Olur Olmadık Ufacık Temaslarda Bile Kolaylıkla Morarmanızın Altında Yatan Sebepler
Ne komiktir ki hiçbirimiz tepetaklak düştüğümüzü hatırlamıyoruz. Yine ne ara oldu bu çürükler!
Ufacık bir darbeden sonra bile, bacaklarımız ve kollarımız neden bu kadar çabuk morarır hiç merak ettiniz mi? Ya da vücudunuzda sebebini çözemediğiniz morluklar fark ettiniz mi?
Tek kelime ile 'evet'. Diğer kişilere nazaran neden daha çabuk morardığınızı sorguluyorsanız, Dr. Steven Lamm ve Dr. Jeremy Fenton'ın sözlerine gelin kulak verin.
Bilmeniz gereken ilk şey: Çürükler, kan damarlarınızda oluşan küçük yaralanmalardan kaynaklanıyor.
Ve tam da bu şekilde oluşuyor: Örneğin yatağınıza doğru ilerliyorsunuz ve yatağın kenarına bacağınızı çarpıyorsunuz. Cildinizin altında darbenin etkisiyle damarlar çatlıyor, kan birikmeye başlıyor ve damarların etrafında göl oluşturuyor; tıpkı patlayan bir lastiğin dışarıya hava kaçırması gibi diyor Lamm. Daha sonra ise, damarlardan dışarı sızan kan derinin ikinci tabakasından ilk tabakasına geçerek burada birikiyor. Bu yüzden de bacağınızda morumsu bir çürük oluşuyor.
Peki öyleyse, neden sürekli morarıyoruz ve kendimizi ne zaman incittiğimizi hatırlamıyoruz? İşte karşınızda olası sebepler:
1. Egzersiz yaptığınız sırada morluklar oluşabilir.
Egzersiz morlukları, özellikle ağır bir biçimde antrenman yapan ve egzersiz sırasında kendini zorlayan kişilerde çok görülür. Bu çürüklerde kan damarları yırtılabildiği için minik lifler, kas lifleri ve bağ dokuları zarar görebilir. Genellikle küçük olan bu çürükler, gergin olan kasların üzerinde görülür. Ağır egzersizden sonra vücudunuza zaman tanımak ve vücudu dinlendirmek, bu morlukları önleyecektir.
2. Bazı genetik özelliklerden dolayı, vücudunuz morarmaya daha eğilimlidir.
Lamm'a göre bazı insanlar (%18) , vücudunun tepki vermesini etkileyen bazı genetik özelliklerden dolayı, ortalama insanlara göre daha çabuk morarırlar. Kırılgan kan damarları, alt trombosit sayımı, pıhtılaşma ve bazı eksiklikler de buna dahildir.
3. Teninizin açık renkli olması da morluklarınızla ilişkilidir.
Doktorların, açık tenli kişilerin diğer insanlara göre daha çabuk morardığına inandığını söyleyen Lamm ekliyor: ''Bu durumu kanıtlayan bilimsel bir çalışma yok. Daha zayıf kan damarlarına sahip olabilirler; ancak bu, koyu tenli insanlara göre morluklarının daha belirgin olmasının sebebi değildir.''
4. Reçetesiz satılabilen bazı ilaçlar, daha çabuk morarmaya sebep olabilir.
Lamm'a göre, aspirin veya ibuprofen gibi bazı anti-inflamatuar ilaçlar morarmaya etki edebilir. Çünkü bu ilaçlar, kanınızın pıhtılaşmasını ve kan damarlarınızın kapanmasını etkileyebilir; bu sebeple bir yere çarptığınızda cildinizin altındaki kanama ve morarma artabilir. E vitamini, ginkgo biloba, doğum kontrol hapı gibi bazı ilaçlar da pıhtılaşmayı engelleyebilir.
5. Aynı şekilde steroidler de.
Steroidler, damar sağlığını ve gücünü olumsuz bir şekilde etkileyebilir. kolaylıkla morarma, steroidlerin en çok bilinen belirtilerinden biridir. Genetik olarak hali hazırda morarmaya eğilimli olan insanlar ise, steroidlerle gelen morarmadan en çok etkilenenler olurlar.
6. Düşük miktarda C vitamini alımı başlıca sebeplerden biridir.
C vitamini eksikliği, kan damarlarınızın gücünü etkiler. İşte bu nedenle, iskorbüt hastalığı olan kişilerin tüm vücudunda mavi ve siyah lekeler bulunur.
7. Yetersiz protein alımı da.
Eğer vücudunuzun ihtiyaç duyduğu proteini tüketmiyorsanız, damar sağlığınız ve cildinizdeki kollajen olumsuz şekilde etkilenir. Kollajen tüm vücutta bulunmaktadır; çünkü cildinizin yapısını, gücünü ve elastik olmasını sağlar. Cildiniz sıkılaştıkça daha fazla korunma sağlanır ve morluk oranı azalır.
8. Bazı insanların kol ve bacaklarının morarma olasılığı daha yüksektir.
Bir yere çarptıklarında çok çabuk morarırlar, moraran yerler de genellikle ciltlerinin en ince olduğu bölge olur.
9. Güneş yanıkları oluşması morarmayı artıran bir diğer faktördür.
Devamlı olarak güneş ışınlarına maruz kalmak, cildinizi hem inceltir hem de zayıflatır.
10. Muhtemelen yaşlandıkça daha çabuk morarırsınız.
Fenton'a göre ciltteki morarma yaşlı insanlar arasında oldukça yaygındır. Bunun sebebi cildin sadece kollajen kaybetmesi değil; gençlikteki kadar sağlıklı olmamasıdır. Aynı zamanda yaşlılıkla birlikte vücut yağ kaybeder (çürükler daha net olarak görülür) ve daha fazla kan inceltici ilaç kullanılır.
11. Alkol tüketmek morluklara yol açabilir.
Fenton'a göre alkol kanınızı incelterek morarma riskini artırır. Bu sebeple ameliyatlardan, egzersizden ya da spordan sonra içki içilmemelidir. Ayrıca, aşırı miktarda alkol tüketmek, trombosit üreten karaciğer, kemik iliği ya da dalak gibi organları kötü etkileyebilir.Trombosit, kan dolaşımı ve pıhtılaşma süreci için oldukça gereklidir.
Diğer yandan alkol de sizi düşmeye ve bir şeylere çarpmaya eğilimli yapar.
12. Aynı zamanda kısa zaman aşırı kilo vermek de morarmalara yol açabilir.
Çok fazla vücut yağı kaybetmek morlukları görünür yapar, beslenme bozuklukları da kan damarlarınızı etkiler. Lamm'a göre hızlı şekilde kilo veren insanlarda daha kolay morluk oluşur; ancak bunu tahmin etmenin bir yolu yoktur.
13. Diğer yandan devamlı olarak morluklara sahip olmak sizin için yeni bir durumsa, bu her hangi bir tıbbi durumun göstergesi olabilir. Mutlaka kontrole gidin.
Her zaman kolaylıkla moraran biri değilseniz; fakat son zamanlarda vücudunuzun pek çok yerinde çürükler fark ettiyseniz hemen bir doktora görünün. Eğer burun kanaması, diş eti kanaması ya da dışkıda kan ile birlikte morluklar da ortaya çıkıyorsa , bunun normal olmadığının bilincinde olun. Bu bir kan bozukluğu belirtisi olabilir, bu yüzden kontrole gitmeyi ihmal etmeyin.
14. Aksine, her zaman bir yeriniz kolaylıkla morarıyorsa endişelenmeyin; bu tamamen normal.
Daha önce de söylediğimiz gibi genetik olarak buna meyilliyseniz endişelenmenize gerek yok.
Peki aniden ortaya çıkan bu morlukları nasıl durdurabiliriz? İşte Lamm'in önerileri:
Zarar görmüş bölgeye hemen buz tutmak, morluk oluşumunu engeller ya da azaltır. Trombositlere damarı kapatmaları için daha fazla zaman verir ve dışarıya akan kan miktarını azaltır.
Eğer büyük bir morluk varsa 10 dakika soğuk, hemen ardından 2 dakika ılık kompres yapın.
Yaralanmanın kalp seviyesinden yukarıda tutulması çürük boyutunu küçültür.
Ayrıca vücudunuzu dengeli bir diyet ve yaşam tarzı ile sağlıklı tutmaktan da zarar gelmez.