18 Mart Çanakkale Zaferi'nin Anısına: Hey Onbeşli Türküsünün Yürek Burkan Hikayesi
Türkü, Tokat'ın belki de en çok bilinen türküsü.
Tokat yöresinin en bilinen ve en sevilen türkülerinden biri olan 'Hey Onbeşli' zaman zaman oyun havası olarak çalınsa da esasen bir ağıttır. Tokatlı Halil’in Çanakkale Savaşı’na katılmasını anlatır.
Neden askerlere "onbeşli" deniyordu?
Çanakkale Savaşı sırasında cephede asker kalmadığı için 15-19 yaşındaki erkekler cepheye çağrılıyordu. Hicri takvime göre 1315 yılında doğanlar o sırada 15 yaşındaydı. Bu yüzden halk tarafından “onbeşli” diye çağrılıyorlardı.
Türküde öyküsü anlatılan Tokatlı Halil de 15 yaşındaydı.
Evin en küçük ve tek erkeği olduğu için cepheye çağrılmamıştı ama gönüllü olarak savaşa katılmıştı. Halil cephedeyken annesi Rum çeteciler tarafından öldürüldü, sözlüsü Hediye de kaçırıldı.
Türküde adı geçen Hediye, Halil'in sözlüsü Hediye.
Zaten türkü Halil ve Hediye'nin karşılıklı konuşmasından oluşuyor.
Hikayenin sonu maalesef mutsuz bitiyor.
Hediye Rumların elinden kurtuluyor, Halil de Çanakkale'den sağ salim dönüyor. Ancak Hediye'nin başına gelenleri yanlış anlayıp ona küsüyor. Köyde herkes Hediye hakkında kötü konuşup kötü yola düştüğünü söylüyor. Halil tüm bu söylenenlere inanıyor.
Tüm bu olanlara dayanamayan Hediye köyü terk ediyor.
Halil ile asla kavuşamıyorlar. Türküde aşağıda yer alan kısımdaki sözler de Hediye'ye ait:
Giderim Elinizden
Kurtulam Dilinizden
Yeşil Baş Ördek Olsam
Su İçmem Gölünüzden
Türkü, Çanakkale Savaşı'nın ne büyük fedakarlıklarla kazanıldığının kanıtı adeta...
Halil, ailesini ve sözlüsünü ardında bırakıp vatanı için gönüllü olarak savaşmaya gidiyor. Muhtemelen o cepheye giden 15'lilerin ardında bunun gibi pek çok hikaye var. Bugün kulaklarımızda Hey Onbeşli türküsü çalarken, yüreklerimizi Çanakkale şehitlerine olan sonsuz sevgi ve minnetimiz kaplıyor.
Türküyü dinlemek isteyenleri ise buraya alıyoruz...
18 Mart Günü Çanakkale'de Yazılan Destanın Saat Saat Öyküsü
18 Mart 1915 i Hatırlayalım...
Yorum Yazın
rahmetli Neşet Ertaş alkışla ritm tutanlar oldu mu şarkıyı yarıda kesip uyarirdi bu bir ağıttır diye...
bir tokatlı olarak bunun hiç bir zaman oyun havası olarak söylendiğini görmedim bizde hep ağıt gibiydi ben bilmediğim zamanlarda neden biz bu kadar yavaş çal... Devamını Gör
eğer bir yaratan varsa nur içinde yatırsın hepinizi eğer cennet varsa en güzel yerler sizin olsun bu toplum sizi hak ediyormu orası soru işareti