Tarihin En Trajikomik Spor Organizasyonu: 1904 St.Louis Maratonu
1904 yılında ABD'nin St.Louis şehrinde geçen yaz olimpiyatlarının, erkekler kategorisinde olan maratonu herhalde bir müsabakada gerçekleşebilecek birçok değişik ihtimali bir araya getirmiştir. Adeta sürreal bir olaya, hatta çizgi filme dönüşen bu maratonu gelin inceleyelim.
1. Genel Bilgi
1904 yılının yaz mevsiminde gerçekleşen bu olimpiyat, ayrıca Avrupa dışında yapılmış olan ilk olimpiyat ünvanına da sahiptir. Maraton normalde sabah saatinde yapılacaktı ancak son dakika plan değişikliğiyle öğle vaktine alındı.30 Ağustos'ta gerçekleşen maratona 4 farklı ülkeden(Küba,İngiltere,Yunanistan,ABD) 32 atlet katıldı, hava 32-35 derece arası seyirdeydi, başlangıç ve bitiş çizgileri stadyumda olmasına rağmen, 40 km uzunluğundaki pistin geri kalanı toz toprak arazideydi ve pistin ortasından yük trenleri,arabalar ve yayalar geçiyordu, ayrıca resmi eskort araçları da yarışmacıları toza boğuyordu. Su içilecek tek kaynak ise yol üzerinde bir parktı. Bu kötü organizasyon ve bahtsızlıklar sonucu 32 maratoncudan sadece 14'ü yarışı bitirebildi. Ayrıca koşuculardan sadece 4'ü profesyonel maratoncuydu, geri kalanlar ya orta mesafe atlet ya da sıradan koşuculardı.
2. İlk absürd yarışmacı:Fred Lorz
Bu abimizin gerçek gelir kaynağı inşaat işçiliği aslında,ama yeteneğim var mantığıyla atlet de olabilmiş. Zaten öğlen inşaatta çalıştığı için gece antrenman yapıyordu sadece. Fred, yarış başladığında gayet iyi giderken, artık sıcak ve yorgunluktan yolun yarısına gelemeden yarıştan çıkıyor ve eskort arabalardan birine otostop çekip beni pistten çıkar diyor, araç da pisti takip ederek 18 km boyunca gidip arızalanıyor, sürücü adam da Fred'e yolu yürüyerek bitirmek zorunda olduğunu söylüyor ve Fred de kabul ediyor. Ancak Fred bitiş çizgisinin çok yakında olduğunu görünce koşarak oraya gidiyor ve çizgiyi geçiyor. Tabi herkes alkış kıyamet tebrik ediyorlar, 1.lik plaketini verip fotoğraf falan çekiyorlar, ancak olayın aslını gören komite üyesi ve bir grup seyirci jüriye gerçeği söyleyince Fred olaydan yırtmak için 'Şaka yaptım ben size ya,açıklayacaktım işin doğrusunu.' diyor. Ancak komite bunu yemeyip Fred'i yarışmalardan ömür boyu men ediyor tabii ki. (gerçi 1 yıl sonra kaldırdılar yasağı)
3. Thomas Hitch:Pişmiş tavuğun başına böylesi gelmez
Şimdi bu arkadaş yarışın resmi kazananı,ne kadar güzel diyoruz değil mi? Olay hiç böyle değil,adam bildiğimiz ölecekti yarışırken. Bu eleman koşmaya başlıyor,gayet de iyi gidiyor zira profesyonel maratoncu kendisi,ama artık susuzluktan ölecek kıvama geliyor,malum tek su kaynağı var,işte her şeyin sorumlusu, gözü hırsla bürünmüş antrenörleri de buna hantallaşmasın diye su yerine, striknin sülfat adlı fare zehrini konyakla karıştırıp doping niyetine veriyorlar yarışı kazanması için. (modern olimpiyatlarda ilk doping kullanımı).Hicks bir süre yine koşabilmiş ama artık enerji eksileri görmüş, fare zehri de hayatını tehdit etmeye başlamış ve bir süre sonra olduğu yere yığılmış. Gariban adam yalvarırım bana yemek verin artık demiş antrenörlerine ama adamlar buna yine konyak-zehir karışımı vermişler. Elinden tutup zorla devam ettirmişler yarışa.Son 30 metrede Hitch artık halüsinasyon görmeye,iki tane bitiş çizgisi görmeye başlar. Malum Hitch'ten önce Fred'in geçtiğini gören antrenörler morali bozuk şekilde yarışı sonlandıracakken, Fred'in diskalifiye olduğunu duyunca Hitch'in elinden tutar,ittire ittire çizgiyi geçirtirler. Başta komite bunu 1. yapmakta kararsız kalmış ama sonra bu ittirmeyi maruz görmüşler.Yarışın başı ve sonu arasında Hitch tam 3.5 kilo kaybetti ve birkaç gün hastanede kaldı.
4. Bahtsız bedevi:Andarin Carvajal
Ben bu adama çok üzüldüm okuyunca. Sevgili Andarin normalde Küba devletine bağlı bir postacı. Ancak Küba'da reklam amaçlı koşulara katılıp oradan paralar da kazanıyor.1904 olimpiyatlarına başvurusu kabul edilince üç beş birikmişiyle ABD'ye geliyor.Önce New Orleans'a varan Carvajal burada nefsini tutamayıp bir kumar oyununda tüm parasını kaybeder. Bu yüzden New Orleans'tan taa St Louis'e yürüyerek gelir. Geldiğinde olimpiyatın başlamasına sadece 1-2 saat vardır ve Carvajal'ın daha spor kıyafetleri bile yoktur. Birisi buna makas getirir,bu da pantolonunu şort olarak keser ve takım elbiseyle koşuya dalar.İyi koşmaya başlamasına karşın hem aşırı sıcak ve toz, hem de 40 gündür bir şey yememenin etkisiyle sağda durup şeftali yiyen bir grup seyirciden şeftali ister. Ancak zalim seyirciler Carvajal'ın bozuk İngilizcesiyle alay edip vermezler. Bu da yoluna devam ederken kenarda bir elma ağacı bulur. Bahtsız bedevi Carvajal koskoca ağaçtan küflenmiş çürük elmaya rast geldikten sonra alıp boş mideye indirince midesine çok ağır kramplar ve bulantılar girmiş. Bunlara rağmen yılmamış, ağrılarla, koşa sürüne, ayıla bayıla yarışı 4. bitirmiştir.
5. Son anda ölmekten kurtulan:William Garcia
Bu maratondaki kadersizlik ve ihmalkarlığın en kötü şekilde etkilediği adam belki de budur. Çünkü William,biraz daha geç müdahale edilseydi cidden hayatını kaybedecekti. Havanın sıcak olması yetmezmiş gibi William'ın önündeki eskort araçlar yaldır yaldır yerden toz toprak kaldırarak gidince bu adamcağız o kadar fazla kum ve toz soludu ki, solunan parçacıklar hem nefes borusunu tahriş etti, hem de yemek borusundan da geçerek midesinde kramplar yaratmaya başladı. En sonunda iç kanama ve organ yaralanmaları başlayınca yolun kenarına yığılıp kalmış, ancak her taraf toz duman olunca sağlık ekipleri o bayıldıktan nispeten uzun bir süre sonra görüp kaldırmışlar. William tam anlamıyla iyileşmek için hastanede 1 haftadan uzun süre kalmıştır.
6. İki siyahi kafadar:Yamasanthi ve Len Tau
Bunlar da diğer iki absürd arkadaşımız. Neden absürd? Çünkü bu elemanların yarışla alakası bile yok. Güney Afrika'dan gemiyle etraftaki sergi ve şov alanlarında şovmenlik yapmak için, yani milleti eğlendirmek için getirilmişlerdi. Ancak bunlar bir şekilde açıktan faydalanıp kendilerini koşucu olarak gösteriyor ve yerlerini alıyorlar. (Modern olimpiyatlarda ilk siyahi yarışmacılardan ikisi). Hatta Len Tau yarışı çıplak ayakla sürdürmüştür.Bu ayaküstü yarışa katılma kararına ve sıfır antrenmana, hatta çıplak ayağa rağmen Len Tau yarışı 9., Yamasanthi ise 12. bitirdi. Ancak daha bitmedi.Seyirciler Len Tau için üzüldüler çünkü çıplak ayak olmanın dezavantajı yanında, Len Tau ayrıca 6-7 saldırgan köpek tarafından yaklaşık 600 metre kovalanıp 1-2 ısırık almıştı ve bunlar olmasaydı (en azından köpekler)herkes onu banko ilk 3'te görüyordu.
7. Diğer Vakalar
Sam Melor adlı koşucu yarışın başlarında liderliğe yakınken midesine kramplar girmiş ve yerde kıvranarak yarıştan çıkmıştır.Bir başka yarışmacı John Lordon ise kramp ve kusmayı aynı anda yaşayıp kusmaktan boğulacak seviyeye gelince yarışı bırakmak zorunda kalmıştır. Ayrıca koşu esnasında pistin ortasındaki yoldan geçen bir araç koşuculara çarpmamak için ani manevra yapınca sürücü ve yanındaki kişi ağır yaralandılar.
8. Sonuçlar
32 koşucudan sadece 14'ünün yarışı bitirebildiği müsabakada 1. sırada Thomas Hicks(ABD), 2.sırada Albert Corey(ABD) ve 3. sırada Arthur Newton(ABD) yer almıştır. Ayrıca 2. sırada bitiren Albert Corey aslında Fransız vatandaşıdır ancak kayıtlar sırasında bir şekilde ABD takımına sokulmuştur.1. olan Thomas Hicks yarışı 3 saat, 28 dakika, 53 saniyede bitirdi.
Yorum Yazın