Karaköy Zürafa Sokak'ta Manukyan'ın Sahibi Olduğu Genelevlerde Çalışan Emekçilerin Yaşadıkları
İstanbul'un Karaköy semtindeki Zürafa Sokak'ı bilirsiniz. Kentsel dönüşüme girmeden önce genelevleriyle tanınan sokağın patronu Matild Manukyan'dı. O evlerde emekçi olmuş birçok insan bakın o günlere dair neler anlatıyor?
Kaynak: Cumhuriyet - Kardelen İnce
İstanbul'un Karaköy semtindeki genelevlerleriyle ünlü Zürafa Sokak'ı gitmeseniz de duymuşsunuzdur mutlaka.
Birkaç yıl önce kentsel dönüşüme giren sokak aslında 2. Abdülhamit döneminde Beyoğlu'nda yaşayan Avrupalılar için açılmıştı.
Yıllar içerinde de sadece evlerin değil, sokağın patronu oldu Matild Manukyan. Sokaktaki 42 evden 37 tanesi Manukyan'a aitti.
Cumhuriyet Gazetesi'nden Kardelen İnce, Manukyan zamanında orada çalışan emekçilere yaşananları sormuş ve oldukça enteresan cevaplar almış.
Evlerin yapım onarımında çalışan T.G. yaşlı bir amcayla ilgili şunları söylüyor:
'Her sabah elinde bastonuyla aynı kadına gelen bir adam vardı. Orada çalışan bir kişiye bu olayı sordum. 'Abi 35 senedir aynı kadına geliyor, o adam resmen aşık' dediler, bir geneleve her gün gelir mi bir adam, geliyor işte.''
Manukyan'ın evlerinden birinde çalışmış olan Ç.A. isimli kadının anlattıkları ise oldukça düşündürücü:
''Orada elektrik, su, ısınma parasını kaçak çalışanlara ödetiyorlardı. Bize çok bir şey kalmıyordu. Eğer çalışmazsan dayak yersin. Sigortamız ödenmiyordu. Bana kalan hiçbir şey yok. Oralarda tazminat vermezler.'
"Manukyan paradan başka bir şey tanımaz"
''Manukyan parayı tanırdı, başka bir şeyi tanımazdı. Eğer güzelsen, para kazandırabiliyorsan iyisin. Kafası çalışan kadınları burada istemezdi. Parasını verir, gönderirdi.''
Genelevde perukla çalışan erkekler...
'Orada kadın kılığında perukla çalışan erkeklerin de durumu kötüydü. Onlar bizden ayrı olarak sokağın daha aşağısında çalıştırıyolardı. Oraya kimin girip çıktığına polis bakmıyordu. Yurttan kaçan kızları tünellerden sokup çalıştırıyorlardı. Polis ne olduğunu bilmez mi, Matild Manukyan'dan korkuyorlardı. Herhangi bir kontrolde kızlar o tünellerde saklanıyordu''
Genelevlere uzun süre yemek götüren R.G. ise gördüklerini şöyle anlatmış:
'Orada çalışan kadınları dostları dövüyorlardı. Genelevin sahiplerini onlara tembih ediyormuş. Oradaki tüm pislikleri gördük. Orada çalışan bir kadını pazar günü ailesiyle Menekşe Plajı'nda gördüm. Onu ailesiyle görünce çok zor duruma düştüm.''
Bu arada evler yıkıldıktan sonra Manukyan'a ait olduğu bilinen kayıt defterleri de sokağa saçıldı. Yanan evrakların birçoğunda kadınların adı, soyadı, baba adı gibi bilgilerin yanı sıra "evlendi", "ayrıldı" gibi notlar da bulunuyordu.
Yorum Yazın