Emrah Kozan Yazio: Tasarım ve Yaratıcı Düşünce Süreçleri
Keşfetmek ve hayal etmek; bilinen en ilkel insandan bu güne gelen bir arzudur. İnsanoğlu binlerce yıldır kendi yolculuğunu keşfetme çabasında. Tabii ki bunun arkasında merak duygusu ve hayal gücü gibi değerler var yani insanı insan yapan değerler. İnsanı diğer canlılardan ayıran şey kalbi ve aklıdır. Kalbin ve aklın buluştuğu nokta da ise yaratıcı düşünce ve tasarım dediğimiz olgu ortaya çıkar. Kalbini ve aklını aynı anda aynı frekansta kullanabilen insan çevresine duyarsız kalmaz, problemleri keşfeder ve duyguları ile o an için o sorunu hissetmeye başlar. Hissedilen problem, yeterince keşfedildiği ve anlaşıldığı zaman, insan, istemsiz olarak bundan rahatsız olur ve çözüm aramaya başlar. Bu dürtülerin tümü en ilkel insandan en modern insana kadar hepimizde ziyadesiyle mevcuttur.
“Tasarım, insanın etrafında keşfettiği bir olguyu, bir problemi; anlayarak, hissederek ve deneyimleyerek bunun çözümünü çeşitli yöntemlerle anlatma sanatıdır.”
Yukarıdaki tanım içerine, grafik, web, endüstriyel vs. gibi tüm tasarım süreçlerini alabilir. Tasarım en özünde insan için ve insanla yapılandır. Yaratıcı tasarım tümü ile var olan bir problemin en gerçek yönü ile çözüme kavuşturulması sürecidir. Tasarım sadece bir kez olan bir durum değil sürekli olan, gelişen ve yaşayan bir süreçtir. Tıpkı insanın kendisi gibi. Çünkü insan yaşadıkça var olan problemleri ve çözümleri değişir ve gelişir.
Tasarım Nedir?
Tasarım en yalın ve bilinen hali ile zihindeki düşünceler ile; oluşturma, ortaya çıkarma ve üretme anlamına gelir. Doğadaki tüm varlıklar bu bağlamda birer tasarımdır. Dikkatli bakarsanız insanın kendisi dahil bir tasarım ürünüdür. Yani bir akıl ve bilim çerçevesinde önceden düşünülüp tasarlanmış ve sonunda uygun olan en güzel ortama konumlandırılmıştır. Ürünün çok iyi tasarlanıp üretilmiş olması kadar ürünün doğru yere konumlandırılması da hayati önem taşımaktadır. Bir canlı nasıl ancak kendi habitatında yaşamını sürdürebilirse, tasarım da tıpkı bir canlı gibi ancak doğru koşul ve ortamlarda yaşayabilir ve kalıcı olabilir.
Tasarım aşamalı bir süreçtir ve bu her aşama bir biri ile doğrudan ya da dolaylı olarak bağlantılıdır. Tasarım süreci Anlama-> Keşfetme-> Üretim olarak sıralanabilir.
Bu sürecin en başında tabii ki bir problemin varlığı mevcuttur. Problemin ortaya çıkması ile bunu anlamak, algılamak, çözüm yollarını keşfetmek ve en sonunda üretim süreçlerini gerçekleştirmek gerekecektir.
Tasarım sürecini kısaca aşağıdaki gibi şematize edebiliriz:
Anlama
Görüldüğü üzere ilk aşama “anlama” aşamasıdır. İnsan tam olarak anlayamadığı bir şeyi ya da bir sorunu doğru olarak hissedemez. Hissedemediği bir konuyu da dolayısıyla zihninde resmedemez. Tasarım sürecinin en değerli kısmı işte tam da burada başlar. Zihin daha konuyu anlarken kıvılcımlar çıkararak keşif sürecine kendisini hazırlar. Doğru çalışan bir anlama süreci keşif sürecinide ciddi oranda etkileyerek çıkacak olan ürünü besler.
Bu süreç birbiri ile sonsuz bir döngü içerisinde bağlıdır. Dolayısıyla anlamak aslında işin en başı iken aynı zamanda son noktadaki üretim sürecini de doğrudan etkiler.
Tam olarak anlayamadığımız bir problemi ya da konuya çözüm üretemeyiz. Anlama süreci ortada bir problem varsa bunun temellerini ve sebeplerini ele alarak ortaya çıkacak olan çözüme katkı sağlar. Anlama süreci ne kadar verimli olursa çıkacak ürün kalitesi de artar.
Anlama sürecinin ilk aşaması hissetmektir. Kişi öncelikle problemi hisseder. Problem o kişide doğru duyguları uyarmalı ve sonucunda hissedilen eksiklik ya da farklılık kişinin anlama sürecini hızlandırır. Anlama süreci kendi içerisinde sadece zihinle değil aslında eş zamanlı olarak kalp ile olmalıdır. Doğru anlamak sadece zihinle yapılan bir eylem değildir.
Çevremizdeki yanlış anlamalara bir bakın. Sadece görmek, bilmek ya da fark etmek problem çözümü için yeterli midir? Tabii ki de değil. Bilgi, duygu ve deneyimlerle beslendiğinde doğru sonucu ve doğru etkiyi yaratır. İnsan odaklı anlama ancak insani değerler ile beslenirse gerçekleşir. Bir konuyu doğru anlayabilmek için sadece araştırmak, konu ile ilgili bilgilere erişime yetmeyecektir. Farklı kişilerden farklı bilgi deneyim ve duyguları dinlemek, onlarla empati kurup o hissiyata ulaşabilmek anlama sürecini kusursuzlaştırır.
Keşfetme
Her insan bir kaşiftir. Yeryüzüne keşfetmek için gelen insanoğlu aslında yaşamı boyunca sürekli bir keşif halindedir. Durmaksızın bilgi bombardımana tutulan zihin bilgiyi alır almaz keşfetmeye de başlar.
Anlama süreci sırasında çalışmaya başlayan bir süreçtir. Keşif doğru anlaşılan bir konu üzerinden sürekli olarak çalışan bir olgudur. Tam olarak doğru süzgeçten geçen ve anlaşılan bilgi keşif sürecini verimli kılar ve sürecin işlemesi için gerekli olan tüm materyaller ve yollar tam da bu noktada keşfedilir. Keşif kısmı işin yaratıcı ve üretkenlik kısmıdır. Bu kısımda çok farklı yöntem ve teknikler kullanılabilir. Tasarım türüne göre kişi problemi ya da konuyu eğer doğru algıladıysa çözüm yolları ve yöntemleri kolayca keşfedebilir. Yaratıcı bir tasarım sürecinin etkili bir keşif süreci ile gerçekleşebileceğini unutmayalım.
Üretim
Ham olan düşünce ve fikirlerin şekil alması sürecidir. Teknik olarak birçok farklı yöntemi ve yolu vardır. Tasarım sürecinin gerçekleşeceği tüm kurallar ve yollar önceki iki süreçte belirlenmiş ve bu aşamada ürün elde edilen bilgiler ve çıktılar doğrultusunda somutlaşmaya başlayacaktır. Tam olarak anlaşılan bir problemin en doğru yolu ya da çözümü keşfedilmiş artık sonuçlandırma aşaması ile fikirler hayata geçecektir. Üretim aşaması sürecin en son noktasıdır. Üretim noktasında keşfedilen yeni bir yol ya da tam olarak bu aşamada gerçekleşen doğru anlama üretim sürecini baştan oluşturacaktır. Bu aşamada yöntem değiştirilmesi tasarımın gücünü zayıflatır.
Yorum Yazın
dünyanın en güzel uğraşı tasarımcı olmak ve bunu gerçek hayata geçirebilmek.
Sosyal medyada tasarımı sizi öne çıkartıp farkınızı ortaya koyacak tasarımlar yapıyoruz. Size özel, eşsiz tasarımlarımızla rakiplerinize her alanda fark atın... Devamını Gör