Rüyanın Başrolü Olmayı Bırakıp Yönetmeni Olmak: 15 Maddede Lucid Dreaming
Lucid dreaming... Bir çoğumuzun başına gelmiş bir olaydır bu. Rüya görüyorsunuzdur, film gibi uzaktan izlersiniz kendinizi. Herhangi bir kontrolünüz yoktur, sadece başrol oyuncususunuzdur, beyniniz kontrol edip yönetir tüm olayı. Sonra birdenbire olayların tam istediğiniz gibi gittiğini fark edersiniz, artık başrol olmaktan çıkmış, rüyanın yönetmeni haline gelmişsinizdir. Tüm olayı istediğiniz gibi yönlendirir, bir nevi kendi özel sinema salonunuzda görsel şölen yaşatırsınız kendinize.
Peki lucid dreaming aslında tam olarak nedir, ne değildir?
1. Öncelikle bu olayın normal rüyalar ile bir çok benzerliği olduğunu söylemek lazım.
Lucid rüyalarla normal rüyaların bir çok ortak yönü var. İkisi de aynı şekilde başlıyorlar. Genel kanının aksine ikisinde de teknik olarak yeni yerler ve karakterler görmeniz mümkün, ancak bunlar yine de daha önce gördüklerinizin birleşimi olarak ortaya çıkabiliyor. Örneğin daha önce hiç bulunmadığınız bir yerde görebilirsiniz kendinizi; ancak aslında bu sadece farklı yerlerde gördüğünüz evlerin, sokakların, insanların, ve sokak tabelaların birleşimidir.
Bununla birlikte rüya görmemizi sağlayan nöral mekanizmalar ise geleceği hayal etmemizi sağlayanlar aynı. Farksa rüya görürken onların gerçek olduğunu sanmamız, hayal kurduğumuzu fark edememiz.
2. İşte lucid dreaming de tam burada devreye giriyor; rüya gördüğümüzü, yani hayal kurduğumuzu fark ediyoruz.
Bu durumun farkına vardığınız anda tıpkı normal hayallerinizi yönlendirebildiğiniz gibi rüyanızı da yönlendirmeye ve manipüle etmeye başlıyorsunuz. Yine de işler sanıldığı kadar basit değil, çünkü lucid rüyaları normal hayal kurmalardan ayıran çok kritik bir fark var: Bedeninizin hala derin uykuda olup çevre faktörlere kapalı olması.
3. Bilim insanları henüz bu duruma neyin neden olduğunu bulabilmiş değil.
Yani neden normal rüya görürken birden farkına vardığımızın ve sonrasında rüyayı kontrol edebildiğimizin henüz bir açıklaması yok. Lucid rüya gördüğünü söyleyen insanların beyin dalgalarının tüm uyku süresince herhangi bir anormallik göstermediği gözlemlenmiş. Bunun dışında kalp atış hızında veya nefes alış verişlerinde de bir değişiklik olmadığı raporlanmış. Bazı bilim insanları lucid dreaming'in nedeninin beyindeki prefrontal korteksin o an normalden yoğun çalışması olduğunu iddia etse de henüz doğrulanmış bir durum yok.
4. Lucid rüyalar genelde REM uykusu sırasında gerçekleşiyor.
Buna şaşırmamak gerek, çünkü normal rüyalar da çoğunlukla uykunun REM (Rapid Eye Movement - Hızlı göz hareketi) evresinde görülüyor. Bu evre aynı zamanda beynin uyku sırasında en aktif olduğu ve kısa dönemli hafızayı uzun dönemli hafızaya çevirdiği dönem. Bu evre sırasında istemli kaslar bir nevi paralize olmuş durumdayken, gözler hızlı şekilde hareket ederek hafızanızdaki görsellere tepki veriyor.
5. Kabuslar ile lucid rüyaların bir bağlantısı yok.
Bazen kabus gördüğünüzde uyanmadan hemen önce gördüklerinizin gerçek olmadığının farkına varabilirsiniz. Ancak o anda sadece rüya gördüğünüzü fark etmeniz, lucid rüya moduna geçtiğiniz anlamına gelmiyor. Saldırıya uğramadan önce bir kabustan uyanmanızın nedeni lucid rüyadaki gibi istediğiniz an rüyadan çıkmak değil, o an artmış olan kalp atım hızı ve hızlanmış nefes alışverişleri oluyor. Zaten lucid rüyaların da uzun sürmesinin nedeni tam olarak bu, rüya gördüğünüzü anladığınızda oldukça sakin olduğunuzdan kabusun bünyede yarattığı büyük dehşetin yarattığı etki gibi bir durum olmuyor ve yavaş bir şekilde, bedeni uyandırmadan lucid rüyaya geçiş sağlanıyor.
6. Sanılanın aksine lucid rüya oldukça yaygın, insanların yarısının en az bir kere bunu deneyimlediği düşünülüyor.
Lucid rüyalar genelde çocuk yaşlarda görülmeye başlıyor. Bunun dışında ileriki yaşlarda ilk defa lucid rüya görenler de olabiliyor.
Bunun dışında kimileri çok nadir olarak lucid rüya görürken, bazı insanlar sık sık bu durumu deneyimleyebiliyor.
7. Lucid rüyalar görmeyi beyindeki gri madde miktarıyla bağdaştıran bilim insanları mevcut.
Gri madde bilinçli düşünce, hafıza ve karar alma gibi işlerden sorumlu. MRI sonuçlarına göre düzenli olarak lucid rüya gören insanların beyninde, hiç görmeyenlere veya nadir görenlere kıyasla daha gri madde hacminin daha yüksek olduğu tespit edilmiş. Gri madde bilişsel işlevlerle alakalı olduğundan, artan miktarı lucid rüya görmeye yatkınlığı da artırıyor olabilir. Bununla beraber narkolepsiye (gün içinde gelen ani uyku isteği) sahip olan insanların lucid rüya görme sıklığının da yüksek olduğu tespit edilmiş.
8. Lucid rüya görmenin doğuştan gelen bir yetenek olduğunu düşünenler de var.
Kimi bilim çevrelerine göre lucid dreaming, tıpkı kulakları oynatabilmek gibi doğuştan gelen ve herkeste olmayan bir yetenek olabilir. Michael Breus bu konuyla ilgili 'Lucid rüyanın tıpkı diğer doğuştan gelen bazı gereksiz yeteneklere benzer şekilde herhangi bir avantajı yok. Ya görüyorsunuzdur, ya görmüyorsunuzdur; sadece bir doğal yetenek.' diyor.
9. Durum böyle olunca da her yetenek gibi lucid rüya görme yeteneği de geliştirilebilir.
Lucid rüya görenlerin bu yeteneklerini geliştirerek rüyalarını daha farklı ve daha iyi şekilde manipüle edebilmeleri mümkün. Böylece rüyada gerçekleşen olaylara daha iyi çözümler getirebilir, görmek istedikleri durumlara daha rahat çevirebilirler. Hatta lucid rüya görme sıklıklarını artırabilir, her istediklerinde bunu başarabilirler.
10. Daha önce hiç lucid rüya görmediyseniz bu ileride de görmeyeceğiniz anlamına gelmiyor.
En azından nörolog Susana Martinez-Conde böyle düşünüyor. Lucid rüya görme ihtimalinizi artıracak bir çok teknik var, ancak bunlar kişiden kişiye farklılıklar gösteriyor. Martinez-Conde bu durumla ilgili 'Uyumadan önce kendi kendinize defalarca rüyanızını kontrol edeceğinizi söylemeniz bile işe yarabilir' diyor.
11. Lucid rüya sırasındaki farkındalık ve kontrol etme oranı kişiden kişiye değişmekte.
Her lucid rüya sırasında birden uçup uzayda bir oraya bir buraya gitmek isteyebilirsiniz, ancak çoğu insan bu derece kontrol edemiyor. Lucid rüya görme konusunda kendini en çok geliştirmiş insanlar bile her seferinde bu derece manipüle edemeyebiliyor, dolayısıyla normal hayal kurarkenki esnekliği beklememek gerekiyor.
Bununla beraber her lucid rüya da aynı yoğunlukta olmuyor; bazılarında kontrol ettiğinizi anladığınızda kısa bir süre sonra uyanırken, bazılarında ise oldukça uzun süre rüyanın içinde kalabilirsiniz. Üstelik her seferinde uçmak gibi fiziksel şeyler yapmayı denemek zorunda da değilsiniz, lucid rüya bir sevdiğinizle karşılıklı sakin bir konuşma şeklinde de geçebilir.
12. Lucid rüyalar gerçek hayatınıza hiçbir etki yaratmıyor.
Bazı insanlar gerçek hayatta bilmediği bir yeteneği lucid rüya sırasında uygulayarak geliştirebileceğini düşünüyor ki bu inanılmaz yanlış bir düşünce. Lucid rüya görürken düzenli olarak basketbol oynayarak gerçek hayatta şut yeteneğinizi geliştirmeniz mümkün değil; çünkü olay sadece beyinle değil, kaslarınızın da o yeteneği öğrenmesiyle ilgili.
Bunun dışında lucid rüyalardan korkanlar da mevcut. Bazıları lucid rüya görürken orada sıkışıp kalacağını veya o sırada ölürse gerçek hayatta da öleceklerini düşünüyorlar. Böyle bir durum da tam anlamıyla saçmalıktan ibaret. Lucid rüyaların gerçek rüyalardan bu anlamda hiçbir farkı yok, yani basitçe tek gerçekleşecek şey uyanacak olmanız.
13. Lucid rüyalar genelde macera veya seks konulu oluyorlar.
Çünkü neden olmasın? Gece gündüz hayal ettiğiniz bir ünlüyle sevişmek, daha önce gittiğiniz bir yeri yeniden gezmek; bunlar her insanın görmek isteyeceği türden şeyler...
14. Lucid rüya göremiyorsanız bu anormal bir durum değil.
Önceden de belirttiğim gibi, lucid rüya tamamen doğuştan gelen bir yetenek de olabilir. Yani nasıl ki kulağınızı oynatamamanız kulağını oynatabilen insanlara göre eksik veya dezavantajlı olduğunuz anlamına gelmiyorsa, lucid rüya görememek de tamamen aynı bir durum.
Bununla beraber çok sık lucid rüya görüyorsanız bu da anormal bir durum değil, 'Bende mi bir sıkıntı var' diye düşünmeyin.
15. Özetle lucid rüya herhangi bir faydası veya zararı olmayan, hiç görmemenin veya hep görmenin anormal olmadığı, son derece normal bir olay.
Yine de çok keyifli ve eğlenceli olduğunu söylemek gerek.
Yorum Yazın