Neden Erkekler Kısa, Kadınlar Uzun Saçlıdır? Dünyanın En Çok Kabul Gören Normlarından Birini Deşiyoruz!
Cinsiyetler üzerine yüklediğimiz kodlara sıkı sıkı tutunsak da bu kodların kökenine dair birikimimizin çok sağlam temellere dayandığını söylenemez. Renkler, giyim biçimleri ve en ilginci de saç uzunluğu konusunda erkek-kadın ayrımı tarih boyunca farklı olaylarla sık sık yön değiştirdi.
Saç özelinde insanlığın eğilimleri neredeyse bir tarih simülasyonu bile sunar.
Anlatımı güçlendirmek için değil, gerçekten. Kurt Stenn Saç: Bir Dünya Tarihi kitabında insanlığa yön veren olaylarda dalgalanan bir saç olduğunu ve saçlarda yaşanan değişikliklerin de sosyal hayata tahvil edildiğini sıkıca vurguluyor.
"Kültürel olarak evrensel diyebileceğimiz bir ölçekte kadınların saçlarının erkeklere nazaran daha uzun olmalı anlayışına sahibiz."
Kurt Stenn diyor, araştırmaları sonucunda vardığı yargıyla. Aslında sağlığı, cinsel gücü ve genel anlamda gücü, hatta dindarlığı bile simgeleyebiliyor uzunluğu ve yapısıyla saçlar.
Asıl soruya dönelim, erkeklerle kadınlar arasında saç söz konusu olduğunda bu kesin ayrımın ne zaman ortaya çıktığı.
Bir kimlik inşa aracı olarak saç dikkatleri üzerine toplayan bir yapıdaysa kişinin 'statüsünü' ortaya çıkarırdı. Erkeklerin toplumdaki rollerindeki sade duruşun aksine dikkat çekici bu karakteriyle saç, kadınların bir aksesuarı haline gelir.
Bu geleneğin perçinlenmesi çalışma kültürünün yeni yeni oluştuğu dönemlerde gerçekleşir.
Bir manada serbestliğin temsili olan uzun saç, çalışma hayatını temsil eden kümenin dışındaki kadın imgesi için bir seçenek olsa da çalışma hayatına atılması doğduğu an kodlanan erkek için bir ihtimal olarak görülmez. Malumunuz iş hayatı söz konusuysa hele ki bahsi geçen 18 ve 19. yüzyıl dönem şartlarında bakım imkanları da denkleme dahil edilirse kısa saç erkekler adına zorunlu hale gelir.
Dikkat edilirse saç ve iş sahibi olmak arasında zaruri bir bağlantı kurulmuş. Bu bağlantı bugüne dek sürecek şekilde, sosyal hayata sızmış.
Uzun saça sahip olmanın evde oturmayı, verimsizliği çağrıştırdığı ve kısa saçın çalışkanlığı, eli iş tutmayı simgelediği gelenek törpülense de kimi tortularıyla bugüne dek geldi.
Dayatılan bu vasat kuralları bir yana bırakalım, bu tabuları yıkan Merovanj Hanedanlığı'na bir soylu ziyaretinde bulunalım.
5. yüzyıldan itibaren hüküm süren bu Frank hanedanlığı saça yüklediği anlamla soyluluğu yeniden karakterize etmiş diyebiliriz. Uzun saç hem gücün hem de gururluluğun bir simgesi, öyle ki ailede bir üyenin saçları zorla kestiriliyorsa bu aslında bir hakaretin tecessümü olarak görülürmüş.
Geleneksel bir siyasi mesaj olarak birinin saçını kestirmek hanedanlık bünyesinde büyük anlam taşırmış.
İsmiyle müsemma Kısa Pepin o dönem hanedanlığın varisi olan III. Childeric'i tahttan indirdiğini bildirmek için III. Childeric'in saçını kesmiş ve artık gücün kendisinde olduğunu ilan etmiş. Bu gelenek hanedanlığın tarihin sayfalarına gömülmesiyle son bulsa da uzun saçın sadece kadınlar arasında bir gösterge olmadığını anlatan kıymetli bir anekdot.
Tarih skalasını biraz daha geriye çekelim. Daha da şaşıralım.
Merovanj Hanedanlığı'ndan birkaç yüzyıl önce aynı coğrafyada uygulanan Burgonya kanunları bir kişinin diğerinin saçını çekmesini, şahit aramaksızın suç olarak tanımış. Temsili görseldeki gibi bir cezadan bahsedilmiyor ama, para cezası veriliyormuş. Bahsi geçen ceza özel bir para cezası ve ciddi suçlar için verilen cinsten, basit bir ceza değil, belirtelim.
Bazı hallerde şoke eden bu ezberler şimdilerde tamamıyla bozulmuş olsa da saçın bile tarih sahnesindeki yeri azımsanamaz, bunu anlıyoruz.
Her zaman söyleriz, uzun ya da kısa olmasının önemi yok. Sağlıklı olsun, gerisi önemli değil...
Yorum Yazın
başlıkta vaadettiğini vermeyen bir başka 5 satırlık içerik.
Saç toplumsal sınıfla da alakalı hale getirilmiş olsa da olay tamamen savaş ile alakalıdır. Uzun saç savaşta dezavantajdır. Erkeklerin savaşçı olduğu topluml... Devamını Gör
uzun ya da kısa olmasının önemi yok. Sağlıklı olsun, gerisi önemli değil...