Yokai Nedir? Gizemli Japon Şeytanları Neye Benziyor?
Japon kültüründe doğaüstü canavarlar, ruhlar ve iblislere verilen isim Yokai. Gizemli doğaüstü varlıkları olan Yokailerin türleri nelerdir? Neye benzerler? Amabie, Tatsu, Kirin ve daha fazlası. Hikayelerde evlere gelen yokailerden, şans getiren yokailere... Gelin bu yaratıkların gizemli dünyasına kısa bir yolculuk yapalım.
Japon yokai kültürüne olan ilgi son yıllarda çok arttı. Şekil değiştiren hayvanlar, ve gulyabanilerinin resimleri ve baskıları, sadece Japonya'da değil, dünyanın dört bir yanındaki sergilerde karşımıza çıkıyor.
Peki yokai nedir, nereden çıktılar ve ne yaparlar? Yokai'nin unutulmaz diyarı hakkında daha fazlasını keşfetmek için hazır mısınız?
Yokai, düşünüldüğü gibi sadece şeytan anlamına gelen bir kelime değildir.
Bir anın vücut bulmuş halidirler: olağanüstü bir olay karşısında korku ve şaşkınlık ya da huşu ve merak duygusu; veya bir açıklama gerektiren garip bir ses veya tuhaf bir koku; sadece doğaüstü bir varlık tarafından açıklanan tarif edilemez bir fenomen.
O halde Yokai için Japonca karakterlerin 妖怪 olmasına şaşmamalı, bu tek tek ele alındığında garip veya çekici bir gizem anlamına gelebilir!
Yokai, aslında Japon kültüründe yüzyıllardır var olmasına rağmen, Edo döneminde (17-19. yüzyıllar arasında) sanatta yaygın olarak görülmeye başlanmıştır.
Yokai sanatının en eski örneklerinden biri, Japon canavarlarının bir kargaşasını tasvir eden 16. yüzyıldan kalma bir parşömen olan Hyakki Yagyo Zu'dur.
Yokai sanatının Japon korku filmlerine benzetildiğini de söylemek yanlış olmaz.
En ünlü Yokailer hangileri, gelin şimdi de onlara bakalım.
1. Amabie: Bu üç ayaklı suda yaşayan yaratığın, salgın hastalıklara karşı koruma sağladığına inanılıyor.
Bir amabie'nin ilk görülmesi 19. yüzyılın ortalarında bir hükümet yetkilisi tarafından belgelenmiş. Bu belgeye göre, bu kişi garip bir ışığın kaynağını araştırmak için denize açılıp ışığa yaklaşınca, karşısına 6 yıl sürecek bir hasattan bahsetmek için bir Amabie çıkıyor.
Sadece bolluk değil, hastalık durumlarında da, Amabie ile hastalık ve felaketi uzak tutabileceğinize inanılıyor.
Öyle ki bu sebeple Covid-19 salgını döneminde, Japonya'daki Twitter kullanıcıları #amabiechallenge hashtag'iyle bir Amabie'nin görüntülerini paylaştı.
Hatta Japonya Sağlık Bakanlığı bile, koronavirüsle mücadelenin ilk kampanyasında amabie'nin görüntülerini kullandı!
2. Tatsu: Bu Japon ejderhaları suda yaşayan yokailerdir. Bazıları insanların dualarına cevap veren hayırsever yaratıklar olsa da, diğerleri insanlara kötülük yapan korkunç varlıklardır.
Tatsu, erkeksi niteliklere sahiptir ve yin ve yang'ı sembolize etmek için genellikle kadınsı, anka kuşu benzeri houou ile eşleştirilir.
Deniz tanrısı Ryujin gibi şekil değiştirme yeteneğine de sahiptir.
Günümüzün modern Japonya'sında Tatsu, hala saygı duyulan bir yokai olmaya devam ediyor. Öyle ki tapınakların ve türbelerin avlularında görülebilir ve Tatsuların varlıklarını kutlamak için festivaller de düzenlenmektedir.
3. Kirin: Alevli vücudunun her yerinde ejderha benzeri pullarla bezeli yetişkin bir geyik büyüklüğünde olan bir yaratıktır. Saflığı, adaleti ve bilgeliği simgeler.
Kirin, saflığı, adaleti ve bilgeliği simgeleyen, ateş püskürten, boynuzlu, sakin ve görkemli bir yaratıktır.
Kökenleri Çin mitolojisinden gelir ve güçleri anka kuşu benzeri houou ve Tatsu ejderhasının güçlerini aşar.
Kirin, aynı zamanda Japon içecek şirketi Kirin'in maskotudur.
4. Ningyo: İnanışa göre, bir kişi bir Ningyo yakalayıp etiyle ziyafet çekebilseydi, onlara sonsuz yaşam bahşedilirdi. Ancak, tam tersi olursa ve o kişi Ningyo'yu ele geçirmeyi başaramazsa, lanetlenebilirdi.
Aynı zamanda, altın pullar, uzun parmaklar ve keskin pençelerle görünüşte insandan çok balığa benzeyen Ningyo'yu yanlışlıkla ağınıza takarsanız bu da yine talihsizliğin habercisidir, bu yüzden yanlışlıkla yakalanan Ningyo'yu hemen denize geri göndermelisiniz.
5. Zashiki Warashi: Sürekli telefonunuzu, gözlüğünüzü veya arabanın anahtarlarını kaybettiğiniz oluyor mu? Merak etmeyin delirmiyorsunuz. Bu sadece küstah bir Zashiki Warashi'nin bir oyunu olabilir!
Bu yokailer, aynen çocuklar gibi yaramaz muzip şakacılardır. Ancak sadece o evin sakinleri tarafından görülebilirler.
Hayaletlerin ve diğer ruhani varlıkların aksine, kişinin evinde Zashiki Warashi'nin olması bir lütuftur çünkü bunlar servet ve iyi şansı evinize davet eder.
Bir kişinin evinde Zashiki Warashi'nin varlığı doğrulandıktan sonra, geceleri onlar için şeker veya yiyecek bırakarak orada olmalarına büyük özen gösterilmelidir. Bir Zashiki Warashi herhangi bir nedenle konuttan kaybolursa, evin ve sakinlerinin başına bir talihsizlik geleceğine inanılır. O yüzden onu evde tutmak için büyük özen gösterilir.
6. Yamanba: Japonya'nın toplam kara alanının yaklaşık yüzde 70'i dağlıktır, bu da bir sonraki yürüyüşünüzde bir Yamanba yani bir dağ cadısı ile karşılaşma ihtimalinizin oldukça yüksek olduğu anlamına gelir!
Yamauba olarak da bilinen Yamanba, Japonya'nın dağlarında ve ormanlarında yaşar.
Kurbanlarını uyurken ele geçirir ve çok sinsidir. Çünkü, kaybolmuş veya yorgun düşmüş dağcılara kalacak yer ve yemek sunan nazik yaşlı bir kadın kılığına girerler ve kurbanlarına yardım ederler ta ki onlar uyuyana dek...
7. Yuki Onna: Şiddetli bir kar fırtınası yaklaştığında dikkatli olun çünkü bu, Yuki Onna'nın çok uzakta olmadığı anlamına gelebilir!
Bu yokailer, kurbanlarını buz gibi bir ölüm öpücüğü ile öldürebilen, uzun, siyah saçları ve mermer kadar pürüzsüz ve beyaz derileriyle ölümcül güzellerdir.
8. Tsuchigumo: Bunlar, koca bir orduyu alt edebilecek kadar büyük olan devasa örümceklerdir.
Bir yokai olarak Tsuchigumo aynı zamanda çetin ve ölümcül bir düşmandır.
Yorum Yazın