En Sorunlu 5 Anne-Baba Tipi
Anne ya da baba olmak dünyanın en güzel deneyimlerinden birisi. Fakat bazen çocuk yetiştirmek ciddi anlamda zor bir hale gelebiliyor. Çocuk yetiştirirken nasıl davrandığımız ya da nasıl davranacağımız konusunda kafa karışıklıkları yaşıyoruz. Bazen de en doğrusu ve en iyisini yapmaya çalışırken yanlış davranış ve tutumlarda bulunabiliyoruz. Tecrübelerimize dayanarak seçtiğimiz sorunlu anne-baba tutumları ile karşınızdayız.
Nefes Aldırmayan Anne-Babalar
Bu tarzdaki ebeveynlerin temel varsayımı çocuklarına destek oldukları ve eğer kendileri olmazsa çocuklarının başına dünyadaki bütün kötülüklerin gelebileceğidir. En son yaptığım bir seyahatte, bir annenin bir ucunu beline bağladığı diğer ucuna da 3-4 yaşındaki çocuğunun (çocuğun herhangi bir fiziksel, zihinsel engeli yoktu) beline bağladığı bir iple gezdiğine şahit oldum. Ben bu duruma çok şaşırsam da bunun ülkemizde sık karşılaştığımız bir durum olmasa da özellikle ABD’de sıklıkla kullanılan bir araç olduğunu, hatta isminin de bebek tasması şeklinde anıldığını öğrendim. Bu örnek aslında durumu çok iyi özetliyor. Bu tarz ebeveynler çocukları için her şeyi düşünür, herşeyi yapabilirler. Çocuklarının hiçbir olumsuz durumla karşılaşmamasını isterler. Çocuklarının kendi başlarına karar veremeyeceğini, hadi verdiler diyelim, yanlış kararlar verebileceklerini düşündüklerinden, bu kararları pek önemsemezler.Çocuklar bir geziye ya da arkadaşlarıyla bulışmaya giderse, muhtemelen bu zaman diliminde sayılamayacak kadar çok çocuklarını arayabilirler. Böyle ebeveynlere sahip çocuklar, kreş ortamından başlayarak her türlü sosyal ortamda zorluklar yaşarlar, Kendi başlarına karar vermekte zorlanırlar. Rekabetin olduğu ortamlarda başarı göstermeleri zorlaşır. Bazı çocuklarda ise dış ortamlarda belirgin bir özgüvensizlik gelişebilir.
Çok Bilmiş Anne Babalar
Çok bilmiş anne-babaların geleceği, daha anne karnındaki bebeğe klasik müzik dinletirken ortaya çıkabilir. Böyle ebeveynler herşeyi kitabına uygun bir şekilde yapmaya çalışırlar. Çocuklarının banyo yapması ve banyo yaparken uygulanacak teknikler için ortalama bir yüksek lisans tezi için gereken kadar kaynak tarayabilirler. Ne kadar çok bilgiye ulaşırlarsa kararsızlıkları da o kadar artabilir. Evde çocukları için, en gelişmiş , ultra teknolojik lazımlıklar, kameralar gibi cihazlar bulundurabilirler. Bu tarz ebeveynler kendi kendilerine doğal davranmaktan çekinirler, içlerinden geldiği gibi davranmanın çocuğa zarar vereceğini düşünürler. Kendi annelerinin ya da akrabalarının çocuk bakımı ilgili önerilerini ve tecrübelerini çağdışı bulup, bu konuda modernizmin amansız savaşçısı olabilir. Ama bilinmelidir ki, çocuk gelişimi ve psikolojisi alanında yazılmış birçok kitap yurtdışı kaynaklıdır ve culture bağımlıdır. Onlarda geçerli ve uygun olan yöntemler biz de uygun olmayabilir. Ayrıca, çocuk yetiştirirken geleneksel kültürün ve deneyimlerin de işlevselliğini gözden kaçırmamak gerekir. Sonuçta bunların içinde yanlış uygulamalar da olsa birçoğu işe yaradığı için uzun zamanlar boyunca terkedilmemiştir. Böyle ebeveynler çocukları büyüdükçe daha da zorlanmaya başlarlar. Bu tarz ebeveynlere sahip çocuklar, anne babalarından uzaklaşabilir ve kendilerini anlamadığını düşünebilirler.
Dünya Yansa Umrunda Olmayacak Anne Babalar
Dünya yansa umrunda olmayacak anne babaların genel özelliği rahat olmalarıdır. Bu tarz anne-babaların evlerinde herkes kendi özerk alanında yaşıyor olabilir. Evde her birey kendine bir oda kapatıp bağımsızlığını ilan edebilir. Genel olarak aile bireyleri arasında direkt bir iletişim yerine buzdolabı iletişimi dediğimiz, buzdolabı üzerine yazılan notlar vasıtasıyla iletişim yöntemi tercih edilir. Herkes kendi dünyasında yaşadığı için diğer aile üyelerinin sorunlarını ve yaşam hallerin pek dikkate alınmayabilir. Herkesin kendi dünyasının kendince sorunları ile uğraşır. Bu tarz ebeveynlerin çocukları kendilerini yalnız hissedebilir, huzuru dışarıda arkadaşlarının yanında arayabilir. Vaktinin çoğunu arkadaşlarıyla geçirir, gece gündüz izin alma sorunu yaşamaz. Rahat ebeveynler çocuklarının isteklerini genelde geri çevirmez. Maddi imkanlar mevcutsa, çocuğun maddi istekleri fazlasıyla karşılanır ama duygusal ihtiyaçlar konusunda cimri davranılabilir. Bu tarz ebeveynlerin çocukları ergenliğin başlarında dahi gecenin geç vakitlerine kadar dışarıda, sokakta ya da arkadaşlarının yanında vakit geçirebilir.
Psikopat Anne Babalar
Psikopat anne babaların en büyük özelliği çocuklarının her an disipline edilmeleri gerektiği ve bunun her yöntemin mübah olduğudur. Çocuğun çok küçük yaşlarından itibaren şiddetin birçok türünü (fiziksel, sözel, psikolojik) aktif bir şekilde kullanan bu anne babalar, çocuklarının bu muameleye verdiği olumsuz tepkileri de disiplinsizlik olarak algılar ve aynı yöntemleri bu sefer daha şiddetli bir şekilde uygular. Genelde bu tarz ebeveynlerin kendi çocukluklarında bu tarz bir muameleye maruz kalma durumu vardır. Bu tarz ebeveynler için, şiddetli dayaklar, karanlık bir banyoya kilitleme ya da günler boyunca çocuğu dışarı çıkarmama gibi teknikleri olağandır. Böyle bir şiddete maruz kalan çocuklarda genel olarak iki farklı tepki gelişebilir, birincisi tamamen içe kapanık, kendine güvensiz ve korkak çocuklar bir diğeri ise gördüğü şiddeti dışarıda başka insanlar üzerinde aynen uygulamaya çalışanlar. Eğer buradaki belirtiler size uyuyorsa çok geç kalmadan psikolojik yardım almanızı öneririm.
Emir Eri Anne Babalar
Belki biliyorsunuz; Çin’de çocuk sahibi olmak sayıyla sınırlandırılmış durumda. Her çiftin bir çocuk sahip olma hakkı var. Neredeyse her ailenin tek çocuğu olduğu için tek çocuklar biraz değerli oluyor. Çinliler bu durumu, ‘Küçük İmparator’ gibi bir tanımlamayla ifade ediyorlar. Bu tarz ebeveynler için çocukları, her istekleri karşılanması gereken bir imparator gibidir diyebiliriz. Özellikle tek çocuklu ailelerde, tedavi çocuk sahibi olmuş çiftlerde ve geç yaşta anne-baba olmuş kişilerde sık karşılaşıyoruz bu durumla. Bu ailelerde çocuk evin patronu gibidir, eve alınacaklara, nereye tatile gidileceğine, haftasonu nerede vakit geçirileceğine karar veren çocuktur. Anne-baba, tabir uygunsa, çocuğun karşısında hazır olda alacağı emirleri beklemektedir. Böyle durumlarda çocuk, gerçekte karşılığı olmayan abartı bir özgüven geliştirebilir. Ve sonuç olarak gerçek sosyal ortamlarda, uyum sağlamakta zorlanabilir, başarı sağlaması için çalışması gerektiği fikri onu hayal kırıklığına uğratabilir.
