Gördüğünü Bir Daha Görmemek Mümkün mü?
Tarih: 14 Aralık 2022, İran’da Mahsa Amini’nin öldürülmesi ile başlayan protestoların 88. günü
Saat: 10.00
Yer: Grand Central İstasyonu, New York
Beyazlar içindeki heykeltraş/performans sanatçısı Ramin Etemadi Bozorg kucağında İran haritası şeklinde büyükçe, kırmızı bir buz parçası, gözleri kapalı istasyonun tam orta yerinde duruyor. Hava -10 derece olduğu oldukça yavaş eriyen kütleden akan kırmızı damlacıklar ayağının dibine yerleştirdiği çanakta toplanıyor. Ara ara etrafında oldukça büyük bir izleyici kitlesi oluşuveriyor Kimileri fotoğraf, video çekiyor, kimileri sessizce, hareketsiz izliyor. Bir noktada güvenlik “şiddet içerdiği için” performansa müdahale ediyor ve Ramin buz parçası ve çanağı ile birlikte istasyonun dışına çıkıyor. Artık üzeri neredeyse tamamen kırmızıya boyanmış, buza sarılı bir halde, elleri ve bedeni titreyerek durmaya devam ediyor. Yüzünden ellerinin yanmaya başladığını okuyabiliyoruz.
Performans buz tamamen eriyince, BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin (ECOSOC) İslam Cumhuriyeti’ni BM Kadın Statüsü Komisyonu’ndan çıkarmayı görüştüğü toplantı ile neredeyse eş zamanlı olarak bitiyor.
Bozorg’un “Yasın Provası” adını verdiği ve motosikletli güvenlik güçleri tarafından öldürülen 9 yaşındaki Kian Pirfalak’a adadığı bu performans üçlü bir video serinin ilk bölümü.
Kucağında tuttuğu buz parçası ailesinin Kian’ın cesedinin morgda güvenlik güçlerinin eline geçmemesi için evde komşulardan topladıkları buz kalıplarının içinde tutmasını sembolize ediyor.
Performansın videosunu izlerken çok etkilenmiştim ancak arkasındaki bu “gerçek hikâyeyi” küratörlüğünü sevgili dostum, mezopArt’ın kurucusu İlkay Bilgiç’in yaptığı, adını Andy Clark’ın “Cannot Unsee” kavramından alan sergi kapsamında sanatçılar Esha Sadr ve Ramin Etemadi Bozorg ile eserler üzerine yapacağım söyleşinin hemen öncesinde dinleyince bende bıraktığı iz çok daha derinleşti. Anlatması, çevirmesi, dinlemesi çok zor, görmezden gelmesi, bir kez gördükten sonra unutması imkânsız bu hikâyeyi izleyicilerle de paylaştı Bozorg. Boğazımız düğümlendi. Ağladık. Sustuk.
Sadr ve Bozorg’un cezaevindeyken yaşamını kaybeden şair/yönetmen Baktash Abtin’ın anısına Wahington D.C.’de gerçekleştirdikleri “Akıtılan Kan Asla Temizlenemez” performansı ise Bozorg’un ayaklarını kırmızı boya dolu çanağa batırıp caddelerde iz bırakarak yürümesi ile başlıyor.
İkilinin merdivenlerde yeniden yarattığı Pieta da en az Bozorg’un kucağında eriyen buz parçası kadar çarpıcı ve rahatsız edici bir imge. Sadr’ın, yaptığı çağrı sonrasında kendisine gönderilen, birbirine dikip saçından tutamlar ve mermiler ekleyerek sergilediği kıyafetlerden oluşan enstalasyonu “Seçim Paradoksu” ise serinin son filmi.
Bu üç eserin yer aldığı 15 dakikalık video akşam 19.00’da gösteriliyor. Sadr ve Bozorg’un “Cannot Unsee” sergisi kapsamındaki iki video enstalasyon da fuaye alanında yer alıyor. Çok özel iki sanatçı ile tanışmak, kavramsal sanatın çok iyi örneklerini görmek ve düşürülen uçakta, sokaktaki protestolar sırasında hayatını kaybedenleri isim isim hatırlamak, anmak ve asla unutmamak için Kadıköy Sineması’na mutlaka uğrayın.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Yorum Yazın