Beynimizin Bize Oynadığı Sinsi Oyunlardan Birisi: Kör Etme
Beynimiz her türlü koşula karşı en uygun biçimde hareket etme kabiliyeti ile donatılmış desek birçoğunuz için bu, pek de sürpriz olmaz, değil mi?
Peki, beynimiz bize günlük koşuşturma içerisinde en kaliteli görüntüyü sunabilmek adına, bizlere her gün 30-45 dakika kadar körlük yaşatıyor ve bizler bunun farkında bile değiliz, desek?
Sanırım bu biraz ilgi çekici olurdu (en azından benim için öyle oldu).
Saccadic masking olarak bilinen bu durum, hepimizin günlük olarak yaşadığı fakat beynimizin milisaniyeler içerisinde oluşturduğu bir geçiş durumu olduğundan farkında olmadığımız bir deneyim.
Saccade kelimesinin İngilizceden çevirisi gözün kısa ve hızlı hareketi, saccade masking’in ise gözün kısa ve hızlı hareketi esnasında bulanık olan görüntüler yerine, beynin milisaniyeler önceki stabil görüntüyü göstermesi durumudur.
Peki, bunlar ne anlama geliyor? Beynimiz bu oyunu bize nasıl oynuyor?
Günlük yaşamın koşuşturması içerisinde gözümüz saniyeler içerisinde odak değişiyor, kısacası baktığımız ve ilgimizi çeken şeyler anlık olarak değişiyor. Yani, beynimizde oluşan görüntüler değişiyor.
Herkesin şu an uygulayabileceği bir deneyle daha net kavrayabiliriz sanırım bu beynimizin oyununu.
Şimdi en yakın aynaya gidin ve gözlerinizden bir tanesine odaklanın. 5-10 saniye sonra kafanızı herhangi bir yere çevirmeden, diğer gözünüze bakmaya başlayın. Fakat bu anlık değişimi, yani odaklandığınız gözünüzü değiştirme durumunu fark edemeyeceksiniz.
Kısacası, gözümüzün hareket ettiğinden emin olmamıza rağmen –sonuçta baktığımız yer değişiyor- kimse bu milisaniyeler içerisinde gerçekleşen durumu fark edemez; bir başka deyişle beynimiz bizim önümüze bu görüntüyü sunmaz.
Bunun yerine beynimiz bize bir oyun oynar ve anlık olarak bize bir körlük yaşatır. Milisaniyeler içerisinde gerçekleşen görüntü kayması esnasında, beynimizde oluşan görüntü bulanıktır. İşte beynimiz bize bu bulanık görüntüyü servis etmek yerine, o anki görüntü değişimini yok sayıyor ve bize eski görüntüyü servis etmeye devam ediyor.
Bir nevi, kötüyü görmezden geliyor ve iyiyle kötüyü yer değiştirerek, bizlerin her an iyi görüntüyü görmemizi sağlıyor.
Bu konuya bir başka örnek ise, yakınınızdaki bir saate anlık olarak baktığınızda, ki şu an bakabilirsiniz, ilk saniye değişimi, diğer saniyelerden daha uzun gelecektir size.
Bu durumu oluşturan da beynin görüntüleri işleme süresi ve bu süre içerisinde sizin görmenize değecek kalitedeki görüntüleri size sunmasıdır. Yani aslında her saniye değişimi aynı olmasına rağmen, anlık olarak siz gözünüzü saate çevirdiğinizde, beyniniz anlık olarak gelen görüntüyü önce işleyecek, fakat birkaç saniye sonra işlenen görüntü üzerinden görüşünüzü devam ettirdiğiniz için de süre size daha kısaymış gibi gelecek.
Halbuki siz de biliyorsunuz ki, tüm saniye değişimleri eşittir..
