AYM Başkanı Arslan'dan Erdoğan'ın Karşısında "Suphi Paşa"lı Adalet Mesajı

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Anayasa Mahkemesi'nin 61. kuruluş yıl dönümü töreninde konuştu. Arslan,  Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katıldığı törende yaptığı konuşmada Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminin önemli devlet adamlarından Abdüllatif Suphi Paşa'nın bir anısını anlatarak 'adalet' mesajı verdi.

AYM Yüce Divan Solonu'nda düzenlenen Anayasa Mahkemesinin 61. Kuruluş Yıl Dönümü Töreni'ne, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan'ın yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Yüksek Mahkemenin üyeleri ve personeli ile hukukçular katıldı. Arslan konuşmasında yargı bağımsızlığı ile hakimler için coğrafi teminatın önemine dikkat çekti. Arslan, şunları kaydetti:

'Anayasamızın, 'Mahkemelerin bağımsızlığı' kenar başlıklı 138. maddesinde, hâkimlerin vicdanî kanaatlerine göre karar verecekleri, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere -tavsiye ve telkinde bulunmak dâhil- hiçbir surette müdahale edilemeyeceği ve mahkeme kararlarının geciktirilmeksizin yerine getirileceği belirtilmektedir. Bu hâliyle 138. maddeye demokratik hukuk devletinin sigortası diyebiliriz.

Bu maddeyi yorumlayan Anayasa Mahkemesi'ne göre, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı hâkimin çekinmeden ve endişe duymadan, herhangi bir dış etki altında kalmadan, tarafsız tutumla ve özgürce karar verebilmesini gerektirmektedir. Bu da, hâkimler için coğrafi teminat gibi birtakım anayasal ve yasal güvencelerin yanında, sağlam bir kişilik ve kirlenmemiş bir yargısal vicdanla mümkündür.'

Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkesinin ilk anayasamız olan Kanun-i Esasî’de 'Mahkemeler her türlü müdahelâttan azadedir' (m.86) hükmüyle yer aldığını belirten Arslan, 'Meşrutiyet döneminde bu hükmün uygulamasını bizzat yaşayarak gören kişilerden biri Namık Kemal’dir. Ünlü şair, yazılarında devletin devamının ve halkın bahtiyar olmasının yolunun adaletten geçtiğini ifade eder. Örneğin bir şiirinde şöyle der: 'Bulunmazsa adalet milletin efrâdı beyninde, Geçer bir gün zemîne arşa çıksa pâye-i devlet.' Kısacası, adaletin olmadığı yerde devletin payesi veya gücü arşa çıksa bile bir gün yerle bir olur' ifadelerini kullandı.

Namık Kemal'in adaletin sağlanmasının birinci şartının yargı bağımsızlığı ve hakim teminatı olduğunu belirttiğini ancak adaletin aslında söylem değil bir eylem meselesi olduğunu tutuklu yargılandığı bir davada tecrübe ettiğini anlatan Arslan, şunları kaydetti:

'Bunu ona öğretecek olan da, birkaç yıl önce yazdığı mektupta kendisinden 'nebbâş' yani 'mezar soyguncusu' diye bahsettiği İstinaf Mahkemesi Başkanı Abdüllatif Suphi Paşa’dan başkası değildir.Duruşma yoğun bir ilgi altında gerçekleşmiştir. Yapılan telkinlerin de etkisiyle, başta Namık Kemal olmak üzere hemen herkes mahkûmiyet kararı beklemektedir. Ancak, beklenenin tersine, Namık Kemal’i hürriyetine kavuşturan bir karar verilmiştir. Kızı bu kararı verirken korkup korkmadığını sorduğunda, Mahkeme Başkanı Suphi Paşa tüm zamanların hâkimlerine unutulmaz bir ders niteliğinde olan şu cevabı vermiştir: 'Yarın hünkârın da, benim de huzuruna çıkacağımız bir hâkim vardır ki, yalnız ondan korkarım!'