6 Seçim Yasası Yeniden Yazılıyor: Önce Çıkan 9 Başlık ile 2019’a 'Uyum Paketi'
Türkiye’nin 2019’da resmen geçeceği yeni siyasi sisteme ilişkin hazırlıklar sürüyor. 16 Nisan referandumuyla kabul edilen Anayasa değişikliğine paralel olarak, acil düzenleme gerektiren konularda adım atıldı ve “uyum yasaları” çalışmalarında son aşamaya gelindi. Bugün basına yansıyan bilgilere göre iktidar partisi, başkanlık sistemine geçiş amaçlı anayasa değişikliğine uyum için 6 seçim yasasını yeniden kaleme alıyor. Seçim barajı ve benzeri temel düzenlemeler üzerindeki tartışmalar sürerken, bazı düzenlemelerde ise ilerleme kaydedildi.
Çalışmalar hâlâ sürüyor. Kesinleşen hükümlerin yanı sıra tartışılan başlıklara yakından bakalım...
1. Ağırlıklı olarak İçişleri ve Adalet bakanlıklarının yürüttüğü çalışmanın yeni yasama döneminde kanunlaşması planlanıyor.
Siyasi Partiler Yasası, Seçimin Temel Hükümleri Yasası, Milletvekili Seçim Yasası, Mahalli İdareler Seçim Yasası, Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası ve Halkoylaması Yasası’nın tüm maddeleri tek tek taranarak, yeni sisteme uyarlanıyor.
2. Anayasa değişikliği ile milletvekili seçilme yaşı 18’e indirildi. Uyum yasaları kapsamında belediye başkanı ve muhtar adayları için de 25 olan yaş sınırının 18’e indirilmesi için çalışma yapılıyor.
Milletvekili seçilme yaşının 18’e indirilmesine bağlı olarak, tüm seçim yasalarına 18 yaş monte edilecek. Bu da belediye başkanı, belediye meclis üyeliği ve hatta muhtarlık seçimlerine 18 yaşını doldurmuş kişilerin başvurması anlamına gelecek. Milletvekili adaylarında olduğu gibi bu kişilerin de askerlikle ilişiğinin olmaması şartı aranacak. Görev süresi boyunca askerlik görevi tecil edilecek.
3. Yasalardan ‘ana muhalefet partisi’ ifadesi ayıklanıyor. Tüm düzenlemelerde ‘birinci, ikinci, üçüncü parti’ ifadesi kullanılıyor.
Üzerinde çalışılan düzenlemeye göre, yasalar ve TBMM İçtüzüğü’nden “ana muhalefet partisi” ifadesi çıkartılacak. Bunun yerine partiler, seçimde aldıkları oy oranına göre, “Birinci, ikinci, üçüncü parti” şeklinde nitelendirilecek. Bu durumda, ana muhalefet partisi de “2. Parti” olarak ifadelendirilecek. İsim değişikliğinin seçim yardımı, protokol sırası vb. konularda bir değişiklik sonucuna yol açıp açmayacağı ise henüz belirsiz.
4. Her parti tek aday gösterecek. Bu, yedek aday veya ‘tavşan aday’ adı verilen ve olağanüstü durumlarda, bu adayın devreye sokulması anlamına gelen ikinci bir aday gösterilmesini engelleyecek.
Bu durumda, cumhurbaşkanı adaylarının seçime kadar geçen sürede vefatı veya seçimden çekilmeleri halinde partiler adaysız kalacak.
5. Yapılan düzenlemelerden en çarpıcısı, 2019’dan sonra cumhurbaşkanı adaylarının, partileriyle birlikte kampanya yapacak olması...
Anayasa değişikliği ile partili cumhurbaşkanlığının önü açılmış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Ak Parti Genel Başkanlığı görevini üstlenmişti. Seçim yasasında yapılacak düzenlemeye göre cumhurbaşkanı adayları, kampanya boyunca, kendisini aday gösteren partinin logosu, bayrağı ve amblemini kullanabilecek. Kampanyayı parti yönetimiyle birlikte yapabilecek. Partinin tüm mekânlarından ve imkânlarından yararlanabilecek. Oy pusulasında partisinin amblemini kullanabilecek.
Bağımsız cumhurbaşkanı adayları ise sadece kendi ismi ve sloganlarıyla yarışa girecek.
6. Bağımsız isimlerin, 100 bin kişinin imzasıyla cumhurbaşkanı adayı olmasına olanak sağlayan hüküm ise ayrıntılandırılıyor.
Uygulama hükümleri tek tek yazılacak. İmzaların mükerrer ve sahte olmasının önlenmesine ilişkin mekanizma kurulacak. Bu konuda noterden tasdik ettirme veya ilçe seçim kurullarının devreye sokulması şeklinde iki seçenek tartışılıyor.
Bağımsız adaylardan alınacak başvuru parasının miktarı da bağımsız vekillerde olduğu gibi memur katsayısına göre belirlenecek.
7. Yerel seçime yetiştirilecek
Yapılacak değişikliklerin bir bölümünün 2019’da yapılacak yerel seçimde de uygulanmasını isteyen hükümet, seçimden en az 1 yıl önce düzenlemelerin yasalaşması gerektiği için Mart 2018 öncesinde adım atmayı tasarlıyor.
8. Kulislerde, seçim barajında değişiklik yapılıp yapılmayacağı konusunun ise siyasi gelişme ve tartışmalara göre netleşebileceği ifade ediliyor.
9. Seçimlerin Temel Hükümleri Hakkında Kanun, Siyasi Partiler Kanunu, Mahalli İdareler Seçimi Kanunu gibi farklı yasalarla düzenlenen seçim yasalarının tek bir yasada toplu olarak düzenlenmesi de gündemde.
Kaynaklar: Gökçer Tahincioğlu, Milliyet / Nuray Babacan, Hürriyet
Yorum Yazın
En anlamsız gelen ve mantığa oturtamadığım kısım 18 yaş takıntısı çok saçma abi o yaşta ki insan ergenlikten tam çıkamamış üniversite mezunu bile olmayan beb... Devamını Gör
Bunun hiçbir mantıklı yanı yok. Uygulanabilir yanı da yok. Anca milletvekilliği için (her ne kadar mantıksız argüman desen de) kendi yakınları veya çoluk çoc... Devamını Gör
AKP son referandumda hileyle anca 51%'i görmüştü. Bence bu sefer kendilerini yeni hilelerle garanti altına almaya çalışıyorlar.
Baraj kalksın çok gereksiz. Ayrıca partilerin adaysız kalmasının önüne geçebilmek için yedek aday belirlenme şartı gelmeli bakarsın fetöcü falan çıkar!!!