Tarihi Trajediler Serisinde 2.Bölüm: Texas Zincirleme Patlamaları

İlk bölüm olarak Tarihi Trajediler Serisinde 1.Bölüm: Hindenburg Felaketi ile başladığım trajedi serisinin 2.bölümünde Texas zincirleme patlamalarıyla karşınızdayım, umarım hoşunuza gider.Texas zincirleme patlamaları 16 Nisan 1947'de, Teksas Limanında gerçekleşmiş endüstriyel bir kazadır ve ABD tarihinin en ölümcül endüstriyel kazasıdır. Ayrıca en büyük nükleer olmayan felaketlerdendir. Sadece bir gemideki ufacık bir yangından doğan bu felaket ardında maddi manevi çok büyük kayıplar bıraktı.Gece yarısı Texas Limanına yaklaşan Fransız yük gemisi Grandcamp, 2.Dünya Savaşını görüp geçirmiş, Fransız hükumeti tarafından aktif kullanılan 133 metre uzunluğunda heybetli bir yük gemisiydi. Ancak gemi asıl olarak ABD tarafından yapılıp Fransa'ya hediye edilmiştir. O gece ise yük olarak, o dönem ticareti popüler olan amonyum nitrat başta olmak üzere ufak cephanelikler taşıyordu. Felaketin ilk aşaması işte bu gece başladı. Kaynağı hala belirlenememiş (sigara olduğunu savunanlar var) ufacık bir ateş uzun bir süre fark edilmeden gemiyi içten içe sarmaya başlamıştı.Grandcamp'den yayılan ateş ancak sabah 8 de liman yetkililerince fark edilebildi. Fark edildikten sonra itfaiye ekibine haber verildi ve ilk müdahaleler başladı. Ancak ateş ciddi bir şekilde istikrarlı olarak gemiyi sarmaya başlamıştı, gemiden çıkan sarı-yeşil ilginç renkli dumanlar çoktan Texas'ın iç taraflarından görülmeye başlamıştı. Bu manzarayı gören halk da meraklanarak olayı izlemek için limana geldiler. (İnsan her yerde insan, kaza izleme fantezisi sadece bizim ülkede yokmuş) Yetkililer de izleyicilerin güvenli mesafede bulunduğunu düşünüp buna izin verdiler. Bu çok büyük bir hataydı.İtfaiyenin müdahalesi istikrarlı bir şekilde devam ederken saat 9:12'de amonyum nitrat patlama tepkimesi için gerekli enerji seviyesine ulaştı (Termodinamik ve kimya alanında ilgili arkadaşlar tepkime detaylarını araştırabilir) Bu patlama o kadar şiddetli gerçekleşti ki, havaya yüzlerce kilogram gemi parçaları, keskin şarapneller halinde salındı. O sırada havada uçan iki uçak dengesini kaybetti ve düşmekten son anda kurtuldular. Patlama sonrası basınç 16 km uzaklıktaki Galveston'daki insanlara diz çöktürdü (mecazi anlam değil, cidden ayakta duramadılar) 400 km uzaktaki Lousiana halkı bile baskıyı hissetti, pencereleri kırıldı. Ayrıca patlama sonrası liman çevresindeki birkaç fabrika ve tesis yerle bir oldu, yakınlardaki 1000'e yakın ev dümdüz şekilde çöktüler. Sadece bu patlama bile arkasında yüzlerce ölü ve binlerce yaralı bıraktı. Ayrıca olaya müdahale eden Texas itfaiye timinin bir üyesi hariç hepsi hayatını kaybetti. Gerek şarapnellerden, gerek ise patlama basıncından.Birinci patlamanın gürültüsü ve etkisinden sonra yüzlerce yetkili bölgeye müdahale için geldiler. İtfaiyeler tüm güçleriyle ateşi durdurmaya, dumanı baskılamaya çalışıyordu. Ancak kader o gün Texas için kötü gidiyordu. Patlayan gemi Grandcamp'ın yakınlarında başka bir yük gemisi The High Flyer vardı. Doğal olarak ilk patlama onun dış iskelesini yerle bir etmişti ancak asıl tehlikeli olan o değildi. High Flyer da içinde amonyum nitrat taşıyordu, ancak alev daha rezervlere ulaşmamıştı. Tüm mürettebatlar ve itfaiyeler ateşin oraya ulaşmaması için saatlerce mücadele ettiler ancak 15 saat sonra korkulan olay gerçekleşti. Yayılan ateş amonyum nitratı tutuşturdu ve High Flyer da patlayarak etrafındaki gemileri ve liman noktalarını havaya uçurdu. Hatta bu patlama, Grandcamp (ilk patlayan gemi)'in çapasını yaklaşık 2300 metre uzaklıktaki doğal parka kadar uçurdu. Bu çapa şu an parkta sergileniyor. İkinci patlama birincisi kadar bilanço yaratmasa da o da ciddi sayıda insanı öldürdü ve yaraladı.Patlamadan sonra adeta tüm ABD Texas için seferberlik başlattı. Deniz kuvvetleri ve kara kuvvetleri mensupları yardım için bölgeye akın ettiler. Çevre şehirler Galveston, Houston, San Antonio polis ve itfaiye yolluyordu. Diğer eyaletler yemek, su, kan, gaz maskeleri, iş makineleri takviyesi yapıyordu. Etraftaki üniversitelerdeki tüm hemşireler, doktorlar, tıp öğrencileri işlerini bırakıp bölgeye gittiler.Patlama sonrasında kimliği belirlenemeyen, cesedinin bazı parçaları eksik olan ve kimliği belirlenenlerle beraber toplam 570-580 kişinin öldüğü resmi kayıtlara geçti. Ayrıca kayıtlara geçmeyen, bölgede bulunan mürettebatın, çalışanların vs. aileleri de eklendiğinde 650'yi bulabileceği belirtiliyor. 5000'den fazla kişi ise yaralandı. 500 den fazla ev yok oldu. Ardında 2000 kişiyi evsiz bıraktı. 1400 araç zarar gördü ve yakınlardaki fabrikalar yok oldu. Maddi zarar bugünün hesabıyla 1 milyar 60 milyon dolar. Resimdeki NY Times manşetinde ölü sayısının 300-1200 arasında olduğu, binlerce kişinin yaralandığı, evsiz kaldığı ve zararın milyon dolarlarla ölçüldüğü yazılmış.Kazadan sonra ABD'nin birçok yerinde bağış kampanyaları yapıldı, o zamanın ünlü sanatçıları Texas'ta konserler verdiler. Böylece belediyeye biraz da olsa ekonomik destek vermeye çalıştılar.

Tarihi Trajediler Serisinde 2.Bölüm: Texas Zincirleme Patlamaları

Genel Bakış

Olayın başlangıcı

Patlamanın hemen öncesi

İlk patlama

İkinci patlama

Parkta sergilenen çapa...

Patlama sonrası bölge

Zaiyat

Şehrin toparlanması

Olay sonrası sağlık görevlileri çalışıyor

Bedenler sokaklara saçıldı

Texas hastaneleri birkaç saatte tamamen doldu

Toplu cenaze törenleri yapıldı

Ne kadar şiddetli patladığı bu videoda görülüyor

Yorum Yazın