Özgür Akın Yazio: NFT Teknolojisi ve Kripto Sanat Dönemi
NFT teknolojisi son dönemde tüm dünyanın gündeminde. Öyle ki NFT’ler dijital dünyada hemen hemen her kesimden insanın ilgisini çekmiş durumda. Fotoğraflardan Tweetlere, videolardan sanat eseri tablolara farklı birçok şey NFT olarak satılabiliyor.
Peki NFT olarak tanımlanan şey tam olarak nedir? Ne işe yarar?
Non-Fungible Token kelimelerinin baş harflerinden oluşan bu kavram, benzeri olmayan bir dijital öğeyi temsil eden, bu sebeple birbirinin yerine geçemeyen ve blok zinciri adı verilen dijital defterdeki bir veri birimini ifade ediyor.
Bir sanat eseri, fotoğraf veya farklı türden içerikler bir çeşit dijital sertifika
olan NFT'de somut bir nesne ya da fiziksel bir karşılığı bulunmuyor. Bu yönüyle NFT, fiziksel dünyadaki nesnelerin dijital yansımaları olarak da tanımlanıyor. Bu dijital yansımalar tweet, video veya ses doyası ya da bir sanat eserinden oluşabilir.
NFT teknolojisi içeriklerin ticarileştirilmesini sağlayan benzersiz bir teknoloji. Ethereum tabanlı olan ilk NFT'ler 2015 yılı itibariyle ortaya çıktı.
Bölünemeyen ve benzerinin üretilme ihtimali olmayan dijital varlık olarak tanımlanan NFT, kripto paralardan farklı varlıklardır. Örneğin herhangi bir kripto parayı parça halinde alabilir ve bu parayı kendi biriminde değiştirebilirsiniz. Fakat değeri yatırımcıları veya üreticileri tarafından belirlenen NFT’yi, bir benzeri olmadığı için başka dijital varlıklarla değiştiremezsiniz.
Dijital dosyaların temsil eden NFT'ler temel blok zincirlerinde izlenir ve alıcıları için sahiplik kanıtı sağlar.
NFT’ler ERC-721 token standardına göre üretilirken, NFT üretebilmeniz için gerekli olan tek şey dijital bir kripto para cüzdanı. NFT olarak üretilmesi istenen içerikler IPFS sistemine yükleniyor ve sonrasında NFT’nin değiştirilemez parametreleri belirleniyor. Bu NFT’nin fiyatı, ne kadar üretileceği gibi özelliklerin de belirlenmesinin ardından son olarak blockchain ağının işlem ücreti ödeniyor ve işlem tamam, NFT hazır hale geliyor.
Kripto Sanat Dönemi Başladı
NFT teknolojisi sanat dünyasına da yeni bir imkan oluşturdu. Çünkü NFT sanatçıların eserlerini dijital olarak Dünyanın her yerine ulaştırmalarını sağlıyor ve böylelikle aracıları ortadan kaldırarak üreticiyle alıcıyı daha hızlı ve kolay şekilde buluşturuyor. Ayrıca NFT teknolojisinin bir özelliği olarak sanatçının telif hakları korunuyor ve ürünlerin sonraki satış veya kullanımlarından sanatçının gelir alması sağlanıyor.
Deyim yerindeyse bir akım veya salgın haline gelen NFT ile ürün alım satımı daha şimdiden tüm dünyada büyük bir ilgi gördü. Ürün satan veya alanlar arasında sanat dünyasından spora, dünyaca tanınan iş insanlarından kurumlara kadar pek çok isim var.
Bu satın alımların en büyük örnekleri şöyle;
*Beeple adıyla bilinen kripto sanatçısının satışa çıkardığı 'Everydays: The First 5,000 Days' isimli eser 69,4 milyon dolara yani yaklaşık 523 milyon Türk lirasına satıldı.
*Yine Beeple tarafından yapılan Crossroad adlı çalışma 6,6 milyon dolara satıldı.
* Twitter’ın CEO’su Jack Dorsey’in ilk Tweeti 2,9 milyon dolara alıcı buldu.
* Dünyanın ilk dijital NFT evi olarak Krista Kim tarafından tasarlanan Mars
House, 288 Ethereum karşılığında satıldı.
Bu kadar büyük rakamların dijital ortamda yer alan ürünlere neden nasıl verilebilirliği konusunda düşünceler içerisinde olanlar var elbet. Sanırım bu konu kişilerin değer algısı, nesneleri konumlandırma biçimiyle ilgili. Sonuçta sizin için hiçbir önemi olmayan bir şey bir başkası çok büyük önem arz edebiliyor.
Bir akım haline dönüşen NFT dünyasında sorunlar da yok değil.
İlk akla gelen problemlerin başında NFT’lerin çalınma ihtimali geliyor. Nitekim geçtiğimiz günlerde pek çok Twitter kullanıcısı Nifty Gateway sitesinin siber saldırıya uğraması sonucu NFT’lerinin çalındığını duyurmuştu. Hal böyleyken eseri ya da ürünü çalınan kişilerin başvurabileceği bir yasal yolun olmayışı ve herhangi bir merkezi otoritenin bulunmayışı, eser sahiplerini sonuçsuz bırakıyor.
NFT konusunda yaşanan bir diğer sorun ise ekolojik dengeye olan olumsuz etkisi. Dijital dünyada yaşanan gelişmelerin fiziksel dünyaya ne gibi olumsuz katkısı olur demeyin. Zira son dönemlerde hızla artan kripto para madenciliği çok yüksek miktarda bilgisayar işlemcisi ve grafik işlem gücünün sarf edilmesi anlamına geliyor. Dolayısıyla bu süreç doğaya zarar verirken sektörel anlamda ekonomik problemlerin de oluşmasına neden oluyor.
NFT teknolojisi nereye evrilir, kripto sanat konusunda gelecekte neler yaşanır bilinmez ama bilmemiz gereken bir gerçek var ki o da teknolojinin hızla geliştiği, bu hız sayesinde toplumsal yaşamın büyük bir değişim yaşadığı ve geleceğin çok büyük bir hızla geldiğidir. Geleceği yakalamak adına bu değişime kayıtsız kalmamalıyız.
Yorum Yazın