200. Yılında Napolyon'un Son Savaşı Waterloo ve Daha Fazlası
Napoleon Bonaparte'ın son savaşı, son yenilgisi... Filmlere ve şarkılara konu olmuş Waterloo Savaşı, 200. yılında yeniden canlandırıldı. Etkinlikten görsellerle beraber, toplumsal ve siyasi hayata büyük etkileri olan Waterloo savaşının tarihine hep beraber bakalım.
Biraz tarihçe
Waterloo Muharebesi veya Waterloo Savaşı; 16-18 Haziran 1815 tarihlerinde gerçekleşen, Fransa İmparatoru Napolyon'un mutlak yenilgisiyle sonuçlanan ve Avrupalı güçler arasında 23 yıldır süren silahlı mücadelenin (Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşları) sonunu getiren muharebedir.
Waterloo neresi?
Waterloo Savaşı adını savaşın geçtiği bölgeden yani Belçika'nın Waterloo kasabasından alır. Kasaba Waterloo isimli dağın eteklerine kurulmuştur. Şimdiyse dağın tepesinde Waterloo Savaşı'nın simgesi olan bir aslan heykeli yer alır.
Savaş kimler arasındaydı?
Muharebe İngiltere-Prusya ittifakı ile Fransa arasında gerçekleşti. Savaşta İngilizlere 1, Prusyalılara ise Gebhard von Blücher komuta etti. Müttefikler, Fransa'nın kuzeydoğusuna doğru saldırmayı düşünürken Napolyon onlara Belçika'da bir engelleyici saldırıda bulundu, sonrasında bu Waterloo Savaşı'na dönüştü.
Sonucu ne oldu?
Öncelikle İngiliz ordusuyla karşılaşan Napolyon, üstün görünürken süvari birliklerinin yanlış bir manevrası hemen hemen savaşı İngilizlerin lehine çevirdi, daha sonra Prusyalıların yetişmesi Fransızların yenilgisini bozguna dönüştürdü ve savaş hemen hemen tüm Fransız ordusunun imhası ya da esaretiyle sonuçlandı.
Napolyon açısından sonuç ne oldu?
Fransa monarşisinin yeniden kurulduğu bu muharebe sonrasında, Napolyon 1821 yılında öleceği Saint Helena Adasına sürgüne gönderildi. Bu noktadan itibaren bugüne olan etkilerine bakmaya başlayalım.
Waterloo, NATO ve Birleşmiş Milletler için gereken zemini hazırladı
Waterloo savaşında büyük bir İngiliz ordusu, çeşitli Alman ırklarından gelen Hollandalılar ve Belçikalılar ve 50,000 kişilik bir Prusya ordusu vardı. İngiltere'nin geçmiş savunma bakanı Lord Bramall bu savaşı ilk NATO operasyonu olarak değerlendiriyor.
Lord Byrion'un Waterloo Savaşı'nı anlattığı bir pasajında da 'birleşmiş milletler' kelimesi geçiyor. Winston Churchill de BM'nin ismini bu pasajdan esinlenerek koymuş.
İngiltere'ye dünya gücü olması konusunda yol açmıştır.
Waterloo Savaşı'nın ardından gelen Viyana Anlaşması'yla beraber İngiltere Avrupa'dan herhangi bir toprak almamıştır. Bu da onu deniz aşırı yerlere gitmeye zorlamış. Güney Afrika, Trinidad ve Sri Lanka gibi yerleri böyle böyle kolonize ederek dünya gücü olmuştur.
Amerika'nın dünya gücü olmasında Waterloo'nun payı vardır
Avrupa endüstrisi savaş sırasında büyük hasar alırken, Amerika'daki üretim git gide artıyordu. Dolayısıyla Amerika hem kendi içinde ürünleri tüketmeye hem de bunları Avrupa'ya satmaya başladı. Avrupa'nın Amerika'dan gelecek olan pamuk ve tahıla hayli ihtiyacı vardı.
Savaş aynı zamanda yaklaşan Alman milliyetçiliğinin habercisiydi. Bu da İkinci Dünya Savaşı'na sebep olmuştur.
Prusyalıların Fransız ordusunun yenilgisine yardım etmesi daha sonradan Prusya mitolojisine kadar girecekti. Bu galibiyet Almanlarda büyük bir milliyetçilik duygusu uyandıracaktı. Bununla beraber 1871'de kurulan Yeni Alman İmparatorluğu'nun ardından Nazi Partisi'ne ve Nazi Almanya'sına kadar yol alacaktı.
Avrupa Birliği'ne de dolaylı yoldan etkisi vardır
Waterloo sadece bir savaş değildir. Ulus devletlerle uluslarüstü devletlerin de bir savaşıdır. İngiltere ve müttefikleri Napolyon'un Avrupa'da tek devlet olma isteğine karşı çıkarak aslında ulus devlet adına bir zafer elde etmişlerdir. Ulus devletlerin birlikteliği de Avrupa Birliği'ne fikren yakınlık sağlamıştır.
Anlaşılır bir şekilde, Fransızlar da bu konuya hala sinirle yaklaşırlar
Örneğin senenin başında Fransa Belçika'nın anma için temsili Waterloo parası yaptırmasını engelledi. Ayrıca savaşın yeniden canlandırılmasına ve törenlere de son derece düşük bir ilgi gösterdiler.
Bu savaş ünlü alıntıları da hayatımıza kazandırmıştır
'Cephedeki duruşu 40,000 adam içerisinde belli oluyor' Wellington'ın Napolyon'u tarif etmesi
'Waterloo bir savaş değildi; evrenin değişen yüzüydü' Victor Hugo, Sefiller
'Waterloo Savaşı aslında Eton'ın (İngiltere'de bir kasaba) çocuk parkında kazanılmıştır' George Orwell