İnsanlık Tarihinin Tanık Olduğu Gelmiş Geçmiş En Korkunç Doğal Afet: Toba Faciası
Patlamasından sonra insanlığın neredeyse tamamını yok ettiği iddia edilen bir yanardağ patlamasından bahsedeceğim sizlere bu içerikte.
Dinozorların dünya sahnesinden silinmesine neden olan meşhur gök taşı faciası artık herkesin bildiği bir olay.
Ancak kendi türümüzün neredeyse yok olmasına neden olan bir yanardağ faciası ise, neredeyse hiç bilinmiyor.
"Bir zamanlar, Toba adında bir çiftçi yaşardı."
'Toba bir gün balık tutmaya gitti. Balıkların bol olduğu nehirde, uzun bir süre tek bir balık bile yakalayamadı. Tam eve dönecekken, dev bir balık yakaladı. Balığı kaldırdığı an, balık konuşmaya, ağlamaya ve onu bırakması için yalvarmaya başladı. Şaşırıp balığı geri bıraktı. Balık o anda genç ve güzel bir kadına dönüştü. Kadın, bir prenses olduğunu ve büyüyle balığa dönüştürüldüğünü söyledi ve kendisin kurtardığı için balıkçıya teşekkür etti. Eğer bir zamanlar balık olduğunu kimseye söylemezse, balıkçıya onunla evleneceğini söyledi. Evlendiler ve bir erkek çocukları oldu. Çocuk büyüdüğünde iştahı öylesine fazlaydı ki, yemek sofrasında ailesine yiyecek bırakmıyordu bile. Bir gün tarlada çalışırken, babasından yiyecek bir şeyler istedi. Babası çok uzun bir yoldan eve dönüp yiyecek getirdi, fakat daha kendisi yemeye başlamadan çocuk hepsini bitirmişti bile. Toba bu duruma çok sinirlendi ve oğluna 'balığın oğlu' diye hakaret etti. Ağlayarak eve dönen çocuk annesine bundan bahsetti, şaşıran ve üzülen anne oğluna evlerinin yakınındaki tepeye çıkmasını ve oradaki en uzun ağaca tırmanmasını söyledi. Kendi ise nehire dönüp kayboldu. Gökyüzü siyaha döndü ve fırtına başladı. Yağmur öylesine şiddetliydi ki, tüm vadi kısa sürede sular altında kaldı. Sular yükselmeye devam etti ve vadi bir göle dönüştü. Çocuğun tırmandığı tepe ise gölün ortasındaki ada haline geldi.'
İşte Toba Faciası, Endonezya'nın Sumatra adasında konumlanan ve böyle bir efsaneye konu olan Toba Gölü'nde meydana geliyor.
Son 25 milyon yılın en büyük yanardağ patlaması olarak bilinen olay, günümüzden yaklaşık 70 bin yıl önce gerçekleşiyor. Patlama neticesinde, 10 sene boyunca sadece o bölgede değil, tüm gezegende kış mevsimi yaşandığı düşünülüyor.
Buzullar üzerinde yapılan analizlere göre patlama, Dünya'daki sıcaklıkları 3 ile 5 derece arasında düşürmüş.
Bu da patlamanın ardından o dönem mini çaplı bir buzul çağına girdiğimiz anlamına geliyor. Bazı bilim insanlarına göre bu durum, insanlığın neredeyse yok olmasına sebep olmuş.
Bilim insanlarının böyle düşünmesine neden olan durum ise, insanlığa dair genetik darboğaz teorisi.
Bu teoriye göre insan nüfusu, 50 ile 100 bin yıl önce neredeyse yok olmanın eşiğine gelmiş. Bu dönemde nüfus 3 bine kadar düşmüş. Günümüzde yapılan araştırmalar sonucu elde edilen genetik kanıtlara göre de bu durum destekleniyor. Nitekim günümüzde yaşayan tüm insanların, 70 bin yıl önce yaşamış yaklaşık 2 bin ile 20 bin arası insandan geldiği düşünülüyor.
Genetik darboğaz teorisi, diğer canlı türlerini de kapsıyor.
Bunlar arasında şempanzeler, orangutanlar, çitalar, kaplanlar ve daha pek çok hayvan bulunuyor. İlginç olansa tüm bu türlerin hemen hemen aynı dönemde nüfus azalması yaşaması.
Patlamanın, o dönemki bitki örtüsünü yok edip büyük bir kuraklığa yol açarak nüfusu azalttığı düşünülüyordu.
Fakat yakın bir zamanda, bu iddiaların karşıtı olan pek çok kanıta ulaşıldı. Bu kanıtlara göre, bölgeye yakın konumlarda yaşayan insanlar patlamalar neticesinde yok olmamış, hatta nüfus kaybı bile yaşamadan hayatlarına devam etmişti. Hatta hayvan popülasyonlarının bile, iddia edildiği gibi yok oluşlar yaşamadığı ortaya çıkarıldı.
O dönemki insanların, zorlu koşullara uyum sağlayarak farklı hayatta kalma stratejileri geliştirdikleri düşünülüyor.
Bu yeni ve daha etkili stratejilerin de, günümüz modern insanlarının Neandertaller gibi diğer arkaik türlerin yerini iyice alıp tek 'Homo' alt türü haline gelmesine neden olduğu düşünülüyor.
Hatta Malavi Gölü etrafındaki araştırmalara göre, insanların büyük efor sarf etmesine bile gerek kalmamış olabilir.
Yakın geçmişte, patlama sonrasına dair ilk bir ikilik sene öngörülen soğuma miktarları tutarlı olsa da, sonraki yıllarda normale çok yaklaşıldığına ve bu nedenle insanların zor koşullar altında kalmadığına dair araştırmalar yapıldı.
Her halükarda patlamanın, insanlık tarihindeki en büyük doğal afet olduğu konusunda bilim insanları hemfikir.
Ancak insanlar, öylesine dayanıklı bir tür ki; böylesi bir faciadan bile, her ne kadar etkileri ilk başlarda sanıldığı kadar yok edici olmasa da, sağ çıkmayı başarabilmişler.