Afette İletişimin Merkezi Sosyal Medya, Amiral Twitter Oldu
Depremde yaşamını kaybeden tüm bölge halkına Allah'tan rahmet, yakınlarına sabır ve güç kuvvet diliyorum. Afetzede kardeşlerimizden yaralılara acil şifalar, bundan sonraki yaşamlarında güç kuvvet ve kolaylıklar diliyorum.
Depremin yoğun olarak hissedildiği Adıyaman ve Kahramanmaraş bölgesinde, Atlas Üniversitesi adına yapmış olduğum ziyaretten yeni geldim.
Kurtarma ekiplerinin artık işini tamamladığı fakat yeni olabilecek deprem risklerine karşı alarmda beklediği, yerlerini enkaz kaldırma ekiplerine bıraktığı bir süreç yaşanıyor bölgede. Afetzedeler -ne kadar güvenli olduğu tartışılsa da- güvenli bölgelere naklediliyor, konteyner kentler, çadırkentler, kuruluyor, AFAD, Kızılay, Ahbap, Müsiad, Türgev, herkes sahada, yaralar sarılıyor.
İşte şimdi en fazla destek zamanı. İşte şimdi en çok elini taşın altına koyma zamanı.
Hepimizin gücü nispetinde yapabileceği bir şeyler var. Müsait olanlar bölgeye gidip çocukların saçlarını okşayabilir, büyüklerle sohbet edebilir, bir çadır kurulumunda ya da bir destek kamyonunun boşaltılmasında işin ucundan tutabilir, bölgeye gidemeyenler bir gıda kolisi, maddi yardım yapabilir ona da gücü yetmeyenler, kendi mahallelerindeki bir afet koordinasyon merkezinde gıda kolilerinin yapımına katkıda bulunabilir, zaman dayanışma ve destek zamanı.
Sosyal Medya İletişimin Merkezi Oldu, Amiral Twitter
Depremin büyüklüğü ve yıkıcı etkisi tüm ülkeyi tedirgin etti. Feci deprem sonrasında tüm ülke yaşananları öğrenmek için konvensiyonel medyanın yanı sıra, sosyal medyaya akın etti. Özellikle deprem bölgesinde ailesi, yakınları ve arkadaşları olanlar bilgi almak için her türlü iletişim ağlarına koştular.
Tabii anlık veri transferinin baş döndürücü hızla gerçekleştiği sosyal medya mecralarının hızına, konvansiyonel medyanın yetişmesi mümkün değildi. Bir tv kanalının (Stüdyoda dekorun ve ışığın hazır olduğunu varsaysak, makyaj, kuaför ihtiyacı olmasa bile.) yayına girmesi gecenin 4.17’sinde en az 1 saat sürerdi.
Sosyal medya mecraları depremin ilk anlarından itibaren iletişimin merkezi oldu. Depremin hangi şehirlerde hissedildiği, büyüklüğü, yıkımlara dair ilk bilgiler ile enkaz altından “yardım” çağrıları, resimli ve videolu olarak sosyal medya mecraları üzerinden duyuldu. Özellikle Twitter dakikalar içinde iletişimin ve haber almanın merkezi oldu.
İletişimsizlik yıkımın habercisiydi
Depremin ilk dakikalarında Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman’dan veri gelmemişti, oysa depremin merkezi Kahramanmaraş’tı. Bölgeden bilgi akışı olmaması, bu şehirlerdeki büyük yıkımın habercisi oldu; elektrik kesilmişti, internet servis sağlayıcılar etkisiz hale gelmişti.
Teknolojinin ve afetin izin verdiği imkanlar dahilinde bölgeden gelen yardım ve temel ihtiyaç talepleri sosyal medyada özellikle Twitter’da hızla yayıldı. Sosyal medya ve her türlü teknolojik iletişimin deprem gibi her türlü afet durumunda ne kadar elzem olduğu, hayati öneme sahip olduğu bir kez daha ortaya çıktı.
İtfaiyeci yaklaşımı !
* Doğruluğundan %100 emin değilsek paylaşmayalım.
* Doğruluğundan %100 eminsek de iyice düşünelim, dinamikler sürekli değişken.
* Olumsuz bir durum paylaşacaksak 2 kere değil, 200 kere düşünelim: 'Bu paylaşımın afetzedeye ne katkısı olacak?' Katkısı olmayacaksa paylaşmayalım.
Bu günlerde itfaiyeci yaklaşımı uygulayalım. Nedir itfaiyeci yaklaşımı?
Yangın çıkmış ortalık yanıyor, yangını mı söndürürsünüz? Alevlerin git gide büyüdüğü ortamda yangını bırakıp neden çıktı acaba diye kafa mı yorarsınız? Önce yangını söndür. Sonra nedenini araştırmaya sıra gelsin.
Sosyal medya mecralarını acıyı çoğaltmak için değil, dayanışma için kullanalım
Deprem görüntülerinin sosyal medya mecralarında düşünmeden paylaşılmasının çok fazla handikapı var. Deprem bölgesi ile ilgili enkaz görüntüleri, yıkılan binalar duygusal müziklerle birlikte paylaşılıyor. Bu tür paylaşımlar, hem afetzedenin travmasını arttırıyor, hem afet alanından uzaktaki vatandaşların da ciddi derecede travmatize olmasına neden olabiliyor. Ayrıca afetzedenin kendilerini bir meta olarak düşünmesine, kendi acısının bir tıklanma, bir popülerlik malzemesi olarak kullanıldığını düşünmesine de neden olabiliyor. İşte o yüzden:
- Afete dair duygusal müziklerle dramatik paylaşımlar yapılmamalı.
- Deprem bölgesinde bir kişi ile sosyal medya üzerinde iletişime geçildiğinde kaygıyla değil, belki teselli, belki sadece “seni anlıyorum” hissiyatını verecek şekilde konuşulmalı.
- Depremi Allah’ın bir cezası olduğu şeklinde yorumlayan kişilerin mesajları paylaşılmamalı.
- Çocuklar ekrandaki deprem dehşetinden uzaklaştırılırken, internet ortamına başıboş şekilde salınmamalı. Birbiri ardında gelen video önerilerinde ekranlardan çok daha travmatik görüntülerle karşılaşabilirler.
Afet durumlarında İletişim teknolojilerini nasıl kullanmamız gerekir?
1- Teknik anlamda şunlar yapılmalı:
*Telefonların acil durum bildirimleri açılmalı.
*İletişim için SMS ve çevrimiçi platformlar tercih edilmeli.
*Telefon görüşmeleri mümkün olduğunca kısa tutulmalı ve şarj boşa harcanmaktan kaçınılmalı.
*Cihazların konum bilgisi açık olmalı, sosyal medyadan bilgi gönderiyorsanız yer bildirimi ile gönderilmeli.
2- Algısal anlamda şunlar yapılmalı
*Bilgi edinme için; güvenilir kurumların, resmi kaynakların hesapları, teyit ve doğrulama platformları takip edilmeli.
Paylaşım yaparken de, bu şekilde teyit edilmiş bilgiler paylaşılmalı.
*Teyit edilmemiş, kaynağı belli olmayan, somut veriye dayanmayan açıklamaların doğru olmayabileceği her zaman akılda tutulmalı ve bu tür içeriklere şüpheci yaklaşılmalı.
*Manipülatif, yanıltıcı ve hatalı bilgilerin, sahte haberlerin, halkı paniğe sürükleyecek içeriklerin yayılmasına aracı olmaktan kaçınılmalı.
*Hassas içerikler barındıran görüntüler paylaşılmamalı. Çok gerekli ise sansürlenmemiş olarak paylaşılmamalı.
*Sosyal medyanın en önemli handikaplarından bir tanesi yeterlilik kriteridir. Bir konuya dair açıklama yapan hesapların konuyla ilgili uzmanlığına ve bilgiye ulaşabilecek bir konumda olup olmadığına dikkat edilmeli.
Yorum Yazın
Öyle tweetler okudum ki,ağladım sürekli,insanlar enkaz altından adres attılar,etkileşimi fazla olan isimlere,onlar da rt ettiler.Acaba kaçı kurtarılabildi,ka... Devamını Gör
Sadece afetin mi adaletide oradan sağlıyoruz twitter olmasa halimiz dumandı…