Ercan Altuğ Yılmaz Yazio: 5 Adımda HomeSchooling (Evde Okul)
Okulların kapanması ile beraber tüm ailelerin odak noktası elbette ki Covid-19 Pandemini sağlıklı bir şekilde atlatmak oldu.
Bir çoğumuz ailemizin ve işimizin getirdiği sorumlulukları yerine getirirken sosyal olarak geliştirdiğimiz sistemlere ihtiyaç ve güven duyuyoruz.
Ve bunların başında da OKULLAR ve ÖĞRETMENLERİMİZ var.
Covid-19 dolayısıyla maalesef tüm dünyada birçok ülkede okullar kapatıldı. Devlet Kurumlarımız ve tüm okullar kendilerince hızlı bir şekilde bir sistem kurdular ve yarı online bir eğitim sistemine geçiş yaptılar. Fakat Ülke olarak Evdeokul (Homeschooling) sistemimiz olmadığı ve toplum olarak online sistemlere de yeni yeni alışmakta olduğumuz için çocuğumuzun okuldan beklediğimiz eğitimi alabilmesi için ne yapmamız gerektiği konusunda kafamız oldukça karıştı.
Bunun ötesinde, artık 36 aylıktan itibaren, çocuklarımızın yeni bilgiler öğrenmesine ve sosyalleşmesine olanak sağladığını düşündüğümüz güvenli bir alandan, bilmediğimiz bir dünyaya adım atmış olmanın endişesini de yaşamaktayız.
Aynı zamanda tüm kanallardan üzerimize gelen bir baskı da var; çocuğun için ne yapıyorsun? İnanılmaz bir bilgi akışı var gibi gözükse de çok fazla kanaldan aynı anda gelince seçme konusunda sıkıntı yaşıyoruz.
Herkes şimdi aynı soruları soruyor:
Peki şimdi çocuklarımız öğretmen kontrolü olmadan nasıl öğrenecekler?
Onları öğrenmeye nasıl odaklayacağız?
Çalışan Anne Babalar zaman yönetimini nasıl yapacaklar?
Çocuklarımızı kim disipline sokacak? Hizalayacak? Ders çalıştıracak? Gerekirse kafasının içine öğrenmesi gerekenleri yerleştirecek?
Türk İnsanımızın diğer ülkelere kıyasla, çocuklarını tabiri caizse, pamuklara sararak büyüttüğünü hepimiz biliyoruz. Aman çantası çok ağırdır diyerek okula götürürken çocuklarımızın çantalarını sırtımızda taşıyoruz mesela. Aman yorulmasın diye dağıttığı oyuncaklarını topladığımızı, evdeki her işe yetmeye çalıştığımızı… Yemeklerini ayaklarına götürüp onlar oyun oynarken ağızlarına koyduğumuzu… Birçoğumuz çocuklarımızın ödevlerini yapıyor, ya da yaparken başında bekliyoruz. Aman anlamamış, bir de ben anlayayım diyoruz. Hadi itiraf edelim!
Peki okuyan, büyüyen, çalışan, ebeveyn olan, çocuk olan hepsi birden biz miyiz? Biz kimiz? Biz böyle mi büyümüştük?
Sayın Doğan Cüceloğlu’nun yıllardır anlatmaya çalıştığı yerdeyiz. Çok değerlidir bu sözü: “İzin verin, çocuğunuz yaşamını tribünlerde seyirci olarak değil, sahada oyuncu olarak geçirsin.”
Sizce de artık kendi sorumluluklarını alma vakitleri gelmedi mi? Çocukların öğrenme, yeni bir şey üretme, problem çözme, sorumluluk alma yetilerini elinden alırsak nasıl kendi oyunlarının oyuncuları olacaklar?
Şu anda konumuz değilmiş gibi görünse de aslında tam da evlerde uygulamaya çalıştığımız bir sistemden Homeschooling’den bahsedeceğiz.
Şimdi yabancısı olduğumuz sisteme genel bir bakış açısı:
Homeschooling Tarihçe:
1970’li yıllarda Evde Okul hareketi başladığında John Holt, okul reformunu destekleyen bir eğitim teorisyeni olarak baskıcı, ezberci öğrenme ortamı yaratılan çocukları büyüdüklerinde uysal çalışanlar yapmak adına formal okullar üzerine tartışma başlatmıştır. Bugün “Okulsuzlaştırma”olarak bilinen bu metodu izlemek kaydı ile Holt Ebeveynleri formal eğitimden liberal birey yetiştirmeye davet etmiştir. 1977 yılında kurulan ve 2001 yılında kapatılan “Growing Without Schooling” (Okullaştırmadan Gelişim) oluşumu etrafında takipçilerini toplamıştır.
Hemen sonrasında Evde Okul Sistemi (Homeschooling) ortaya çıkmıştır. Holt’un arkadaşı ve eğitim teorisyeni olan Raymond Moore, erken yaşta çocuğun okula gitmesinin zararlı olduğunu, 8-9 yaşlarına kadar ahlaki, psikolojik ve temel eğitiminin evde verilmesi gerektiğine dair açıklamalar yaptı. 1981 yılında Moore “Home Grown Kids” (Evde Büyüyen Çocuklar) kitabı ile çok popüler oldu. Evde Okul sistemindeki ebeveynlerin ilk okuduğu kitaplar arasına girdi.
Moore ve Holt bu sistemini ilk başlattıklarında çocuklarını evde eğitmek her eyalette serbest hale getirildi fakat farklı koşullara bağlıydı. 6 Eyalet ebeveynlerin pedagojik formasyon almalarını şart koştu. İlk Homeschooling yapanlar Yerel Eğitim Yöneticileri ile beraber çalıştılar birçok koşulu yerine getirerek ev eğitimleri planlarını (müfredatlarını) yöneticilere sundular. Holt’un ve Moore’un kurduğu Vakıf her konuda ebeveynlere hizmet sağladılar hatta gerekirse hukuki destek verdiler.
1970’ten bu yana Amerika’da Homeschooling (Ev Okul Eğitim Sistemi)’ne dahil olarak evde eğitim alan öğrenci sayısı rakamları National Home Education Research Instutitute (Ulusal Ev Eğitimi Araştırma Enstitüsü)’ne göre aşağıdaki gibidir:
Linda Dobson’ın The Homeschooling Book of Answers (Evde Okul Eğitiminin Cevapları), 2002 basımı kitabında bir karşılaştırma örneği verir.
Peki şu anda uygulama olarak Amerika’da değişik amaçlarla ve değişik şekillerde kullanılan bu sistemin ülkemize yansıması nasıl olabilir? Bizim Ülkemizde Amerika’dan farklı olarak Ulusal bir Eğitim sistemi uygulanmakta ve mezuniyet şartları Ülke geneline bakıldığında aynı gibi görünmekle beraber uzun zamandır uygulamakta olduğumuz Müfredat Okulun Tipine göre değişmektedir. İlkokul (1-4 yılları arası) ve Ortaokul (5-8) müfredatlarında alınması gereken dersler değişkenlik göstermemekle birlikte, Lise kademesinde 12 ayrı müfredat ve bitirilmesi gereken zorunlu dersler ve seçmeli dersler farklılıklar göstermektedir.
Bizi endişelendiren taraf ebeveynler olarak çocuklarımızla nasıl bir yol izleyeceğimizdir. Elimizde bulunan Online materyalleri ve zaman planlamamızı neye göre yapacağız ve çocuklarımızın dikkatini destekleyici ve pratik stratejilerle nasıl odaklayacağız?
Aşağıda şunları bulacaksınız:
ADIM 1 - GÜNLÜK PROGRAM YAP
ADIM 2 – GÜNLÜK KONTROL LİSTELERİ
ADIM 3 – EVİN DÜZENİ
ADIM 4- AKADEMİK VE OYUN ZAMANINI AYARLAMAK
ADIM 5 - DUYGU TESPİTİ
Öğretmen veya Ebeveyn olsak da, şu zorlu şartlar altında hepimizin tek odak noktası şüphesiz çocuklarımızın öğrenmesi ve gelişimi için ne yapmamız gerektiğini düşünüyor olmamızdır.
Bu geçici dönemi atlatabilmek için Uluslararası FamilyEducation (Aile Eğitimi) ve TeacherVision (Öğretmen Vizyonu) Kurumları bir araya gelerek örnek bir takvim oluşturdular. Bu günlük rutin tablosunun çocuklar üzerinde pozitif etki yaratacağını düşünüyorlar.
Adım 2 – Günlük kontrol listeleri
Her Sabah Net Bir Beklenti Belirle ve Onların Üzerinden Git
Çocuğunuza yeni bir yapı veya rutin sunarken, beklentileri netleştirmek ve sonucunda ortaya çıkacak başarıların üzerinde tartışmak faydalı olacaktır.
Yukarıdaki kısa örnek tabloyu kullanarak her gününüzü planlayabilirsiniz.
Meşgul olan Ebeveynler için ve çocuklarını gözlemlemek adına bu tabloyu kullanabilirsiniz. En önemlisi kişisel olarak çocukların kendilerini değerlendirmelerine destek sağlamaktır. Günlük planları oluşturmaya başlarken, geribildirimlere ihtiyacınız olacak. Eğer çocuğunuz bir görevi tamamlarken bilmiyorum (ortadaki yüz ifadesini) işaretliyorsa yeterince destek alamadığını veya görevin/aktivitenin kendisiyle yeterince bağlantılı olmadığı anlamına gelecektir. Bu tabloyu materyallerinizi, aktivitelerinizi seçerken bir diyalog başlangıcı olarak kullanabilirsiniz ve günlük tablonuzdaki problemleri görebilirsiniz.
Eğer evden çalışıyorsanız ve kendi kendine yapmasını istediğiniz bir kontrol mekanizması oluşturmak istiyorsanız kendisine rehberlik edebileceği aktiviteler planlamalısınız. Çocuğunuzun kendi zamanını ayarlaması, odaklanması ve bir yetişkinin gözetimi veya yardımı olmadan görevlerini tamamlaması biraz zorlayıcı bir süreç olabilir. Bu yüzden kendisine hedefler koyması gereken bir tablo kullanabilirsiniz. Yukarıdaki Günlük Görev Kontrol Listesini veya aşağıdaki Öğrenci Amaç Kontrol Listesi tablosu buna destek verecektir. Şu cümleleri kullanmasına teşvik edebilirsiniz:
“…. Yapabilirim.”
“Kendi programımı takip etmeyi başarabilirim.”
“Yardıma ihtiyacım olduğunda, yardım isteyebilirim.”
Adım 3 – Evin düzeni
Evde Okul (Homeschooling) şüphesiz ki size bizi yapmanız gereken görevler yükleyecektir; her şeyden öte çocuklarınızın gelişimi ve sorumlu bireyler olabilmesi için çok önemlidir. Sizin tarafınızdan belli miktarda disiplin içerisinde hareket etmenizi gerektirecektir.
Bir yer seçin
Bir sistem oluşturun
Çalışma ortamı yaratın
Evde Okul Kütüphanesi oluşturun
Bir bilgisayar ve internet ekleyin
Görsel ekipmanlar ekleyin
Depolama ve arşiv alanı oluşturun KISACA EVDE ÇOCUĞUNUZA BİR ÖĞRENME ALANI YARATIN
Adım 4- Akademik ve Oyun Zamanını Ayarlamak
Kendi hayatımızda devam eden birçok süreç içerisinde, çocuğunuzu iPad veya TV karşısına oturtmak çok daha kolay olabilir. Diğer yandan, çocuğunuzun evde öğrenmesi sürecini de yürütmeniz önemlidir.
Akedemik Çalışma ve Oyun Zamanını Dengeleyin
Bazı okullar uzaktan öğrenme süreçlerini başlatırken diğerleri ebeveynler için materyal verdiler. Okulunuzdan almış olduğunuz yardıma bağlı olarak, çocuğunuzun oyun ve akademik çalışma zamanlarını dengelemeniz gerekecektir. Planlama yaparken, öğrenme ve eğlenmeyi birleştirmeniz gerekir.
En favori aktivitelerden biri Bir kitap Oku Bir film izle aktivitesi olabilir. Örneğin Rapunzel kitabını okuduktan sonra Tangled filmini izleyebilirsiniz.
Seçenekler için Yeni İmkanlar Yaratmak
Çocuklarınıza yardımcı olurken, onlara değişik seçenekler sunmak önemlidir. Choice Boards adresinde istediğiniz konularda akademik alıştırmalar ve tablo örneklerini bulabilirsiniz.
Kullanılabilecek Uluslararası Kaynaklar:
Learning at Home Reading and Writing
Choice Board
Learning at Home Math Choice Board
Graphic Organizers & Choice
Boards
10 Everyday Ways to Keep Your Child
Reading While Having Fun
Eureka! 5 Easy Ways to Grow Kids'
STEM Skills at Home
Top 10 Math & Science Apps for
Your Whiz Kid
Adım 5 - Duygu tespiti
Çocuklarınızın duygularını ifade etmelerine ve stres atmalarına yardımcı olun.
Şu anda birçok çocuk endişeli ve karmaşık hissediyor. Okullar çok kısa sürede kapandı ve günlük rutinleri şu anda çok farklı görünüyor. Duygularını ifade etmelerine ve streslerini atmalarına yardımcı olmak için onlara gün içerisinde zaman ayırmanız gerekiyor.
Kullanılabilecek Uluslararası Kaynaklar:
Animal Breathing Outlines
Create a Mantra Activity
Feelings Thermometer
1. Nefes alma teknikleri kullanabilirsiniz.
2. Mindfullnes Aktiviteleri yapabilirsiniz.
3.Yoga yapabilirsiniz, vs.
Çocukların evde yapabilecekleri aktiviteleri kendilerinin üretmelerine, bunu oyunlarla birleştirmelerine, yaratıcı olmalarına ve planlamalarına izin vermelisiniz.
Kullanılabilecek Uluslararası Kaynaklar:
The ABCs of Screen-Free Time At Home
5 Quick Indoor Games for Kids
20 Fun Brain Breaks Activities Cards
Tüm bu süreçlerde en önemlisi; ödül ceza gibi yöntemler kullanmak yerine çocuğunuzun kendi planlamasını yapmaya teşvik edilmesi çok önemli bir konudur. Kendi kendini keşfedemeyen, kendini anlamayan ve tanımayan bireyler yetiştirmek istemiyoruz. Bu süreçte de ebeveyn ve eğitimciler olarak görevimiz kendi süreçlerini yönetmelerini sağlamaktır. Bol şans!
Bu yazı Gamfed Türkiye gönüllülerinden Şule Koçoğlu ÜNAL’ın katkılarıyla yazılmıştır.
Yorum Yazın
Çocuğun kapasitesini ortaya çıkarmada anne babaya çok iş düşüyor. Evde eğitim asla ihmal edilmemeli.