İş yerinizde bir psikopatla birlikte çalışıyor olabilirsiniz

Araştırmalara göre şirket bünyelerinde %1 ile %3,5 arasındaki oranlarda değişen birpsikopat nüfusu var ve bu bireyler genellikle orta ve üst düzey yöneticiler arasındalar. Hatta pozisyon yükseldikçe bu oran artabiliyor, çünkü psikopatlar için bu hırs gerektiren pozisyonlar oldukça çekici olabiliyor. Kendi doğaları gereği başka insanlara hizmet eden pozisyonlar yerine, güce, paraya ve prestije sahip pozisyonlara yöneliyorlar; ve bu da üst kademelerdeki bireylerin sergilediği tutarsız davranışları açıklayabilmemize yardımcı oluyor.

Elimizde 10 maddeden oluşan bir psikolojik ölçüm tablosu var. Bunu kendi kendimizi değil, etrafımızdaki insanları değerlendirirken kullanıyoruz. Herhangi birinin davranışları bu tablodaki 8 ila 10 maddeye uyuyorsa, o zaman ona potansiyel olarak psikopat olma olasılığı var diyoruz. İlk önemli teşhis kendi akran veya altlarına olan davranışlar gözlemlenerek yapılıyor. Bu davranışlar genel olarak vicdan yoksunluğunun belirtilerini taşıyor: Seri işten atmalar, toplum içinde küçük düşürmeler, zorbalık ve sözlü taciz gibi.

İkinci olarak, içinde bulundukları iş atmosferini negatif yönde etkilemek önemli bir gösterge sayılıyor. Korku ortamı yaratmak ve iş yerindeki insanları sebepsiz yere yıpratmak gibi. Psikopat bireyler genellikle üst düzey yöneticilere yakınlık gösterip alt kademelerde çalışan elemanları suistimal ediyor veya sömürüyorlar. İş yerinde karşılaşılan bu tarz durumlar, 360 derece geri bildirim yöntemi ve performans değerlendirmeleri ile ortaya çıkabilir. Ayrıca çalışan memnuniyeti anketleri, hastalık ve işe gelmeme oranları, beklenmeyen çalışan kayıplarıyla gibi pek çok veri de yol gösterici olabilir.

İş dünyasındaki psikopatların altında çalışan insanlar, genelde bu kişiler için çalışmaktan memnun olmuyorlar. Hatta bu durumda olmaktan nefret ediyorlar ve başka bir iş alternatifleri olmasa bile işten ayrılabiliyorlar. Ya da hastalıklarını bahane ederek iş ortamından uzak durmaya çalışıyorlar veya en kötü ihtimalle başka bir birime geçmek için transfer istiyorlar. Eğer bu durumlar yükseliş halindeyse, o zaman söz konusu birimde bir soruşturmaya ihtiyaç duyulabilir.

Şunu da belirtmek gerekir ki iş dünyasındaki psikopatlar genellikle liderler, anahtar müşteriler veya başka kuvvet sahipleri tarafından yüksek bir değere ve öneme layık görülür. Çünkü iş dünyasındaki psikopatlar bu kilit oyuncularla her zaman arasını iyi tutmayı amaç haline getirmiştir, ve şirkete kazandıran hırslı profillerdir. Dolayısıyla iş yerlerinin genel huzuru için her ne kadar kötü etkileri olsa da, bir kere yerleştikleri zaman onları oradan ayırmak çok zordur. Bazı işyerleri bu tip insanları özellikle zor ve hoşa gitmeyen işleri yapmak için işe alır. Ama bu aslında pek de iyi olmayan bir fikirdir. Çünkü kimsenin yapmak istemediği ya da yapamadığı işler bittikten sonra psikopati eğilimleri olan çalışanı iyi, anlayışlı ve normal bir yöneticiye çevirmek imkânsıza yakındır.

Bu durumlar çok rahatlıkla teşhis edilebilir gibi görünse de psikopatlar kendilerini genellikle iyi niyet ve samimiyet gösterişiyle kolaylıkla gizler. Geçmişteki başarılarını çok iyi pazarlarlar, mülakatlarda son derecede başarılıdırlar ve karizmalarını çok yüksek tutarlar. Çoğu zaman bir psikopatı teşhis ettikten sonra artık ‘çok geç’tir...