Siyasi Hesaplaşmayla Kurulan Bir İlin Öyküsü! Adıyaman 59 Sene Önce Bugün İl Oldu
Türkiye'de birçok konu olduğu gibi şehirlerimizin oluşumu da siyasetten bağımsız değil.
Bunun en önemli örneklerinden birisi ise Malatya'nın ikiye bölünerek Adıyaman ilinin kurulması.
59 sene önce bugün kurulan Adıyaman ili, aslında siyasetin tepesinde yaşanan bir hesaplaşmanın sonucuydu.
Öyleyse gelin bu enteresan süreci birlikte yeniden anımsayalım.
14 Mayıs 1950 Seçimleri'nde tek başına iktidara gelen Demokrat Parti, dört yıllık sürecin ardından 1954 seçimlerinde daha yüksek bir oranla seçilmeyi başardı.
2 Mayıs 1954 Seçimleri'nde halktan rekor bir destek bulan Demokrat Parti, geçerli oyların %58'inden fazlasını alarak Meclis'te olağanüstü bir üstünlük sağladı.
Bu aynı zamanda, DP'nin gücünün zirvesine çıktığı seçim olarak da tarihe geçti.
Bu seçim ile birlikte DP'nin muhalefete yönelik sert politikaları da hız kazanacaktı.
İlk hedef de seçimlerde CHP'yi destekleyen kentler oldu.
Menderes'in ilk hedefi Osman Bölükbaşı'yı Meclis'e gönderen Kırşehir'i bir kararname ile ilçe yapmak oldu. .
Başbakan Adnan Menderes, Kırşehir'e yönelik tutumunu da açıkça ifade etmekten çekinmedi.
'Türkiye'nin hiçbir vilayetinde %3'ten fazla oy almayan bir partiye mensup milletvekilini iki seçimde de (50 seçimleri) seçen Kırşehir'in bir toplumsal ve siyasi bünye itibariyle anormallik göstermekte olduğunu inkar etmek mümkün değildir; evet, biz açık konuşuruz'
Menderes, bu sözleriyle Kırşehir'in başına gelen akıbetin seçim sonuçlarıyla doğrudan ilgili olduğunu kabul etmiş oldu.
Şimdi sırada bir başka şehir vardı.
Adıyaman, 1859 yılında Malatya Sancağına bağlanmış, Cumhuriyet sonrası dönemde de Malatya'ya bağlı bir bölge olarak varlığını sürdürmüştü.
CHP Lideri İsmet İnönü'nün memleketi olan Malatya, 1954 Seçimleri'nde CHP'ye destek veren az sayıdaki illerden birisiydi.
Bundan dolayı Kırşehir'in ardından Demokrat Parti'nin gözüne kestirdiği ikinci şehir Malatya oldu.
Ancak Malatya, tarihsel ve coğrafi konumu gereği ilçe haline getirilemeyecek kadar büyük ve önemli bir bölgeydi.
Bu yüzden başka bir formül bulundu.
Demokrat Parti, Haziran ayında Malatya'nın ikiye bölünerek Adıyaman ilinin kurulması için kanun teklifi verdi.
Ancak beklenenin tam aksine İsmet İnönü ve CHP grubu, Adıyaman ilinin kurulmasına karşı çıkmadılar.
Bu karşı çıkmayışın iki sebebi olduğu düşünülüyor.
Bunlardan birisi, DP'nin Meclis'teki çoğunluğu sayesinde CHP itiraz etse de bu değişikliği yapacak kudreti olması.
Bundan dolayı CHP de karşı tarafta pozisyon alıp Adıyamanlıların tepkisini çekmek istememiş olduğu değerlendiriliyor.
Bir diğer ihtimal ise CHP'nin Malatya'yı kazandığı gibi Adıyaman'ı kazanabileceğini düşünmesi olarak yorumlanıyor.
Başbakan Adnan Menderes'in imzasıyla TBMM'ye gelen kanun teklifi, büyük çoğunluğun oyuyla kabul edildi.
Şimdi sırada Adıyaman'a hangi ilçelerin bağlanacağı konusu vardı.
Besnililer ise nüfusu kendileri kadar olan bir yere bağlanmak istemediklerini belirterek Malatya veya Gaziantep’e bağlanma isteklerini dile getirmiştir.
Adıyaman 1 Aralık 1954’te TBMM Başkanı Refik Koraltan, İçişleri Bakanı Namık Gedik, milletvekilleri, devlet görevlileri ve kalabalık bir halk kitlesinin katıldığı törenle il oldu.
Kutlamalara katılmak için civar bölgelerden Adıyaman'a gelen yaklaşık kırk bin kişi büyük bir kalabalık oluşturdu.
Adıyaman il olduğunda Adıyamanlıların en çok sevindiği nokta kazalarının il olması ile şehrin ihmal edilmişliğinin sona ereceği ve şehrin gelişeceği ümidiydi.
Bu yüzden Adıyaman’ın il olması Adıyamanlıları büyük bir sevince gark etmiştir. Bu sevinç doğal olarak büyük beklentileri de beraberinde getirmiştir. Bu beklentilerin ne düzeyde karşılandığı ise tartışmalıdır.
İlgini çekebilir...
İlgini çekebilir...
Yorum Yazın