Anayasa Değişikliği Teklifinde Yedek Vekilliğe Rötuş Planı

21 maddelik Anayasa değişiklik teklifi Anayasa Komisyonu'nda görüşülmeye başlandı. Teklifte yer alan maddelerden birisi de 'yedek vekillik'ti. Teklifte bazı rötuşlar olabileceği belirtiliyor. Bunların en başında da yedek vekillik geliyor. AK Parti yedek vekilliği ara seçime mahkûm olmamanın yanı sıra milletvekilliğinden bakanlığa kayacak isimlerin yerlerinde boşluk oluşmaması ve sandalye sayısının azalmaması için de istiyor. Olası değişiklikler MHP ile müzakere edilecek. 18 yaşında seçilmede ise geri adım beklenmiyor...

AK Parti, MHP ile üzerinde uzlaşarak Meclis’e sunduğu, şu anda Anayasa Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan Anayasa değişikliği teklifinde yine uzlaşıyla bazı rötuşlar yapmayı planlıyor.

Al Jazeera Türk'ten Didem Özel Tümer'in haberine göre bu rötuşlardan biri teklifin 5. maddesi olan ve mevcut Anayasa’nın 78. maddesinde değişiklik yaparak ‘yedek milletvekilliği’ getiren düzenleme.

Maddenin gerekçesinde düzenleme şu şekilde açıklanıyor:

'Mevcut anayasamızda seçimlere gerekçe oluşturan sebepleri ortadan kaldırmak üzere yasama istikrarının devam ettirilmesi amacıyla yedek milletvekilliği uygulaması önerilmektedir. Maddeyle önerilen hükümet sisteminde demokratik meşruiyete dayalı yürütme ve yasama istikrarı kurumsallaştırılmaktadır.'

Yazılı gerekçe bu ancak AK Parti kulislerinde bir de yazıya dökülmeyen bir gerekçe olduğu konuşuluyor. Bu da ‘milletvekillerinin seçimde çalışma şevkini kırmamak’.

Bunun için de Anayasa’nın 106. maddesinde değişiklik öngören teklifin 11.maddesine bakmak gerekiyor. Burada, “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer” diyor.

Anayasa teklifi, Cumhurbaşkanına Meclis dışından da bakan atama yetkisi getiriyor. Bu durumda ‘olası bakanların’ milletvekili listelerinde yer almasına gerek de yok. Ancak, ‘ağır topların’ yani bakan olması muhtemel isimlerin listelere konulmaması, “kabine zaten belli” anlayışıyla milletvekili adaylarının sahada şevkle çalışmasını engelleyebilir. Dolayısıyla ağır topların da aday listelerinde yer alması böylece listeleri sürüklemesi tercih ediliyor.

Meclis’e giren bir ismin, kabine yer alması halinde ise partinin sandalye sayısı değişecek. İşte yedek milletvekilliği yazılmayan bu gerekçeyle de getiriliyor.

Bu görüş Başbakan başkanlığında yapılan istişare ve değerlendirme toplantısında da dillendirildi. Büyük şehirlerde değil ama doğu ve güneydoğu ile az sayıda milletvekili çıkarılan yerlerde bunun bir sorun olarak partinin karşısına gelebileceği değerlendirilmesi yapıldı.

Cumhurbaşkanı adaylığı ve seçimini düzenleyen Anayasa'nın 101. maddesinde değişiklik yapan bu maddede Cumhurbaşkanının doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından seçilebileceği hükmü getiriliyor. 

Bu düzenlemeye parti içinden olduğu kadar parti dışından da eleştiriler getirildi. İtirazların bir kısmı düzenlemenin 'ırkçı' bulunmasından kaynaklandı. Bir kısmı ise Batı Trakyalı Türklerden geldi. 

Al Jazeera'ye bilgi veren kaynaklar 'doğuştan Türk vatandaşı' ifadesinin çıkarılabileceğini ama bu konuda net bir karara henüz varılamadığını söyledi.

Bu ve diğer konuların MHP ile müzakere edilmesi gerektiğini belirten AK Partili isimler, 'Bu aşamadan sonra bir virgül ya da harf de değişecek olsa, müzakere edilmeden yapılmaz' dedi.