ODTÜ Depremlerin Ardından Tsunami Ön Raporu Hazırladı: "4 Yerde Tsunami Oluştu"
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) deprem sonrası tsunami ön raporunu açıkladı. Rapora göre Kahramanmaraş merkezli 7.7 büyüklüğündeki ilk deprem, Gazimağusa'da 17, Arsuz ve Erdemli'de 14, Girne'de ise 10 santimetre yükseklikte küçük genlikli tsunamiye sebep oldu.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin tsunami ön raporu hazırlandı.
ODTÜ öncülüğünde hazırlanan raporda Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Atina Akademisi ve Güney Kaliforniya Üniversitesi destek verdi. 'İskenderun Körfezi Kıyı Yapıları Ve Doğu Akdeniz'deki Tsunami Değerlendirmeleri' başlıklı ön raporunun sonuçları belli oldu.
Rapora göre merkez üssü deniz kıyısından yaklaşık 90 kilometre içeride olmasına rağmen ilk deprem tsunami yarattı.
Anadolu Ajansı'nın haberine göre, fayın doğrultu atılımlı karakteristik göstermesine karşın Kahramanmaraş merkezli 7.7 büyüklüğündeki deprem Hatay'ın Arsuz ve Mersin'in Erdemli ilçeleri ile KKTC'nin Gazimağusa ve Girne kentlerinin sahillerinde küçük genlikli tsunami olayına neden olduğu saptandı.
Tsunamiye neden olan depremin ardından ilk dalganın 25'inci dakikada kıyıya vurduğu belirtildi.
Raporda Hatay'ın Arsuz ilçesi sahiline ilk dalganın 25'inci dakikada, en yüksek dalganın da 14 santimetre ile 33'üncü dakikada ulaştığı aktarıldı.
Diğer yerlerde de tsunami dalgaları olduğu tespit edildi.
Gazimağusa istasyonunda 17 santimetrelik en yüksek dalga 65'inci dakikada, Erdemli istasyonunda 14 santimetrelik en yüksek dalga 48'inci dakikada, Girne istasyonunda ise 10 santimetrelik en yüksek dalga yine 48'inci dakikada dalgalar ölçüldü.
Ön raporda belirtilen başlıklar gelecekte olası afet olayları için hazırlık yapılmasına yardımcı olabilir.
Raporda ölçülen dalga boylarına ve tespit edilen bölgelere dikkat çekilerek hazırlık aşamasında bu bilgilerin yardımcı olabileceği söylendi: '6 Şubat 2023 depremi sebebiyle Doğu Akdeniz'de oluşan küçük ölçekli tsunami olayının bilimsel olarak araştırılması ve oluşma mekanizmasının saptanması, bölgede gelecekte oluşabilecek olası tsunami olaylarının oluşma mekanizmalarını önceden anlamak ve hazırlıklı olmak için önemlidir. Bu olay hem karada merkez üssü olan doğrultu atımlı fay kırılması sonrası oluşan tsunami sebebiyle araştırılması gereken hem de bölgedeki erken uyarı sisteminin verimli çalışmasının test edilmesine olanak sağlayan bir olay olmuştur'
Raporu hazırlayan ekibin başkanlığını üstlenen Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, raporda yer alan bulguları değerlendirdi.
UNESCO Kuzey Doğu Atlantik ve Akdeniz Tsunami Uyarı Sistemi önceki dönem başkanı, ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi Üyesi ve Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Kıyı ve Deniz Mühendisliği Dalı Öğretim Üyesi Yalçıner, raporda dikkat çekilen yerlerin kıyıda su yüzeyini ölçen ve mareograf adı verilen cihazların bulunduğu yerler olduğunu söyledi. Aynı zamanda deprem sonrası denizde bir hareketlenme varsa bu cihazların hareketlenmeyi yakalayabildiğini de aktardı.
Tsunaminin oluştuğu yer Samandağ kuzeyindeki Kaleburnu'nun güneyinde açıkta bir noktaya işaret ediyordu.
Yalçıner, 'İlk çıkardığımız bilgi 'Dalga ne zaman gelmiştir?' Bunun vardığı yere ve süresine göre oluştuğu noktayı bulmamız önemli. Oluştuğu noktada fay, deniz tabanını kaldırmış ya da deforme etmiş mi? Yahut deniz tabanında oturma, kayma gibi kütle hareketi oluşmuş mu? Bunları bilmek için önce kayıtları incelemek, daha sonra fayın kırıldığı yerleri saptamak, sonra da deniz tabanında tahmin ettiğimiz oluşumların yerlerini bulmak gerek. Bunların hepsinin dairelerinin kesiştiği yer, Samandağ kuzeyindeki Kaleburnu'nun güneyinde açıkta bir noktaya işaret ediyordu' diye konuştu.
"Hatay'daki 6,4 büyüklüğündeki depremle fayın Samandağ'a geldiğini gördük."
Yalçıner konuşmasının devamında, 'Denizde acaba fay devam ediyor mu? 6,4 büyüklüğündeki depremle Samandağ'a geldiğini gördük. Güneye giderse denize doğru mu yönelir, yoksa Lazkiye'den güneye mi gider? Tarihine bakıyoruz ve bölgede deniz tabanında depremler olacaksa nasıl bir dalga yaratır, nasıl yayılır, nerelere, ne kadar zamanda gelir? Bu bilgileri bulmaya çalışıyoruz. Bizim bu araştırmalarımız ileride böyle durumlar için hazırlıklı olma ve uyarı verme aşamasına bilgi sağlamaktır' diye belirtti.
"Tsunaminin oluştuğu noktada kayma olacak demiyoruz ama orada zayıf bir nokta var. Ve bu önemli."
Tsunaminin oluştuğu noktanın tespit edilmesinin önemli olduğunu söyleyen Yalçıner, 'Denizde belirli bir hareket gözlenmişse onun kaynağının nerede ve nasıl bir kütle hareketi ile meydana geldiğini araştırmak ve deniz tabanında kritik bölgeler olup olmadığını saptamak önemlidir' ifadelerini kullandı.
"Sadece 'deprem olacak tedbir alalım' demektense, tedbiri de almaya yardımcı olmamız lazım. Ben 'Tsunami olacak' diyorsam, bunun nasıl olacağını ve nasıl önlem alınması gerektiğini de anlatmam lazım."
Kamuoyunu somut bilgilerle aydınlatmak gerektiğini söyleyen Yalçıner, 'Tsunaminin mekanizmasını incelemek, ileride yaşanacak başka olaylarda bu tür deniz hareketleri oluşumunu şimdiden anlamak için önemli. Denizin içinde fayları göremiyoruz, karadaki kırıkların hepsini görüyoruz. Deniz tabanındaki hareketlenme ile denize geçen enerji dalga olarak kıyılara geliyor. Taban hareketlerinin sırları da ölçülen dalga ile bize ipuçları olarak ulaşıyor. Kıyılardaki su hareketlerini, dalgayı ve onunla gelen ipuçlarını iyi incelemek; deniz tabanında ne olduğunu anlamak, daha sonra bu hareketin ileride başka hangi olaylar oluşturabileceğini tahmin etmemiz açısından önemli' şeklinde konuştu.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Hatay'da Deprem Dehşetinin Yeni Görüntüleri Ortaya Çıktı
Yorum Yazın