Antalya'daki Rusya-Ukrayna-Türkiye Zirvesinde Neler Öne Çıktı?

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın 15'inci gününde uluslararası kamuoyunun gözü Antalya'daydı... Savaşın başlamasından beri ilk kez üst düzey bir diplomatik temas gerçekleşti ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile Rus mevkidaşı Lavrov Türkiye arabuluculuğunda bir araya geldi.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin 15’inci gününde, Antalya’da Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanları, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu eşliğinde ilk kez masaya oturdu.

Tarafların 1.5 saat süren görüşmesi sonrasında Lavrov ve Kuleba ayrı ayrı basın toplantıları düzenledi. Basın açıklamalarıyla birlikte iki ülke arasında bir çözüme erişilemediği açıkça ortaya çıkarken, soru-cevap kısmı da yoğun bir şekilde geçti. 

Sözcü'den Yiğit Can Kaymaz Antalya'daki kritik zirveyi yorumladı. Haberde şu yorumlar yapıldı:

Savaşın başladığı günden beri başta Devlet Başkanı Zelenskiy, kurmayları ve belediye başkanları olmak üzere birçok yetkili sosyal medyadan paylaşım ve açıklamalarda bulunurken, 15 günde Kuleba ilk kez kendini bu kadar net ve açıkça ifade etmeyi başardı.

Kuleba, “Bu formatta tekrar görüşmeye niyetliyim. Önemli bir tartışma ortamı olacaksa gelmek isterim. Çavuşoğlu’na teşekkür etmek istiyorum. Bu teması kolaylaştırmayı başardı” diyerek Türkiye’ye de desteği için teşekkür etti ve diplomasi masasından ayrılmak istemediğini sinyalini verdi.

Kuleba, yerli-yabancı yüzlerce basın mensubunun sorularını yanıtladı ve Kiev yönetiminin yaşananlara yaklaşımını gösterdi.

Kuleba’nın “Lavrov’un talepleri teslimiyet listesi gibi” sözü uluslararası kamuoyunda yankılanırken, “Biz savaşı durduramıyoruz. Bize saldıran ülke ve devlet bunu istemiyorsa savaşı durduramayacağız” ifadesi de öne çıktı.

Zirvenin en tartışmalı figürü Lavrov oldu… Basın toplantısı sonrasındaki soru-cevap bölümünde özellikle İtalyan, ABD ve İngiliz medyasına mensup gazetecilerin sorularıyla soğuk rüzgar eserken Lavrov’un açıklamaları “savaşı meşru kılma hamlesi” olarak yorumlandı.

Özellikle toplantının sonunda BBC muhabirinin sorusuna öfkelenen Lavrov, hastaneye düzenlenen saldırı ile ilgili soruya diplomasi sınırları içinde sert yanıt verdi.

Lavrov’un soru-cevap bölümünde tek pozitif yönde yorumlanabilecek açıklaması Rus gazetesi Kommersant’ın “nükleer savaş çıkar mı” sorusuna verdiği yanıt oldu. Bu soruya, “Buna inanmıyorum, inanmak istemiyorum. ABD Başkanı Biden, kendisine soru sorulduğunda, ‘Bu yaptırımların alternatifi sadece Üçüncü Dünya Savaşı’ dedi. Kafalarından bu fikirler geçiyor ve biz kaygılanıyoruz” yanıtı verdi.

Öte yandan Lavrov, Pentagon’un Ukrayna’da çok sayıda askeri-biyolojik laboratuvar oluşturduğuna yönelik iddiaları da gündeme getirdi.

Birçok ülkenin ABD’nin yaptırımlarına destek çıkmasına, “Bu kadar köklü ülkelerden bu tür talepler gelmesi hiç yakışık almıyor” yorumunu yapan Lavrov, “Bizler, Ukrayna’yı silahlandıran ülkelerin, kendileri için devasa bir tehdit oluşturduğunu düşünüyoruz. Burada Stinger füzeleri ve roketatarlar var. Ukraynalı yetkililer, silahları hiçbir belge ve kayıt olmadan dağıtıyor” demişti.

Lavrov ayrıca açıklamasında, “Yugoslavya, ortadan kaldırılmak için bombalandı ve Kosova’nın bağımsızlığı ilan edildiğinde bütün Batı ülkeleri alkışladı. Biz kez daha tekrar etmek istiyorum; burada Rusya’yla ilgili her şeye saldırı söz konusu. Burada ölüm kalım savaşı veriliyor” diyerek de savaşa Moskova’nın yaklaşımını gözler önüne serdi.

Ukrayna ve Rusya’nın dışişleri bakanlarını bir araya getirmeyi başaran Türkiye bu krizin öne çıkan aktörü ve günün kazananı oldu. Türkiye’nin bir süredir iki ülke arasında arabuluculuk yapma isteği de gerçeğe dönüştü ve Ankara, arabuluculuk yapmak isteyen ülkelerin önüne geçti.

Hem Lavrov hem de Kuleba, başta Çavuşoğlu olmak üzere Türkiye’nin iki tarafı bir araya getirmek için çok çalıştığını söyledi. Kuleba, Antalya’da gerçekleştirilen 3’lü zirve formatını beğendiğini söylerken, gelecekte de bu tür bir zirveye katılmak için açık kapı bıraktı.

Ayrıca savaşın başladığı günden beri basın mensuplarının ilk kez hem Moskova hem de Kiev yönetimine doğrudan soru sormasına alan yaratıldı. Uluslararası haber ajansları ve medya kuruluşlarının anbean takip ettiği zirve ve ardından gelen basın toplantıları yoğun gündemde kendine yer bulmayı başardı.

Çavuşoğlu, tarafların basın toplantıları ve soru-cevap bölümü sonrasında açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu da tek toplantıda bir sonuca ulaşılmasının imkansız olduğuna dikkat çekti.