100. Yılında 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramının Önemi
19 Mayıs 1919, her Türk vatandaşının az çok bildiği bir tarihtir. Bu tarih, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ayak basarak, ülkenin ve ordunun durumu üzerine ilk gözlemlerini yaptığı ve bugünlerin temelinin atıldığı bir tarihtir. Aynı zamanda Atatürk'ün eseri Nutuk da bu tarihte başlar.
Biz bu yazımızda, 19 Mayıs tarihini ve bayramını çok fazla teferruata girmeden, herkesin anlayabileceği biçimde, önemli noktalarıyla ele almaya çalışacağız.
Bütün vatandaşlarımızın 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramını kutlar, nice bayramları birlik ve beraberlikle kutlamayı temenni ederiz.
19 Mayıs 1919 Günü
1918 Mondros Mütarekesi sonrasında ülkemizin birçok bölgesi düşman işgaline uğramış vaziyetteydi. Anadolu'ya düşman kuvvetleri henüz girememişti. Memleketin dört bir yanında bu işgallere karşı halk direniş göstermekteydi.
Mustafa Kemal Paşa, 9.Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gönderilmişti. Emrinde iki kolordu bulunmaktaydı. Bu görev Mustafa Kemal Paşa'ya gayet geniş yetkiler sağlıyordu.
Paşanın Samsun'a yollanmasının gerekçesi, bölgedeki tedbirsizlik ve güvensizlik olaylarını yerinde gözlemleyip gerekli önlemleri almaktı. Mustafa Kemal Paşa ise ulusal egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız ve bağımsız yeni bir Türk devleti kurmanın gerekli olduğunu düşünüyordu.
İşte 19 Mayıs 1919 tarihi, Atatürk'ün attığı bu adımlarla başlayan ve Türkiye Cumhuriyetine kadar gelen sürecin başlangıcıydı.
19 Mayısın Bayram Olma Süreci
19 Mayıs, 1919 tarihinde bayram olarak ilan edilip kutlanmaya başlanmadı. Birçok milli bayramımız gibi 19 Mayıs da Cumhuriyetin ilanından sonra kutlanmaya başlandı.
İlk defa 24 Mayıs 1935 tarihinde Beşiktaş'ın girişimleriyle Atatürk Spor Günü adı altında Fenerbahçe ve Galatasaray sporcularının da katılımıyla kutlandı. Bu etkinliğin amacı, Türk gençliğinin Atatürk'e olan minnet ve sevgisini gösterebilmesiydi.
Bu etkinlikten birkaç yıl sonra Beşiktaş kurucu üyelerinden Ahmet Fetgeri Aşeni, Ankara'da düzenlenen spor kongresinde bu bayramın bütün gençliğe mal edilmesi gerektiğini ve 'Gençlik ve Spor Bayramı' adı altında her yıl kutlanmasını önerdi. Bu öneri kongrede oylanarak kabul edildi. Tasarı, Atatürk tarafından da onaylanarak 1938 yılı haziran ayından itibaren her yıl kutlanmaya başlandı.
19 Mayıs, Atatürk'ün Doğum Günü mü ?
Genellikle okulda gördüğümüz tarih derslerinde öğretilen kalıp bir cümle şudur: Atatürk 19 Mayıs tarihinde doğduğunu söylemiştir. Bu kalıp cümlenin doğru olmasının yanında bir takım eksikleri vardır. Biz bu eksiklerini gidermek istiyoruz.
Mustafa Kemal Atatürk'ün ne yazık ki tam doğum tarihini bilemiyoruz. Bunun sebepleri, o dönem tutulan nüfus kayıtlarından kaynaklanmaktadır. Şöyle ki dönemin nüfus kayıtları günümüz nüfus müdürlüğünün arşivlerinde araştırmaya kapalıdır. Bu sebeple, ne yazık ki ulu önder Atatürk'ün doğum tarihini tam olarak belgeleyen resmi bir vesika elimizde mevcut değildir.
Biz Atatürk'ün doğum tarihini yine Atatürk'ün kendisinden öğreniyoruz. Bu bilgiyi Atatürk de çocukken annesinden öğrenmiştir. Zübeyde Hanım, Atatürk'ün 1881 yılının sıcak bir mayıs ayında doğduğunu söylermiş. Atatürk sonradan bunu Afet İnan'a anlatırken 'neden bu tarih 19 mayıs olmasın ?' demiştir. İşte bu sebeple 19 Mayıs tarihi Atatürk'ün doğum günü olarak benimsenmiştir.
19 Mayıs Bayramı, 1980 darbesinden sonra adı değiştirilerek 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı olarak son şeklini almıştır. Günümüzde, her yıl başta başkent Ankara olmak üzere bütün şehirlerimizde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde coşkuyla kutlanmaktadır. 19 Mayıs Bayramında hem spor etkinlikleri yapılmakta hem de ulu önder Mustafa Kemal Atatürk saygıyla anılmaktadır.
19 Mayıs Bayramının Önemi
Gerek Milli gerekse dini bayramlarımız toplumumuzu bir arada tutan unsurlardır. Bayramlarda birlik ve beraberliğimiz hat safhaya çıkmalı, tarihimizi saygıyla anmalı ve esasında her bayramı önemini kavrayarak kutlamalıyız.
19 Mayıs, spor, sporcular ve gençlikle bütünleşmiş bir bayram olmasının yanı sıra Türkiye Cumhuriyetinin temellerinin atıldığı bir gündür. Sadece 19 Mayıs değil, bütün bayramlarımızı neden kutladığımızı ve bayramlarımızın önemlerini bilmeliyiz.
Yorum Yazın