Dolarda Düşüşün Nedeni Döviz Satışları Ama Kim? Şirketler mi Arka Kapı mı?
2018'den bu yana ekonomistlerin hesaplamalara doyamadığı bir döviz satışı söylemi mevcut. Hiç bir zaman tam anlamıyla kabul edilmeyen bu satışlar, bilanço ve piyasa okumayı bilenlerin veri hesaplamaları ile ortaya çıkarılmaya çalışıyor.
Yakın dönemde 128 milyar ile başlayan tartışmalar kurların pik yapmasıyla 20 Aralık 2021'de alevlenirken, öncesi ve sonrasında da her daim gündem olmayı sürdürüyor.
BDDK tarafından cuma günü açıklanan TL kredi-döviz pozisyonu ilişkisine dair karar ile kurlarda görülen düşüşün de döviz satışları ile oluştuğu gerçeği yine aynı soruyu gündeme getiriyor: Kim satıyor?
20 Aralık'taki düşüş için Bakan Nebati'nin açıklamaları şu şekilde olmuştu👇
Nebati, döviz bozdurmak için insanların yarışa girdiğini açıklamıştı👇
Geçen yıl 29 Haziran'da dolar/TL kuru güne 8,6857 seviyesinden başlamıştı. Bugün, yani 29 Haziran 2022'de ise 16,6807 seviyesi görülüyor. 1 yılda yaklaşık yüzde 100 yükseliş demek oluyor.
20 Aralık 2021'de dolar/TL kuru 18,40 ile 12,61 seviyeleri arasında dalgalanmıştı. Bir para birimi için çok yüksek bir oynaklık olan bu dalgalanma sonrası uzun süre 13,50-60 seviyelerinde yatay bir hareket görülmüş, önce mart sonra mayıs aylarında yükseliş seyri izlenmişti.
Son olarak cuma günü BDDK kararı ile 17,38 seviyesine kadar yükselen kur, 16,88'e, pazartesi de 16,07 seviyesine kadar gerilemişti. Bugün de an itibarıyla 16,70 seviyesinden işlem görüyor. Cuma gününe göre geriledi ama ya geçen yıla göre?
Dolarda kamudan satış iddiası sürüyor!
BDDK'nın cuma günü aldığı karar ile şirketlerin bazı şartları sağlamaması halinde net döviz pozisyonunda 15 milyon TL (yaklaşık 900 bin dolar) üzerinde bir varlık dahilinde TL kredi kullanımı yapılamayacak.
Bu karar ile şirketlerin döviz satışı yaptığı iddiaları ile kurlarda düşüş görüldü. Bloomberg haberine göre ise kamu bu kararın düşüşte etkili olduğunun görülmesi amacıyla arka kapı döviz satışlarına devam etti. 2 gün içinde 1 milyar dolarlık satışı yapıldığı iddia edildi.
Haberde, piyasa işlemcilerinin kamu satışı ve beklenenin aksine şirketlerin döviz alımına geçtiğini açıkladıklarını bunun da piyasada düşüş etkisini sınırladığını belirtti.
Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, BDDK kararının arkasında TCMB'nin olduğunu düşündüğünü açıkladı👇
İYİ Parti Ekonomi Politikalar Başkanı Prof. Dr. Bilge Yılmaz ise durumu bu şekilde açıklıyor👇
"Yanlış probleme yanlış çözüm"
"Ekonomimizin en tehlikeli problemi şu an döviz likidite sorunu"
"Tam tersi ülkeden ve sistemden dolar çıkışını hızlandıracak"
"Bundan sonra sadece Merkez Bankası'ndaki değil bankalardaki kullanılabilir döviz toplamını da dikkatle izlemek lazım. Orada da hızla bir likidite azalması görmek muhtemel"
"Geçen hafta itibarıyla bankacılık sisteminin 8 milyar dolar nakdi, yurt dışında da 22 milyar doları var. Ama o 22 milyarın önemli bir kısmı halihazırda kullanılabilir bir durumda değil"
Dr. Murat Kubilay da rezerv, döviz, faiz sıkışmışlığı tablosunu şu şekilde çiziyor 👇 "Döviz kurunda Aralık 2021’de olduğu gibi ekonomi yönetiminin hatalı açıklamalarıyla oluşturulmuş bir köpük yok"
"Gelelim bundan sonra neler olabileceğine. TL cinsi krediye muhtaç firmalar, eğer döviz varlıkları yeni sınırı az miktarda aşıyorsa bu dövizi hızlıca bozacaklardır"
"Asıl mesele; karlı olduğu için krediyle işletme sermayesine ihtiyaç duymayan, döviz varlığı bulunan, hükumete güvenmeyip bu uygulamayı gelecekteki daha ciddi sermaye kısıtlamaları için ilk adım gören büyük firmalardan gelecek. Bu firmalar yatırımı kesecekler"
"Olur da şirketler KKM’ye döviz dönüşümü için katılırlarsa, işte bu şekilde bir nebze dış ticaret açığına ek kaynak sağlanmış olur, ancak o kadar. Fakat yüksek enerji fiyatları ve Türkiye’nin yapısal dış açığı sürdüğü müddetçe, ani duruş olmadan dövizde etkin kontrol sağlanamaz"
"İktidar açıkça “halkı beraber sömüreceksek bu düzenin devamı için siz de elinizi taşın altına koyacaksınız” diyor. Esasında en çok siyasi sonuçlar hayatımızı etkileyecek. Türkiye hem siyasi hem de iktisadi olarak 1980 sonrasının en kritik 6 ayına giriyor"
Yorum Yazın