Sayılarla Türkiye'de 'Engellilik'

Bugün 3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Türkiye'de 5 milyona yakın engelli var. Erişilebilirlik, eğitim, çalışma hayatı ve sağlık Türkiye’de engellilerin en çok zorlandıkları, sıkıntıya düştükleri alanlar. Yani hayatın kendisi...

Türkiye’de engelli olmak zor. Engelli bireylerle ilgili veriye ulaşmak da zor. 

Al Jazeera'den Başak Çubukçu'nun haberine göre engellilerle ilgili en güncel kaynak 2011 yılına ait. TÜİK verilerine göre Türkiye'de yaklaşık 5 milyon engelli var. 

Yani Türkiye nüfusunun yüzde 6,6'sını engelliler oluşturuyor. Bunun yüzde 42,8’i erkek, yüzde 57,2’si kadın.

Erişilebilirlik, eğitim, çalışma hayatı ve sağlık... İşte Türkiye’de engellilerin en çok zorlandıkları, sıkıntıya düştükleri alanlar. 

Erişilebilirlik sorunu, engellilerin sosyal hayata katılmasının önündeki en büyük engel. Büyük çoğunluğu kaldırımlar ve yollardan şikayetçi. Evlerinin, kamu binalarının engelli kullanımına uygun olmadığını düşünenlerin oranı da yine yüzde 60’larda.

Çalışma hayatına bakacak olursak; Engelli nüfusun 1 milyona yakını çalışıyor. Yaklaşık 4 milyon engelli istihdam sürecinin dışında. Çalışmak isteyip de iş bulamayanların oranı yüzde 8,8. Kadın engellilerin işi çok daha zor. İşe yerleştirilen her 5 erkeğe karşın sadece bir kadın engelli istihdam ediliyor.

Devlet, en önemli iş kapısı. Ama devlette bile kadrolar boş. Engellilerin hakları için çalışan Toplumsal Haklar ve Araştırma Derneği’ne göre kadroların sadece yüzde 60'ı dolu. 2014 yılı verilerine baktığımızda 24 bin 566 engelli memur kadrosu boş bırakıldı.

Engelli nüfusun eğitim düzeyi nüfusun geneline göre düşük. Okuma yazma bilmeyen engellilerin oranı yüzde 23,3. Bu oran erkeklerde yüzde 10,9. Kadınlardaysa yüzde 32,4. Yükseköğretim mezunu olanların oranı erkeklerde yüzde 4. Kadınlarda ise yüzde 1,5.

Engellilerin yarıya yakını sosyal yardım alıyor. Engelli aylığı alanların oranı yüzde 27. Kurumlar değişiyor ama sonuç pek değişmiyor. Devlet kurumlarından ayni ya da nakdi yardım alanların oranı da yaklaşık yüzde 20.