Evlenen Kadınlar Artık Yalnızca Kendi Soyadlarını Kullanabilecek
Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları doğrultusunda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (YHGK), evli kadının sadece bekârlık soyadını kullanamayacağı içtihatını 30 Eylül’de verdiği süpriz bir kararla değiştirdi. Artık evli kadınlar aile mahkemelerine dava açarak kendi soyadlarını kullanabilecek. Daha önce mahkemeler vize verse bile Yargıtay, Medeni Kanunu gerekçe göstererek evli kadınların sadece bekârlık soyadlarını kullanmalarına onay vermiyordu.
Hürriyet'ten Oya Armutçu'nun haberine göre Yüksek Yargı kararının satırbaşları şöyle:
AYM, boşandıktan sonra çocuğuna Kendi soyadını vermek isteyen anneyi haklı buldu
Boşandıktan sonra velayeti kendisine geçen çocuğuna kendi soyadını verme talebi mahkemece reddedilen anne haklı bulundu. Eşinden, Diyarbakır 1’inci Aile Mahkemesi’nin kararıyla boşanarak çocuğunun velayetini alan Hayriye Özdemir, Diyarbakır 5’inci Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Özdemir, velayeti kendisinde bulunan çocuğuna boşandığı eşinin soyadı yerine kendi soyadının verilmesini talep etti. Ancak talebi kabul edilmedi. Özdemir, bunun üzerine 20 Mayıs 2013’te AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. AYM, başvuruyu kabul etti ve Özdemir’in Anayasa’nın 20’nci maddesiyle güvence altına alınan aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğinin tespit edildiğine, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verdi.
'Cinsiyet ayrımı sonucu doğurur'
Kararda kadın ve erkeğin evlilik süresince ve evliliğin sona ermesinde eşit hak ve sorumluluklara sahip olmaları gerektiğine ilişkin uluslararası sözleşme hükümleri bulunduğu anımsatıldı. Erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını seçme hakkının kadına tanınmamasının cinsiyete göre ayrım yapılması sonucunu doğuracağı, bunun da Anayasa’nın 10’uncu ve 41’inci maddelerine aykırı bulunduğu gerekçesiyle iptal edildiği ifade edildi.
'Aile hayatı eşit olmalı'
YHGK’ya gelen bir başka dosyaya göre ise evlenen araştırma görevlisi Hatice Yüksekyıldız, kendi soyadı olan ‘Yılmaz’ ile birçok akademik eseri bulunduğunu, tanındığını ve sadece bekârlık soyadını kullanabilmesine karar verilmesini istedi. Mahkeme, Yılmaz’ı haklı bularak soyadını kullanabileceğine hükmetti. Mahkeme, Türkiye’nin taraf olduğu AİHS ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi hükümlerine atıf yaparak, kadınların evlendikten sonra da önceki soyadlarını kullanabileceklerine, aile hayatının eşitliğe dayandığını belirtti.
Yargıtay 2’nci Hukuk Dairesi mahkemenin bu olayda uluslararası sözleşmeleri uygulama olanağının bulunmadığını savunarak kararı bozdu. Hâkim, kararında direnince dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na taşındı. Kurul, 30 Eylül tarihli toplantısında, aile mahkemesinin evli kadınların sadece bekârlık soyadlarını kullanmalarına ilişkin mahkeme kararını yerinde bularak onadı. Böylece, AYM gibi YHGK da evli kadına bekarlık soyadını tek başına kullanabilme onayı verdi.