%50 mi %91 mi: Türkiye'de Uygulanmaya Başlanan CoronaVac Aşısının Etkinliği Nasıl Hesaplanıyor?
CoronaVac aşısına ve etkinlik ölçüm formülüne dair akılda tutmamız gereken önemli bilgiler var.
Koronavirüs aşısı geldi, hatta uygulanmaya bile başlandı.
Acil Kullanım Onayı verildikten sonra Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Billim Kurulu üyeleri aşılarını oldu ancak Türkiye'nin de satın aldığı CoronaVac aşısının etkinliğine dair soru işaretleri ortaya çıktı. Gittikçe büyüyen soru işaretinin kaynağı Brezilya'da açıklanan veriler.
Brezilya'daki testlere göre aşının etkinlik oranı yüzde 50,4 ancak geçen hafta bu oranın yüzde 78 olduğu açıklanmıştı.
Sonradan yüzde 78 oranına tedavi gerektirmeyen ancak aşı olan hafif durumdaki vakaların hesaba katılmadığı açıklandı. Onlar da katıldığında yüzde 50,4'e ulaşılmıştı. Bir ekleme daha geldi, aşının orta ve ağır vakalarda etkisinin yüzde 100 olduğu not edildi.
Kafalar iyice karıştı.
Çünkü etki oranı yüzde 50,4 olan bir aşının salgının seyrine olan etkisinden şüphe ediliyor ve bu aşının nasıl onay aldığı da tartışılıyor.
Öncelikle, bir aşının kullanım onayı alması için yüzde 50 etkinlik oranı yeterli sayılıyor. Fakat bu oran nasıl ölçülüyor, bunu netleştirebilmiş değiliz. Burada ilk olarak Türkiye'de uygulanan aşılara dair bilgiyi TTB'nin sunduğu bilgiler ışığında anlatalım.
Türkiye’de ithal edilen aşılar, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun yürüttüğü ruhsatlandırma sürecinden geçiyor ve yan etkilerinin takibi için özel bir form kullanılıyor.
Aşıların topluma uygulanması için gereken tek kriter aşının etkinliği değil yani.
Bunun yanında genel olarak aşının etkinliği, aşının topluma uygulanmasıyla toplumda o bulaşıcı hastalığın yüzde kaç azalacağının hesaplanmasıyla bulunuyor. Koronavirüs salgını bir kriz ortamını tetiklediği için bu hesaplama esnetilmiş durumda. Normalde bir aşının etkinliğinin yüzde 90'ın altında olması istenmiyor.
Salgının yarattığı bir diğer etki, aşıların bir anda ülkeye ulaşması ve hızlıca yapılması gerekliliği doğurması.
Bu da CoronaVac aşısının uygulama esnasında etkinliğinin değişmesine yol açıyor. Şöyle ki, aşının sahada etkinliğinin düşmesi, soğuk zincirdeki aksaklıklara, yanlış uygulanmasına bağlı olabiliyor. Soğuk zincirdeki aksaklık şu an gelişmiş devletler dışındaki tüm devletlerin ana problemi.
CoronaVac üzerinden ilerleyerek Türkiye'deki araştırmalarda etkinliğinin ne durumda olduğuna bir bakalım.
Aşı etkiliğini hesap ederken yapılan çalışmalarda enfeksiyon görülen kişilerin rölatif riski (RR) hesaplanıp 1'den çıkarılıyor. Buna göre veriler hesaplanıyor. Çift kör yapılan çalışmalarda, her iki kolda enfeksiyon görülenlerin rölatif riski hesaplanır ve 1 den çıkarılır.
Dr. Sevgi Salman Ünver'in hazırladığı tabloya bu gözle bir bakalım. 👆
Tablonun devamı da burada. 👇
Her iki tabloya bakıldığında aşı ağır hastalık halini yüzde 100, orta şiddeti ise yüzde 78 ve hafif enfeksiyonları yüzde 49,7 önlüyor. Yani açıklanan yüzde 50,3 de tam anlamıyla doğruyu yansıtmıyor.
Bu noktada CoronaVac aşısına dair akılda tutmamız gerekenler var. İlk olarak, aşı olanların yarısı halen enfekte olma riski ve bununla beraber virüsü yayma riskini taşıyor.
Tüm Türkiye'de hedeflenen bağışıklık hepimiz aşı olsak bile bu enfekte riskinden dolayı mümkün olmayabilir, bir de mutasyon riski var.
CoronaVac'in etkisiz olduğunu söylemiyoruz, aksine yapılan hesaplamalara bakılacak olursa ağır ve orta ağır hastalarda çok yüksek etkiye sahip. Bu sebeple hızlıca aşılamaların sürmesi gerekiyor, hafif derecede hastalığı geçirmekte olan kişiler için gelecekte alternatif bir aşının ortaya çıkması da ihtimal dahilinde olabilir.
Faydalandığımız kaynaklara bu bağlantıdan ve şu Twitter zincirinden ulaşabilirsiniz.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın
Halka gelmesi çok zaman alacak. Ayrıca yanlış anlamadıysam bu aşı henüz onay almış değil. Yani bu aşıyı olsanız bile olurda yurtdışına çıkarsanız muhtemelen ... Devamını Gör
aşı oldum bugün. korona olup da uzun vadede etkilerinin daha kötü olduğunu gördüğüm için az da olsa şans varsa denemek istedim. olursam da en azından ağır ge... Devamını Gör
Kaç tl ye oldunuz ve nereden nasıl