Anne Cüce Şempanzelerin, Erkek Yavrularının Seks Hayatına Gerçekten Müdahale Ettiklerini Biliyor muydunuz?
Eğer annenizin, torun konusunda size çok karıştığını düşünüyorsanız kendinizi şanslı saymanız için Science Alert'den sizler için derlediğimiz bu içeriğe kesinlikle bakmalısınız.
Current Biology Magazine'de bu Pazartesi yayımlanan bir çalışmaya göre cüce şempanze anneleri erkek yavrusunun çiftleşme sürecinde birçok farklı davranış sergiliyorlar. Peki nasıl davranışlardan bahsediyoruz?
Erkek cüce şempanze, dişi cüce şempanze ile çiftleşirken anneleri diğer erkek cüce şempanzeler tarafından herhangi bir müdahale çabası olduğunda direkt çiftleşen dişiyi ve oğlunu korumaya alırlar. Cüce şempanze annelerin ayrıca kendi erkek yavrusu dışındaki erkek şempanzelerin, dişilerle çiftleştikleri zaman ayırmaya çalıştıkları gözlemlendi. Hatta bazen yine erkek yavrusu ile bir araya gelerek, diğer rakiplere saldırabilirler. Bunun da amacı sosyal grup içinde erkek yavrunun yükselişini sağlamaktır.
Bilim insanları, anne cüce şempanzelerin bunları yaptığını biliyorlardı ama şimdiye kadar herhangi bir kanıt bulamamışlardı.
Fakat yapılan yeni araştırmada Kongo'da bulunan ve annesi hayatta olan vahşi erkek cüce şempanzelerin, annesi vefat eden veya sürüden ayrılanlara oranla üç kat daha fazla yavrusu olduğu belgelendi. Yine aynı bilim insanları Tanzanya ve Uganda'da bulunan vahşi erkek şempanzeleri için gözle görülür derecede önemli bir fark gözlemlemediler. Bu oldukça önemli çünkü cüce şempanzeler ve şempanzeler birbirlerine tür olarak oldukça yakınlar. Şempanze anneleri, erkek yavrularına karşı bu kadar savunmacı bir davranış sergilemezler.
Bu çalışmaya göre, bebek cüce şempanzelerin artışı daha çok annelerinin, yavrularının cinsel durumuna bu kadar müdahale etmesiyle ilgilidir.
Sosyal bileşenleri de görmezden gelmemek gerekiyor. Şempanze gruplarında erkekler her zaman dominantlığını sürdürürler. Ama cüce şempanze gruplarında dişiler ve erkekler dominant olma özelliğini eşit şekilde paylaşırlar.
Çalışmanın yazarı ve Evrim Antropolojisi Enstitüsü'nden biyolog Martin Surbeck konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
'Cüce şempanzelerde bu etkileri gördüğümüze eminim çünkü dişilerin sosyal statüsü oldukça yüksek oluyor. Yalnızca annelerin varlığının, yavrulara nasıl bir yardımı olduğundan çok emin değiliz.'
Annelerin varlığı oldukça önemli. 2010 yılında yapılan çalışmaya göre Surbeck ve eş yazarları, erkek cüce şempanzelerin anneleri yanlarında olmadığı zamanlarda grubun dışında kaldıklarını gözlemlediler.
Bu durum bu erkek cüce şempanzeleri olumsuz yönde etkiliyor. Doğurganlığı yüksek olan dişi cüce şempanzeler, bir grup içerisinde en merkezde olan erkeği seçerler. Ama sosyal statüsü ortalama veya düşük olan erkek cüce şempanzeler bile anneleri yanlarında olduğu sürece herhangi bir gruba dahil olabilirler.
'Anneler, erkek yavruların cüce şempanzelerin topluluğunun dişi çekirdeğine girmeleri için pasaport görevi görürler. Ve anneler, sosyal statüsünü kaybedince erkek yavrularında sosyal statüleri etkileniyor.'
Anneler, erkek yavrularının sosyal statüsünü etkilerler. Daha güçlü erkek yavruların anneleri de toplumda daha güçlü olanlardır.
Yine Evrim Antropolojisi Enstitüsü'nden primatolog Ammie Kalan, bu yeni araştırmaya dahil olmasa da insanların evrimi için bahsedilen büyük anne hipoteziyle ilgili de yapılan karşılaştırmaların 'büyüleyici' olduğunu söyledi. Bu hipotez neden kadınların, menopoz yaşayan birkaç hayvandan biri olduğunu açıklamaya dayanıyor. Sonuçta eğer evrim tamamen gen aktarımı ile ilgili ise, üretkenliği bir kenara bırakmanın ne gibi bir yararı olabilirdi? Hipoteze göre belli bir yaştan sonra üretkenlikten ziyade, kendi çocuklarınıza yardımcı olarak gen aktarımını gerçekleştiriyoruz.
Çalışmanın bazı yazarlarıyla işbirliği yapan Kalan, 'Bununla beraber bir erkek cüce şempanzenin üreme başarısı için daha fazla tahmini değere sahip olduğunu bilmek çok ilginç olurdu' dedi.
'Annesi var mı? Annesinin grupta belli bir statüsü var mı? Ya da kendi statüsü?'
St. Andrews Üniversitesi primatoloğu Cat Hobaiter da ayrıca çalışmayı ilginç bulduğunu söyledi.
'Ama bunun ne kadarının tür seviyesi farkı olduğunu, ne kadarının belli anne-yavru çiftleri için fırsat olduğunu merak ediyorum.'
2011 yılında yapılan başka bir çalışma da anne cüce şempanzelerin, hamile oldukları zaman erkek yavrularına daha az yardım ettiklerini gösterdi. Ayrıca cüce şempanzeler genellikle Orta Afrika'nın küçük bir kısmında bulunurken, şempanzeler kıtanın farklı bölgelerinde yaşıyorlar. Doğu Afrika şempanze grupları sık sık bir araya gelip ayrılırlar. Bu nedenle hala erkek yavrusu ile yaşayan bir anne, bazen günlerce hatta haftalarca onu göremeyebilir. Öte yandan Batı Afrika şempanzeleri daha birbirine bağlı sosyal gruplar oluştururlar. Her türlü bu yapılan son çalışmalar, büyük anne hipotezi noktasında bir kanıt da oluşturuyor.
Yorum Yazın
Bilmiyorduk, öğrenmiş olduk. Hep merak etmişimdir anne cüce şempanzeler acaba çocuklarının cinsel hayatlarına nasıl etki ediyor diye.
bizde de kayınvalide velinle damadın ortasıma yatıyo