Merak Duygunuzu Tatmin Ediyoruz: "Bunları Keşke Daha Önce Bilseydim" Diyeceğiniz 13 Soru ve Cevapları
Dünyaya isyanımızı yansıtan 'Neden?' sorusu hepimizi çok zorluyor, biliyoruz. Bu sorulardan 13 tanesine yanıtı veriyoruz ve sizi bu 13 dertten kurtarıyoruz!
1. Bozuk bir yürüyen merdiven ya da bantta neden kafamız karışır ve sendeleriz?
Artık neredeyse sokaklarda bile rastlayabileceğimiz yürüyen merdiven ya da bantlar bozulduğunda alıştığımız bir hareketi yapmayı ani olarak bırakırız. Bu da tekrarlanan gelişmiş motor hareketleri yöneten beyinciğin devreden çıkmasına neden olur ve böylece sendeleriz. Hareket rutin hale gelene kadar kontrolü beyin alır, aşamalar beyin tarafından yeniden öğrenilir ve sanki sıradan bir merdivenmiş gibi hareket edilir.
2. Hareket eden bir araçta kitap okurken neden midemiz bulanır?
İnsanın bulunduğu yeri belirleyebilmesi için beynin birden fazla bilgiyi birleştirmesi gerekir: Görme, dokunma, tahmin etme, iç kulağın algıladığı açısal ve doğrusal hareketler gibi... Hareketin sebep olduğu mide bulantısı da işte bu bilgilerin doğrulanmadığı durumlarda ortaya çıkar. Zihindeki mekan kavramı karıştığı için mide bulantısı ve sonrasında da kusma meydana gelir.
3. Çok içtiğimiz ve sarhoş olduğumuz geceleri hatırlamakta neden zorlanırız?
Anlık, kısa ve uzun dönem olmak üzere üç tip hafızamız vardır. Beynin hipokampus bölgesinde yer alan ve anlık ile kısa hafızanın oluşumunda rol aldığı düşünülen piramidal hücreler alkol tarafından etkilenir. Anlık işlevini kaybeden bu hücreler uzun süreli hafızayı etkilemez ancak insan kısa vadede ne yaptığını hatırlamaz.
4. Bira içerken neden daha sık tuvalete gitme ihtiyacı duyarız?
Antidiüretik hormonu vücudumuzun üreteceği idrar miktarını ayarlar. Alkol bu hormonu etkileyerek salgılanmasını engeller; bu nedenle böbreklerin idrarın çıkışıyla ilgili kafası karışır ve daha sık idrar üretmeye başlar. Ve tabii ki bu daha sık tuvalete gitmemize neden olur.
5. Yemek yedikten sonra neden hıçkırırız?
Yemekle birlikte aynı anda bir miktar hava yutarız, bu havanın dışarı atılması için vücudumuzun geliştirdiği tepki de hıçkırıktır. Hızlı bir şekilde büzüşen diyafram hızla nefes almamıza neden olur; bu sırada ses tellerimizin bulunduğu kısımdaki hava engellenir ve hıçkırığın sesi çıkar. Sindirim sisteminin işi bittikten sonra hıçkırık da kesilir.
6. Siren seslerinin nereden geldiğini neden algılayamayız?
Sirenlerin büyük bir kısmı insan kulağının en hassas olduğu 1-3 kilohertz aralığında çalar; bu işimizi kolaylaştırsa da frekans aralığı ayrıca duyuların kör noktasına denk gelir. Bu nedenle sirenleri kolayca fark ederiz ama sesin tam olarak nereden geldiğini algılayamayız.
7. Kendi sesimizi başka bir yerden dinlediğimizde neden farklı bir ses duyarız?
Konuşurken kulaktan, ağız içi kemiklerinden ve çeneden gelen titreşimlerin birleşimini duyarız. Kaydedilmiş kendi sesimizi duyduğumuzda çene kemiklerimizden iletilen titreşimi duymadığımız için ses farklı gelir.
8. Soğan doğrarken neden gözlerimiz yaşarır ve ağlarız?
Soğanı kestiğimizde içeriğindeki propenylcysteine-sulphoxide çözünür ve ortaya proponal oksit çıkar. Havada yayılan bu madde gözümüzdeki sıvıya ulaştığında tepkimeye girer ve sülfürik asit oluşur. Oluşan sülfürik asit de gözlerimizi yaşartır.
9. Rüyalarımızda neden sert bir şekilde yumruk atamayız?
Propriyoseptif geri bildirimle koordineli bir şekilde yapılan yumruk atma ve koşma gibi hareketler, hareket boyunca sinyallerin kortekse gönderilmesi gerektiği için uyku esnasında yapılamaz. Bu sinyal trafiği engellenmezse uyurgezer oluruz.
10. Bütün memeliler suyun içinde az çok hareket edebilirken insanlar olarak neden yüzmeyi sonradan öğreniriz?
Şempanzeler gibi insanlar da ağaç tepesinde çok fazla vakit geçirdiği için dört bacak koordinasyonundan yoksun kaldı ve ancak pratik yaparak bu beceriyi elde etti. Yani süreç tamamen evrimsel…
11. Aslında beyaz olan güneş ışığını neden sarı olarak görürüz?
Tüm renklerin karışımından oluşan güneş ışığı bu nedenle beyazdır. Bu beyaz ışık atmosfere girdiğinde mavi ya da mor gibi kısa dalga boyuna sahip ışıklar saçılır; kırmızı ve turuncu gibilerse saçılıma uğramaz. Saçılıma uğrayan mavi ya da mor ışık aslında renksiz olan gökyüzünü mavi görmemize sebep olurken, beyaz ışıktan geri ye kalan renklerin karışımı güneşi sarı görmemize yol açar.
12. Süt ve süt ürünleri tükettiğimizde neden uykumuz gelir?
Sütte bulunan laktoz, laktik mayalar tarafından laktik aside dönüştürülür. Bu asit hepimizin vücudunda oluşan organik bir bileşiktir; aşırı çalışmayla ortaya çıkan ve yorgunluk hissi veren madde laktat ile aynı anlamda kullanılır. Bu nedenle de süt ve süt ürünlerinin içinde barındırdığı laktik asit uykuya yol açar.
13. Hastalandığımızda neden iştahımız kesilir?
Sindirim sistemini kapatan vücudumuz tüm gücüyle hastalıkla mücadeleye giriştiği için iştahımız kesilir. Son dönem araştırmaları uzun süreli açlığın savunma mekanizmasını yenilediğini göstermektedir.
Yorum Yazın
Harika ✅