Hintlerin Kıvrak Zekalarıyla İngilizleri Rezil Ettikleri, Literatüre Girmiş Bir Olay: Kobra Etkisi
İnsanlar, olayları akışına bırakmayı sevenler ya da her şeyin kontrolünü elinde tutanlar olarak ikiye ayrılır. Hangisi daha doğru bilemeyiz. Siz hangi gruptasınız?
Bazen ortada geçmişten beri süregelen bir sorun vardır ve sizin bu sorunu çözmek için yaptığınız her müdahale, işleri daha da kötü duruma getirebilir.
Bu olaya literatürde Kobra Etkisi adı verilir ve gerçekten de çok güzel bir hikayesi var.
Olay Hindistan’ın başkenti Delhi’de, o bölgenin İngiliz sömürgesi olduğu dönemde geçiyor.
İngilizler Hindistan’da egemenliği ele geçirirler fakat beklemedikleri bir sorunla karşılaşırlar. O dönemde Hindistan’da çok fazla Kobra yılanı vardır ve İngiliz askerleri kobra yılanlarından nasıl korunacağını bilemedikleri için büyük zayiat vermeye başlarlar.
İngilizler ne yapsalar da bir türlü bu yılanlardan kurtulamazlar ve bunun üzerine İngiliz Hükümetinin aklına dahiyane olduğunu düşündükleri bir fikir gelir.
Hükümet yetkilileri ‘’Bu kobralar ile biz uğraşmayalım, kobraları halkın kendisine kırdırıp ölüsü başına para verelim, hem daha ucuza mal olur hem de askerimiz bu gibi basit şeylerle uğraşmaz.’’ demişler.
Proje ilk zamanlarda oldukça etkili olmuş. Hindistan halkı sokaklarda kobra yılanlarını birer birer öldürüyor ve karşılığında da paralarını alıyormuş.
Fakat, Hindistan halkı da cinlik konusunda İngilizlerden pek de aşağı kalmamışlar ve çok daha dahiyane bir fikir üretmişler: Kendi yılanımızı kendimiz besleyelim.
Hintliler kendi yılanlarını beslemeye, kısacası yılan üretimine başlamışlar. Artık kimse sokaklardaki yılanları yakalamakla uğraşmıyor, çiftliklerde besledikleri yılanları İngilizlere satıyormuş.
İngilizlerin yılan başına ödediği para artış göstermesine rağmen Hindistan sokaklarındaki kobra yılanı sayısı tekrar yükselmeye başlayınca İngilizler olayı fark etmişler.
İngilizler hemen bir duyuru daha yapmışlar ve artık ölü yılanlar için para ödenmeyeceğini açıklamışlar.
Bu açıklamadan sonra besledikleri yılanlardan para kazanamayacağını anlayan Hintliler, çiftliklerdeki yılanların artık para kazandırmaktan ziyade masraf olacağını düşünmüşler ve tüm yılanları Hindistan sokaklarına salmışlar.
Kısacası Hindistan sokaklarındaki kobra yılanı popülasyonu, azalmak bir yana daha da artmış.
İşte bu olaya Kobra etkisi deniyor.
Bir olayı düzeltmek için uygulanan bir planın, sorunu çözmek bir yana daha içinden çıkılmaz hale getirme durumu.