7 Soruda Son Günlerin En Merak Edilen Konusu '300 Koyun Projesi'

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba'nın geçtiğimiz günlerde açıkladığı '300 koyun ve asgari ücret' projesinin detayları netleşmeye başladı. Binlerce boş ağılın ve ekilmeyen toprakların değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması amaçlanan projeden kimler yararlanabilecek? Koyunlar ücretsiz mi dağıtılacak? Proje için devlet ne kadar bütçe ayıracak? Hep beraber bakalım. 

Dünya Gazetesi'nden Ali Ekber Yıldırım'ın haberine göre, Bakanlığın üst düzey bürokratlarının da çoğunun medyadan duyduğu proje, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanları ve Ahmet Eşref Fakıbaba'nın Tarımsal İşletmeler Genel Müdürlüğü (TİGEM) bünyesinde özel olarak görevlendirdiği bir ekip tarafından hazırlanıyor. Projenin 2019 seçimlerinden önce hayata geçmesi planlanıyor.

Projede merak edilen sorular ve yanıtları ise şu şekilde:

Bakan Fakıbaba'nın açıkladığı köye dönüş projesi kapsamında, köyde yaşayan ve halen koyun yetiştiriciliği yapanlar bu proje desteklerinden yararlanamayacak. Sadece, daha önce hayvancılık yapan, ancak üretimi sürdüremediği için ağılını, toprağını bırakıp kente göç edenlerden tekrar köye dönmek isteyenler yararlanabilecek.

Şu ana kadar açıklanan bilgilere göre koyunlar projeye katılanlara bedava verilmeyecek. Köye dönüş yapan ve koyunculuk yapmak isteyen kişinin, sahip olduğu tarım arazisi ipotek olarak alınacak ve Ziraat Bankası'nın düşük faizli kredisinden yararlandırılarak 300 baş koyun 5 yıl vadeli kredi karşılığında temin edilecek. Devlet her ay asgari ücret ödeyecek. Veterinerlik hizmetini karşılıksız sağlayacak. Yem ihtiyacı olursa, Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından bedeli karşılığında temin edilecek.

Habere göre projeyi yürütecek olan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün elinde yeterli sayıda damızlık koyun yok. Bakanlık, serbest piyasadan damızlık koyun alarak köye dönenlere dağıtması çok kolay görünmüyor. Ayrıca yeterli koyun temin etmek de zor. Koyun ithal edilerek dağıtılması düşünülüyor. Fakat, ithalat yapılırsa ülke koyunculuğu bundan çok büyük zarar görür endişesi var. Ayrıca, ithal koyunların uyum sorunu nedeniyle istenen verim ve başarı elde edilmesi çok zor.

Açıklanan proje detaylarında koyunların fiyat bilgisi yok. Ancak, damızlık koyun fiyatı cinsine göre 800 lira ile 1500 lira arasında değişiyor. Fakat, 'devlet koyun alıp dağıtacak' denildiğinde piyasada fiyat yükselebilir.

Ağılı olanlara koyun verileceği için yeni ağıl yapımına ihtiyaç olmayacağı düşünülüyor. Damızlık koyunun ortalama fiyatı 1000 lira olarak kabul edildiğinde koyun alacak birisi 300 koyun karşılığında 300 bin lira kredi kullanmış olacak. Bu krediyi almak için ipotek ettirecek yeterli miktarda tarım arazisi olması gerekiyor. Dolayısıyla köye dönen birisi tarım arazisini ipotek ettirerek baştan 300 bin lira civarında bir kredinin altına imza atacak. Kredinin geri dönüşü 5 yılda olacak. Yem maliyeti, çoban ve benzeri giderler hesaba katıldığında katılımcı başına 400-500 bin lira gibi bir kaynağa ihtiyaç olacak.

Bu sorununda cevabı şimdilik bilinmiyor. Ancak, genelde bu tür projelerde alınan kredinin vadesi süresinde hayvanların satışına izin verilmiyor. Bu nedenle alınan koyunların kredinin vadesi dolana kadar yani 5 yıl satılamayacağı ve kesilemeyeceği tahmin ediliyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 2018 yılı tarımsal destekleme bütçesinde bu projeye ilişkin bir kaynak ayrılmadı. Ancak, hayvancılık desteklemelerinde değişiklik yapılarak 1 milyar liralık bir bütçenin bu proje için ayrılacağı tahmin ediliyor.