldiğinde, virüsü bulaştırmak imkansız hale gelir. Bu dikkate değer başarı, algılanamaz eşit bulaşamaz (U=U) ifadesi ile özetlenmektedir.
Ancak, ilerlemelere rağmen, HIV ile yaşayan insanlar, siyasi, dini ve sosyoekonomik koşullardan kaynaklanan damgalama ve ayrımcılıkla karşı karşıya kalmaya devam etmektedir.
Bu durum, en risk altındaki insanların yaşam kurtaran ilaçlara ve hastalıkla ilgili hayati bilgilere erişememesine katkıda bulunmaktadır.
HIV hakkında bir uzmandan da bilgi almanızı şiddetle öneririz.
Yorum Yazın