Gladyatörlerin Savaş Alanı Kolezyum Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şeyi Anlatıyoruz!
Antik Roma'da inşa edilen en büyük amfi tiyatro olan Kolezyum, gladyatörlerin birbirleri ile ya da egzotik hayvanlar ile savaşması için kullanılırken binlerce seyirciye de ev sahipliği yapıyordu. Günümüze kadar birçok doğa olayına şahitlik yapan bu Kolezyum hakkında bilmek isteyeceğiniz her şeyi sizler için anlattık. Duyunca çok şaşıracaksınız. Keyifli okumalar!
Kolezyum'un yapımına İmparator Vespasianus döneminde MS 72 yılında başlanmıştır. Bu Kolezyum dünyanın gelmiş geçmiş en büyük amfi tiyatrosu olması sayesinde neredeyse herkes tarafından bilinir.
Kolezyum'un yapımı sırasında oluşan bazı problemler dolayınca açılışı İmparator Titus döneminde MS 80 yılında yapılmış. Kolezyum açıldığında üç katlı ve 65 bin izleyici kapasitesine sahip mükemmel bir mimari var olmuş.
Kolezyum öyle büyük bir yapıya sahipmiş ki daha sonra inşa edilen hiçbir yapı onun büyüklüğüne erişememiş.
Ne kadar büyükmüş derseniz hemen şöyle anlatalım: Domitianus döneminde tiyatronun ortasında yer alan arena su ile doldurulur ve içinde gemiler yüzdürülürmüş. Yani bu arena temsili deniz savaşları sergilenen bir havuza dönüşebilecek kadar büyükmüş. Ancak arena 500 yıl boyunca gladyatörlerin birbirleri ile ya da egzotik hayvanlarla savaştıkları bir amfi tiyatro olarak kullanılmış.
Yapısı ile dikkat çeken bu mimari yapının isminin ise Kolezyum'un yanında duran İmparotor Neron heykelinden geldiği düşünülür.
John Henry Parker’ın “Roma Arkeolojisi: Flavianus Amfitiyatrosu” isimli kitabında söylenene göre Kolezyum yapılan etkinliklerin ev sahibi olmayı bıraktıktan sonra Romalılar Kolezyum taşlarını başka projeler için kullanmaya başlamışlar.
Hatta bu büyük mimari yapı 12. ve 13. yüzyıllarda kale başta olmak üzere birçok çeşitli amaç için kullanıldı. Daha sonraki yüzyıllar boyunca gelişen doğa olayları, afetler ve ihmaller ise antik yapının bozulmasına neden oldu.
Gelelim Kolezyum'un ilginç hikayesine!
Kolezyum, 6. yüzyıldan itibaren baştaki işlevini ve enteresan görünümünü kaybetmeye başlamış. Sonra da Kolezyum'un içine bir kilise inşa edilmiş, arena ise savaş alanından bir mezarlığa dönüştürülmüş. Sonra da kemerler evlere ve dükkanlara dönüştürülmüş. Yani dünyanın en büyük amfi tiyatrosu bir anda küçük bir kasabaya dönüşmüş bile diyebiliriz.
1200 yılı gelip çattığında ise bir zengin ailesi Kolezyum'u satın alarak kale olarak kullanmaya başlamış.
1349 yılında yaşanan büyük Roma depreminde bu mimari yapı büyük bir hasar almış. Kolezyum'un güney tarafındaki duvarlar deprem dolayısıyla yıkılmış. Bu nedenle de devasa yapı bugünkü görünüme ulaşmış. Kuzey tarafındaki duvarlar daha yüksek ve düzgün süslemeler ile kalırken güney tarafta ise yalnızca iç duvarlar sağlam kalabilmiş.
Kolezyum'u korumak için 19. yüzyılın ortalarında Papa VIII: Pius tarafından büyük çaba sarf edildi.
Aynı dönemlerde Kolezyum'un sağlam kalan kuzey tarafına bir kilise inşa edilmiş ve bu kilise 19. yüzyıla kadar aktif şekilde faaliyet vermişti. Ancak yapının içerisindeki taşlar ve demirler başka yerlerde kullanılmak üzere sökülmeye devam ederken 1749 yılında Papa yapının kutsal olduğunu söylemiş ve bir taş ocağı olarak kullanılmasını da yasaklamış.
Kolezyum Roma İmparatorluğu sona ermeden önce dönem içinde oldukça ünlü bir yapıydı. Hatta birinci yüzyıl şairi olan Martialis Kolezyum'a bir şiir bile yazmış ve yapıyı Mısır'daki piramitler gibi birçok ünlü mimari yapı ile karşılaştırmıştı.
Kolezyum hem halk tarafından hem de önemli kişiler tarafından çokça beğeni topluyordu. Kolezyum'un araştırması üzerinde görev alan Heinz-Jürgen Beste mimaride neyin özel olduğunu anlayabilmek için yapının ön tarafının incelenmesinin yeterli olduğunu söylüyor ve şu cümleleri ekliyordu;
Her kat sütunlarla ayrılmış 80 tane kemerden oluşuyor: en alt kattakiler Dor, orta kattakiler İon, üçüncü kattakiler Korint düzenine sahip. Ancak ilgili düzenlerin oranları aynı değil, çünkü Dor düzeninin sütunları – ve dolayısıyla kemerleri – diğer iki kattakinden daha yüksek.
Kolezyum gördüğü büyük Roma depremi dışında tarihi boyunca en az üç kez büyük yangın ve en az 4 deprem görmüştür.
Yaşanan bu afetler mimari yapıya ciddi şekilde zarar vermiş ve Kolezyum var olduğu iki bin yıl boyunca birçok kez onarılmış, yeniden inşa edilmiştir.
Kolezyum her yıl 4 milyondan fazla ziyaretçi almaktadır.
Günümüzün en ünlü mimari yapılarından bir tanesi olan Kolezyum hem yapısı hem de ünlü hikayeleri nedeni ile İtalya'da her yıl 4 milyondan fazla ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır.
Yorum Yazın