Mutlulukla Alakası Olan Kahvaltı, Milli Gelirden Yiyor: Serpme Kahvaltının İsraf Boyutuna İnanamayacaksınız!
Yıllarca kahvaltının en önemli öğün olduğunu öğrenerek büyüyen nesil, son yıllarda aralıklı oruç ve kahvaltının gereksizliği tartışmaları arasında kalırken, 'Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem ama kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı.' diyen Cemal Süreya'ya uyarak hafta sonları serpme kahvaltılarla kendine geldi.
Bol karbonhidratlı, yanına sucuklu omletli, peynirin tüm yöreleriyle kahvaltı gerçekten de mutlulukla alakalı olmalıydı. Hafta içi kahvesiz ayılamayanlar pazar günleri pişisiz sofraya oturmazken, tüm hafta yulaf lapası yiyenler yumurtanın gözünü beyaz ekmekle patlatırken kızarmış patatese sardı. Ancak tüm bunlar milyarlarca paraya mal oldu! Nasıl mı?
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı TİSVA'nın araştırmasına göre son yıllarda olmazsa olmazımız, dostlarla buluşma bahanemiz, ardında bir maden suyu aradığımız serpme kahvaltılarda yılda 100 milyar TL'yi çöpe atıyor.
Araştırmada serpme kahvaltılarda zeytin, peynir, domates, tereyağı, reçel, yumurta ve ekmek gibi birçok gıdanın tüketilemeyerek çöpe gittiği açıklandı.
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Başkanı Ramazan Bingöl de 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü'nde hanelerden başlayarak Türkiye'de toplamda 18 milyon ton gıdanın her yıl israf edilerek çöpe gittiğini maddi kaybın da milyarlarca lirayı bulduğunu belirtti.
Bingöl, israfın 100 milyar TL'sinin de serpme kahvaltıdan kaynaklandığını belirtirken, bunun bir memleket meselesi olduğunu ve önlemenin yolunun da serpme kahvaltı yerine seçmeli kahvaltı olduğunu belirtti.
Bingöl'ün verdiği rakamlara göre, Türkiye'de 300 bin restoran ve lokanta bulunuyor. bunlardan yaklaşık 3'te birinin yani 100 bininin açık büfe kahvaltı servisi yaptığı düşünülerek, her işletmenin yaklaşık 20-30 masa hacminde olmasıyla hesaplandığını belirtti.
İstanbul'da biz de fiyatlara baktığımızda mayıs ayı itibarıyla tek kişilik serpme kahvaltının 60 ila 75 TL, 2 kişilik serpme kahvaltının fiyatının da 150 ila 250 TL aralığında olduğunu gördük.
Bingöl'ün dediği gibi her masayı 2 kişi üzerinden hesaplayarak ve her masadaki yiyeceklerin göz doldurup yarısının midede yer bulamadığına bakarsak, 100 bin işletmede az ya da çok olanlar var ortalama 25 masadan 2 milyon 500 bin servis eder. 2 kişi 200 TL üzerinden, 500 milyon ediyor. yarısı da 250 milyon ki sadece iki kişilik olarak alınıyor. Sonuçta bu kahvaltıların çoğu kalabalık ortamlar oluyor. Bu da sadece günlük israf demek. İnsaflı düşünüp 52 hafta sonundan hesaplasak dahi 26 milyar TL ediyor.
Ramazan Bingöl, serpme kahvaltının kişi sayısı kadar servis verildiğini bunun da özellikle daha az yiyebilenlerin yiyebileceklerinin çöpe gittiğini beliriyor.
Çocukların yeme kapasitelerinin de bu hesapta olduğunu söyleyen Bingöl, kronik rahatsızlığı olan kişilerin de örneğin diyabet gibi, 3-4 hatta yer yer 10 çeşit reçel gelen masalarda çöpe gittiğini vurguladı. Sadece her restoranda bir masada alerjisi olan ya da tercih etmeyen kişilerin yumurta yememesiyle bir günde 200 bin yumurtanın çöpe gideceğini hesap etti.
TÜRES Genel Başkanı Bingöl, seçmeli kahvaltıda israfın neredeyse sıfırlandığını iletirken, uygulamada müşterinin sadece seçtiği ürünü sipariş ederek ödediğini anlattı. Tüketici için de tasarruf sağladığını da vurguladı.
Bingöl, gıdada israfın milli bir mesele olduğunu özellikle son yıllarda dünyada da ciddi bir kıtlık ve gıda sorunu olduğunu belirtirken, bunun hem ekonomik hem de vicdani olduğunu belirtti.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) ekmek israfı araştırmasına göre en çok ekmek evlerde israf ediliyor.
Türkiye'de israf edilen ekmeklerin yüzde 41'i evlerde, yüzde 38'i fırınlarda yani üretilen yerde, yüzde 14'ü lokantalarda, yüzde 7'si de iş ya da okul yemekhanelerinde israf ediliyor. Fırınlar genelde ucuz ya da ücretsiz taze olmayan ekmekleri ihtiyaç sahiplerine vererek ya da lokantalar da yemeklerde hammadde olarak kullandığından israf oranı görece azalıyor.
TİSVA'nın da 2022 yılı raporuna göre Türkiye'de genel israfın boyutunun milli gelirin yüzde 15'i oranında olmasından hesapla yapılabilecekler şu şekilde sıralandı 👇
Tanesi 850 bin TL değerinde 1 milyon 272 bin konut üretimi,
600 yataklı 15 bin 447 hastane
30'ar kişilik 16 derslikli 163 bin 841 ilkokul ve/veya ortaokul
218 bin 422 km yol
İhracatçı ve KOBİ'lere 500 bin TL'den 2 milyon 162 bin şirkete kredi
Dar gelirlilere yıllık 50 bin TL'den 21 milyon 627 bin kişiye sosyal yardım
Öğretmen başına 25 bin TL'den 3 milyon 604 bin öğretmen maaşı
Öğretmen başına 6 bin 500 TL'den 13 milyon 863 bin öğretmen maaşı
Memur başına 9 bin TL'den 10 milyon 12 bin memur maaşı
"Esnafa 1 yıl boyunca her ay 5 bin TL'den 18 milyon 22 bin kişiye destek"
Çiftçiye yıllık 50 bin TL'den 21 milyon 627 bin kişiye destek
Litresi 18 TL'den 60 milyar litre mazot yardımı
Emekliye 1 yıl boyunca her ay 3 bin TL'den 30 milyon 37 bin kişiye destek
İşsiz ya da yardıma muhtaç kişilere 1 yıl boyunca her ay 4 bin TL'den 22 milyon 528 bin kişiye destek
İstanbul'da deprem güçlendirmeleri için her birine 2 milyon 400 bin maliyetle 450 bin binanın yıkılıp yeniden yapılması
10 bin kW gücünde 4 bin 325 adet rüzgar santrali.
Türkiye'de sadece 2021 yılında çöpe atılan gıdalar, 15 milyar doları bulurken bu meblağ bakın hangi projelerin üzerinde?
Marmaray 5 milyar dolar
Ankara-İstanbul YHT 4 milyar dolar
Yavuz Sultan Selim Köprüsü 3,5 milyar dolar
ATAK Helikopteri 3,3 milyar dolar
Kaynak: TİSAV
TİSAV da bu konuda yap-işlet-devret projelere, kamu harcamalarındaki faiz ödemelerine, hatta iptal edilen KPSS sınavına dahi değiniyor.
Bu bağlamda israfın sadece yemekle olmadığını da hatırlatmak gerekiyor. Kamu kaynakların yapılan harcamalar, enflasyon, boşa akıtılan sular, tüketim çılgınlığı, elektrik gibi birçok alanda da israfın kıt kaynakları azalttığını biliyoruz.
Siz israfı azaltmak için neler yapıyorsunuz?
Yorum Yazın
Bu serpme kahvalti denen rezilligin acilen durdurulmasi gerekiyor...yaziktir gunahtir.bu kadar israfi bu ulke kaldiramaz!!!2 resim cekmek icin bu savurganlig... Devamını Gör
Sorun sadece serpme kahvaltıda değil. Her gün binlerce farklı yemekhanede, okullarda, iş yerlerinde tepsilere konmuş yemekler yeniliyor. Tepsideki yenmeden b... Devamını Gör
"Yedigin ictigin senin olsun gorduklerini anlat" diyen atalarimiz mezarlarinda takla atiyor. Devir her yediginin fotosunu cek gorgusuzluge nakis isle, ama ge... Devamını Gör
Katılmıyorum.evdeki iki iki zeytin, iki çatal peynir, iki yumurta yiyeceksek neden dışarıda kahvaltıya çıkalım.bu israfa gelene kadar ne milyon dolarlık dev ... Devamını Gör
Sanki biz israf etmesek bu paraları çok faydalı yerlerde kullanacak da sanki hükümetimiz.