Parçalanmış Zihnindeki 20 Farklı Kişilikle Psikoloji Tarihine Geçen Kadın: Chris Sizemore
Chris Sizemore, ilginç hayat hikayesiyle edebiyat ve sinemaya bile konu olmuş, psikoloji tarihindeki en ilginç hastalardan biri. Gelin bu kadının hikayesine detaylarıyla bakalım.
Sizemore 1927'de, ABD'de doğmuş.
Henüz 2 yaşındayken annesinin bıçakla kendisini feci şekilde yaralayışına tanık oluyor. Birkaç ay sonra babasının iş yerinde bir adamın bir makineye kendini kaptırarak paramparça olduğunu görüyor. Bu da yetmezmiş gibi aynı süreçte henüz bebek olan kuzeni ölüyor. Üç ay içinde iki adet ölüme ve de korkunç bir kazaya şahit olan Sizemore'un, bu olaylar neticesinde psikolojisi alt üst oluyor.
Gözlerini bile açamamasına neden olan şiddetli baş ağrıları, sık bayılmalar ve davranış değişiklikleri yaşamaya başlayan kadın, uzman bir doktora görünüyor.
Daha sonra psikiyatrist olan Corbett Thigpen ve Hervey Cleckley tarafından incelenmeye başlayan Sizemore'un ilk başlarda fazla stresten muzdarip olduğu düşünüllüyor.
Devam eden tedavi sürecinde oldukça ilginç bir durum ortaya çıkıyor.
Chris Sizemore'un dönem dönem tamamen farklı bir kişiye dönüştüğünü fark ediyor psikiyatristler. Sizemore normalde ağırbaşlı bir insanken, bu yeni kişiliği son derece daha atak, daha konuşkan, daha hareketli taraf oluyor.
Bu alternatif kişiliği "Eve Black" olarak adlandırılıyor, sessiz olan ilk kişiliği ise "Eve White" olarak literatüre geçiyor.
Bu iki kişilik arasındaki ayrım öylesine fazla ki, kişiliğinin karanlık tarafı olan 'Eve Black', iki yaşındaki kızını boğmaya çalışıyor. Tabii 'Eve Black' için o kız kendisine ait değil, 'Eve White'ın kızı. İşte durum bu kadar vahim.
Eve White evde zaman geçirmeyi ve bir şeyler okumayı severken, Eve Black günlerini sinemada ve gece kulüplerinde geçiriyor.
Bu durumun çözümü olarak psikiyatristler, bu iki kişiliğin birleşimi olan ve daha baskın olacak üçüncü bir karakteri, Jane'i ortaya çıkarmaya çalışıyorlar. Bu noktada olayın aslının ne olduğu da çoktan anlaşılmış oluyor pek tabii.
Uzmanlara göre tanık odluğu trajik olaylar, Sizemore'un gerçeklikten uzaklaşabilmek amacıyla zihninde farklı kişilikler yaratmasına neden oluyor.
Dissosiyatif kişilik bozukluğu (eski adıyla çoklu kişilik bozukluğu) teşhisi konulan Sizemore'un çok sonradan söylediklerine göreyse bu kişilikleri, bu travmatik olaylardan sonra zihnindeki parçalanmalar sonucu oluşmamıştı. Bu alternatif kişilikleri, daha kendisi doğmadan önce zihninde bulunuyorlardı. Bu durumu 'Onlar ben değiller, ama hepsi bir araya gelerek beni oluşturuyorlar. Hepsinin farklı doğruları, farklı özellikleri var.' diyerek açıklıyor.
Teşhisin konulmuş olması işlerin sonunu getirmiyor.
Çünkü Chris Sizemore'u bekleyen daha çok fazla sayıda kişilik bulunuyor. Uzmanlar başarıyla Jane karakterini yaratsalar da, bu kişilik ölüyor. Jane kişiliğinin ölmesiyle beraber Eve Black ve Eve White da yok oluyor.
Bu üç kişilik de yok olurken, yerlerini 3 yeni kişilik daha alıyor.
Bu yeni kişilikler de bir süre değişmeli olarak ortada gözüktükten sonra yavaş yavaş silinerek yerlerini yeni 3'lü gruba bırakıyorlar. Böyle böyle her seferinde 3'erli gruplar halinde yeni kişilikler ortaya çıkıyor.
Sayılarının en az 20 olduğu düşünülen bu kişiliklerin her biri birbirinden çok farklı.
'Mor Kadın' adlı kişiliğindeyken 46 yaşında olan Sizemore kendini 58 yaşında hisseden ve romatizma ağrıları çeken biri olarak davranırken, 'Çilek Kız' adlı kişiliğinde kendini 21 yaşında hisseden, sadece çilek yiyen ve çıplak ayan gezen bir kişi haline geliyor.
Kişilikten kişiliğe geçiş esnasında şiddetli baş ağrıları ve yüzsel bozulmalar yaşıyor Sizemore.
Öyle ki, kocası Don, ilk etapta bu belirtileri felç zannediyor.
Günlük hayatı da darmaduman olan kadın, intihar denemesinde bulunuyor fakat başarısız oluyor. Bu süreçte sürekli terapist de değiştiriyor ve çözümü sonunda 8. terapistinde buluyor.
Yeni terapisti tam 4 yıl boyunca bütün bu kişiliklerini tek bir kişilik altında toplamaya çalışıyor.
Bu durum hiç de kolay olmuyor, ancak başararak hepsini ana kişiliğinin içine yedirmeyi zor da olsa başarıyorlar. Ortaya çıkan ve dilsiz olan son kişiliği de yok olduktan sonra bu durum da tamamen ortadan kalkıyor.
Bu sürece dair sonraları bir kitap da yazan Sizemore, hastalığıyla ilgili doğru detayları vermeyi amaçlıyor.
Hikayesini çarpıtarak yansıtan Hollywood'a, ilk terapistleri olan Thigpen ve Cleckley'ye tepki olarak yazdığı bu otobiyografisinde tüm detaylara yer veriyor. Daha sonra Twentieth Century Fox'a dava da açan kadın, davayı kazanıyor.
Tüm kişilikleri arasında dobralığından ötürü en çok Eve Black'i sevdiğini söyleyen Sizemore, kocasının ise Jane'i çok sevdiğini belirtiyor.
Sizemore 2016 yılında 89 yaşındayken, kalp krizinden ölüyor.
Geriyeyse kitaplar, adına yapılmış filmler ve psikoloji tarihinin en ilginç vakalarından birini bırakıyor... Son olarak ilgisini çekenler için de kısa bir iki bilgi verip yazıyı noktalayayım.
Hayatı hakkındaki film: Üç Ruhlu Kadın / The Three Faces of Eve (IMDb) (Fragman)
Hayatı hakkındaki kitap: The Three Faces of Eve (amazon) (Türkçe'ye çevrilmedi)
Konuyla alakalı film 1: Parçalanmış / Split (IMDb) (Fragman) (Bu ara sinemalarda gösterimde, izleyebilirsiniz)
Konuyla alakalı film 2: Kimlik / Identity (IMDb - 2003) (Fragman)
Yorum Yazın