Hattat Hasan Çelebi'nin Eserini Grafitiyle Yorumlayacak

İSTANBUL (AA) - SALİH ŞEREF - Hat sanatının yaşayan en büyük ustası Hasan Çelebi'nin bir eseri, Muhammed Emin Türkmen (MET) tarafından grafiti sanatıyla yeniden yorumlanacak.

Türkmen, Dünyada Reis-ül Hattatin yani 'Hattatların Reisi' kabul edilen Çelebi'nin, Neml suresi 40'ıncı ayetinin 'Bu Rabbimin lütuf ve ihsanıdır' anlamındaki kısmını yazdığı hattını Trabzon'da yüksek boyutlarda bir duvara işleyecek.

Geleneksel hat sanatının yaşayan en büyük temsilcisiyle grafiti sanatının Türkiye'deki en önemli temsilcilerinden biri olan Muhammed Emin Türkmen'i bir araya getiren proje, Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin himayesinde gerçekleştirilecek.

Yeryüzünün dört bir yanındaki mabetlerde imzası bulunan 83 yaşındaki Hattat Hasan Çelebi'yi Çamlıca'daki atölyesinde ziyarete eden Türkmen, proje üzerine yaptığı çalışmalarını anlattı.

Çelebi, hat sanatının inceliklerini ve eserin duvara işlenme tekniği hakkında detaylı bilgiler verirken, projenin eskizlerini göstererek kendisinden müsaade alan Türkmen'in çalışmasında dikkat etmesi gereken hususlara değindi.

• 'Bu kültürün muhafazası böyle olur'

Hasan Çelebi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projenin kendisini sevindirdiğini ifade ederek, 'Bizim başladığımız yıllarda geleneksel sanatlara böyle bir ilgi yoktu. 'Yasaklanmış olan bir şeyi neden çalışıyorsun?' diye çok ısrar edenler oluyordu.' dedi.

Hat sanatına bugün duyulan ilginin de memnuniyet verici olduğunu anlatan Çelebi, bu projedeki gibi vesilelerin gençlerin de geleneksel sanatları tanıması bakımından faydalı olduğunu dile getirdi.

Çelebi, benzer şekilde Trabzon'a yapılacak eserin, oradan geçen insanları heveslendirip bu işe merak salmalarına sebep olabileceğini belirterek, şunları dile getirdi:

'Bu kültürün muhafazası böyle olur. Tabii eskiden böyle örnekler yapılmamış, büyük binaların girişlerinde kitabe denilen şeyler yapılmış, onlara ehemmiyet vermişler, mabedlerin içerisinde itinayla çalışılmış fakat böyle büyük formlarda meydanlara yapılmamış. Bu yönüyle de yeni bir çalışma olacaktır. Eskiden tabii hattatlığın bir itibarı ve değeri vardı. O dönemin insanları camiye gittikleri zaman rahlenin üzerinde o Kur'an-ı Kerim'i açıp okumuş. Yani o insanlar bu sanata doymuşlar ve kültürün değerini biliyorlardı. Bu bakımdan günümüzde Muhammed Emin'in yaptığı gibi geleneksel hat sanatı kültürüne ilgi uyandıran çalışmalar bizi sevindiriyor. Ben 50 senedir talebelerle uğraşıyorum, hiçbir zaman maddi bir şey düşünmedim. Tek gayem, bu sanatın küllenmiş ateşini bir yerinden kıvılcım bulup da tekrar alevlendirmek. Bunun için uğraştım ve bugün elhamdulillah bu hale geldi.'

• 'Hasan Hoca her şeyi milimetrik görüyor'

Muhammed Emin Türkmen de hat sanatını grafitiyle birleştirerek duvara işleme fikrinin Trabzon Büyükşehir Belediyesi için yürüttüğü bir proje esnasında ortaya çıktığını anlattı.

Projenin detaylarından bahseden Türkmen, şöyle devam etti:

'Çalışma yaptığımız duvarlardan bir tanesi caminin yanında yer alıyordu ve pandemi döneminde insanların sosyal mesafe gereği dışarıdaki meydanda namaz kıldıklarına şahit oldum. Bu sebeple buraya bir suret çizmenin çok doğru olmayacağını düşündüm ve bu düşüncemi Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Danışmanı Emre Gülsever'e söyledim, onlar da bana hak verdiler. Öyle olunca o an aklıma bir hat çalışmasını yorumlamak geldi. Projeyi birlikte yürüttüğümüz belediye tarafından da aynı heyecanı görünce iş bu noktaya gelmiş oldu.'

Türkmen, amaçlarından birisinin de hat sanatını bir şekilde gençlerle temas ettirmek olduğunu ifade ederek, Hasan Çelebi'nin bu yaklaşımı duyduğunda memnun olduğunu ve olumlu karşıladığını söyledi.

Hasan Çelebi gibi büyük bir üstat ile görüşmeden önce biraz gergin olduğunu itiraf eden Türkmen, 'Hem bu sanata hem de üsluba biraz uzak olduğum için dikkatli olmaya çalıştım. Yapacağım çalışmayı gösterirken de biraz gerildim açıkçası, 'Acaba beğenecek mi? Çok fazla hata bulup eleştirecek mi?' diye düşündüm. Benim gözle fark etmediğim hatalarımı gösterdi ve bazı tavsiyelerde bulundu. Hasan Hoca harf konusunda çok hassas ve her şeyi milimetrik görüyor. Bu tip detayları hat sanatının disiplininden uzak olduğum için fark etmem çok zor oluyor.' ifadelerini kullandı.

• 'Maksat, hat sanatının günümüz sanatıyla da icra edilebileceğini göstermek'

Muhammed Emin Türkmen, böyle bir proje gerçekleştiriyor olmaktan ötürü onur duyduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

'Benim derdim grafiti sanatıyla hat sanatını birleştirerek bir şey yapabilmek. Hasan Hocaya da bunu anlatmaya çalıştım. Belki hat sanatının çizgisinden biraz uzaklaşıp onu grafitinin serbest çizgisine yaklaştırmaya çalışacağım. Bu yüzden kendisinden müsaade ve izin istedim, sağ olsun beni çok rahatlattı, çalışmaya olumlu baktı ve izin verdi. Tabii duvara projenin taslağını çizdikten sonra sürekli olarak onun onayıyla çalışmaya devam edeceğim. Dünyaca ünlü bir hattatın eserini bana emanet etmesi ve bunu büyük boyutlarda bir duvara işlemem için müsaade etmesi onur verici bir his, inşallah hakkını verebilirim diye düşünüyorum. Hasan Çelebi Hocayı Trabzon'a kadar yormayacağız ama torunu Hasan Çelebi kardeşim vekil olarak bizimle birlikte olacak inşallah.'

Hattat Hasan Çelebi'nin oğlu, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi (FSMVÜ) Dr. Öğr. Üyesi ve müzehhip Mustafa Çelebi ise Muhammed Emin Türkmen'i böyle bir proje gerçekleştirmesinden ötürü tebrik ederek, 'Genç kuşaktan bir sanatçı arkadaşımızın hat sanatını görünür hale getirmesi ve kamuya açık bir alanda tasarım haline getirerek çalışma planlaması takdire şayan bir şey.' değerlendirmesinde bulundu.

Mustafa Çelebi, 'Muhammed'in, çalışmasını mümkün olduğu kadar hat örneğinin kurallarına, ölçülerine sadık kalarak yapacağını düşünüyorum. Burada maksat, hat sanatının günümüz sanatıyla da icra edilebileceğini göstermek ve gençlere bir örnek sunmaktır.' dedi.

Yaklaşık 3 günde tamamlanması hedeflenen proje Trabzon'da yarın başlayacak.