Kuzey Makedonya Cumhuriyeti: Bayrağı, Nüfusu ve Tüm Detaylarıyla Makedonya Rehberi
Kuzeyde Kosova ve Sırbistan, doğuda Bulgaristan, güneyde Yunanistan ve batıda Arnavutluk ile sınır komşusu olan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, bugüne kadar korumuş olduğu otantik görünümü ile herkesi kendine hayran bırakıyor. Tarihi ve etnik dokusunu her sokağında hissedebileceğiniz Makedonya, ziyaretçilerine keyifli bir seyahat deneyimi sunuyor. Gerek tarihi, gerek coğrafyası ve gerekse de gezilecek yerleri ile Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, herkesin ziyaret etmesi gereken ülkeler arasında.
Bu içeriğimizde Kuzey Makedonya Cumhuriyetinin tarihi, coğrafyası, ekonomik gelişimi, nüfusu, bayrağı ve daha birçok detayını öğrenebilirsiniz.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, kuzeyde Kosova ve Sırbistan, doğuda Bulgaristan, güneyde Yunanistan ve batıda Arnavutluk ile sınır komşusu olan bir ülkedir. Başkenti Üsküp'tür. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Makedonya olarak bilinen coğrafi bölgenin yaklaşık beşte ikisini kaplar. Bölgenin geri kalanı Yunanistan ve Bulgaristan'a aittir.
Makedon kimliğine sahip çoğu insan, Kuzey Makedonya'yı oluşturan bölgeyi Vardar Makedonyası, Makedonya'nın Yunan kısmını Ege Makedonyası ve Makedonya'nın Bulgar kısmını Pirin Makedonyası olarak adlandırır. Makedonya bölgesi önemini ne büyüklüğüne ne de nüfusuna borçludur, daha çok iletişim yollarının, özellikle Tuna Nehri'nden Ege'ye uzanan büyük kuzey-güney yolunun önemli bir kavşağında yer almasına borçludur.
Cumhuriyet sakinlerinin çoğunluğu Slav kökenli ve Doğu Ortodoks Hristiyanlık geleneğinin mirasçıları olmasına rağmen, Osmanlı İmparatorluğu'na 500 yıllık katılım, Arnavutlar, Türkler, Ulahlar da dahil olmak üzere önemli sayıda başka etnik grubun bulunmasını sağlamıştır. Sonuç olarak Makedonya, Avrupa ve Asya'nın başlıca kültürel gelenekleri arasında karmaşık bir sınır bölgesi oluşturur.
Balkan Savaşları (1912–13) ile Osmanlı kontrolü sona erdi ve ardından Makedonya Yunanistan, Bulgaristan ve Sırbistan arasında bölündü. Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Sırp kesimi Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'na dahil edildi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Makedonya'nın Sırp kesimi, Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti içinde kurucu bir cumhuriyet haline geldi. Yugoslavya'nın çöküşü, Makedonya Cumhuriyeti'nin 17 Eylül 1991'de bağımsızlığını ilan etmesini sağladı.
Bağımsızlığını yeni kazanan Makedonya Cumhuriyeti'nin karşı karşıya olduğu iki büyük sorun, büyük Arnavut azınlığına tam vatandaşlık haklarının sağlanması ve anayasal adı altında uluslararası tanınma ve tekel iddia eden Yunanistan'ın güçlü muhalefeti karşısında uluslararası kuruluşlara üyelik hakkıydı. İsim sorunuyla ilgili olarak BM'nin arabuluculuğunda yıllarca süren büyük ölçüde sonuçsuz müzakerelerin ardından, Haziran 2018'de Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ve Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras bir anlaşmaya vardı ve bundan sonra Makedon cumhuriyetinin hem yurt içinde hem de uluslararası alanda Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak tanınacağı kararına varıldı.
Ocak 2019 itibariyle, Makedon ve Yunan yasama organları, 12 Şubat 2019'da yürürlüğe giren yeni ismin resmi olarak kabul edilmesini onayladı.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti hakkında önemli bilgiler:
Başkenti: Üsküp
Resmi Diller: Makedonca, Arnavutça, Türkçe, Romca, Ulahça, Sırpça
Hükûmet Şekli: Üniter parlamenter cumhuriyet
Yüzölçümü: 25.713 km2
Nüfusu: 1.829.000 (2022 tahmini)
Para Birimi: Makedon Denarı
Telefon Kodu: +389
Makedonya'nın Tarihi
Makedonya bölgesi binlerce yıldır insan yerleşiminin yeri olmuştur. MÖ 1. yüzyıl boyunca Makedonya bölgesi, Daçyalılar, Trakyalılar, İliryalılar, Keltler ve Yunanlılar gibi halk karışımları tarafından dolduruldu. Bu köklü tarihi geçmişten sonra, 13. yüzyılda Anadolu'da doğan Osmanlı İmparatorluğu, 1354'te Avrupa'ya bir adım attı. 1362'de Edirne, Osmanlı'nın oldu. Bu temelden hareketle bu Türk ve İslam devletinin gücü giderek genişledi.
Askeri açıdan bakıldığında, Sırp devletlerinin en önemli yenilgisi 1371'de yapılan Çirmen Savaşı'dır. Bu savaş sayesinde Osmanlı'nın Balkanlardaki fetihleri kolaylaşmıştır. Konstantinopolis 1453'e kadar Osmanlı Türklerinin eline geçmedi, ancak 14. yüzyılın sonunda Makedonya bölgesi Osmanlı İmparatorluğu'na dahil edildi. Böylece, birçok bakımdan Makedon tarihinin en istikrarlı dönemi olan Osmanlı çatısı altındaki dönem başladı.
Yarım bin yıllık temas sonucunda Türklerin Makedonya'da dil, yemek ve günlük yaşamın diğer birçok yönü üzerinde derin bir etkisi oldu. 19. yüzyılın son yıllarında Makedonya'da çatışma ve kafa karışıklığı derinleşti. Türk imparatorluğu çürürken, Sırbistan , Yunanistan ve Bulgaristan, Osmanlı yönetiminin sonunu kaçınılmaz olarak takip edecek olan Makedonya'nın yaklaşan bölünmesinden bölgesel olarak yararlanmaya çalıştı. Aynı zamanda, bu üç devletin her biri Avrupa büyük güçlerinin emelleri için iz süren atlar haline geldi.
Çatışan çıkarlarına rağmen, 1912'de Sırbistan, Karadağ, Yunanistan ve Bulgaristan, Osmanlı Türklerini Avrupa'dan kovma niyetini açıkça taşıyan bir dizi gizli ikili anlaşma imzaladılar. 1913'teki bölünme savaşın sonunda 1918'de yeniden teyit edildi. 1920'lerde Türkiye, binlerce Yunanlı yerleşimciye Güney Makedonya'da toprak verdi. Hem Sırbistan hem de Yunanistan, birçok eski Türk toprak sahibinin savaş nedeniyle yerinden edilmesinden veya sınır dışı edilmesinden yararlandı.
1941'de savaş Balkanlar'ı yeniden etkisi altına aldığında, Yugoslavya, bu kez Mihver güçleri ve müttefikleri arasında yeniden bölündü. Bölgenin etnik karmaşıklığı, bölünme ve yabancılar tarafından manipüle edilme tarihiyle birlikte, yerel halkın moralini bozmuş ve çatışmalara yol açmıştı. 1945'te bölge, bu kez komünist kontrol altında, Yugoslavya'ya yeniden dahil edildi.
1990'ların başında Yugoslavya'dan ayrılma çabaları baş gösterdi. Diğer Yugoslav cumhuriyetlerinin aksine, Makedonya Cumhuriyeti 8 Eylül 1991'de barışçıl bir şekilde egemen ve bağımsız bir devlet olarak kuruldu.
Coğrafi Açıdan Makedonya
Kuzey Makedonya, deniz seviyesinden 2000 metre yükseklikte ağaç hattının üzerinde yükselen birçok zirve ile büyük ölçüde dağlıktır. Arnavutluk sınırındaki Korab Dağı 2752 metre ile en yüksek yerdir. Tarım için iyi bir potansiyel sağlayan birkaç geniş ve verimli vadi de vardır.
Ülkeyi kuzeyden güneye kateden bir dizi aktif fay hattı vardır. Depremler sıklıkla meydana gelir. Yakın tarihte bunların en şiddetlisi 1967'de Debre'de meydana geldi. Üsküp, 1963'te bir depremle büyük ölçüde yerle bir oldu.
Yerkabuğunun hareketliliği ayrıca iki tektonik göl yarattı. Aynı zamanda çeşitli mineralli su kaynakları ve kaplıcaların oluşmasını da sağlamıştır.
Makedonya'da İklim
Kuzey Makedonya, iki ana iklim bölgesinin kesiştiği noktada yer almaktadır. Periyodik olarak, hava kuzey ve güneydeki dağ bariyerlerini aşar ve birbirine zıt hava kütlelerini karşılaştırır. Genel olarak, ılımlı bir karasal iklim vardır. Ocak ayı ortalama sıcaklık 0 derecedir. Temmuzda ise 20-25 derece civarındadır.
Yıllık yağış yaklaşık 500-700 mm arasındadır. En kurak aylard 25 mm'den az olan yağışlar, Ekim-Kasım aylarında yaklaşık 100 mm'ye yükselir. Yerel görünüş ve kabartmadaki farklılıklar nedeniyle, iklimde önemli farklılıklar olabilir, doğu bölgelerinde kışlar daha ılıman ve yazlar daha sıcaktır. Dağlık bölgelerde ise sert kış koşulları görülür.
Makedonya'nın Nüfusu
Kuzey Makedonya, etnik çeşitlilik bakımından çok zengindir. Buradaki etnik gruplar ve yoğunlukları şu şekilde:
%58,4 Makedon
%24,3 Arnavut
%3,9 Türk
%2,5 Çingene
%1,3 Sırp
%0,9 Boşnak
%0,5 Arumen (Megleno-Rumenler dahil)
%8,2 diğer / belirtilmemiş
Makedonya nüfusu şu anda 1.829.000 kişi. (2022 tahmini)
Makedonya Bayrağının Anlamı
Sarı ve kırmızı renklerden oluşan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti bayrağının bir özelliği vardır. Yugoslavya devletine bağlıyken, Panslavizm'in renkleri olan mavi, kırmızı ve beyaz renklerden oluşan bir bayrak kullanmayan tek ülke burasıdır.
Makedonya bayrağı, kırmızı zemin üzerine, altın çerçeveli kızıl yıldızlı bir bayrak olarak doğmuştur. Bağımsızlık sonrasında ise değişmiştir ve altın yıldız yerine güneş kullanılmıştır. Bayraktaki güneş figürü, Büyük İskender'in babası Makedonyalı Filip'in mezar taşından alınmıştır. Daha sonra Yunanistan, güneş figürünün kendisine ait olduğunu ileri sürmüş ve bayrağın değişmesini istemiştir.
Kuzey Makedonya isteği geri çevirmemiştir ve 1995 yılında güneş figürünü değiştirmiştir. Böylece bayrak, bugünkü halini almıştır.
Makedonya'nın Ekonomisi
Balkan Yarımadası'nın geri kalanıyla birlikte Makedonya, 1945'ten sonra etkileyici bir ekonomik dönüşüm geçirdi. Yine de Makedonya, Yugoslav cumhuriyetlerinin en fakiri olarak kaldı ve komünist dönem boyunca federasyonun daha zengin kesimlerinden ekonomik yardım almayı hak eden bölgeler listesine dahil edildi.
1991'de Yugoslav iç savaşının başlamasının ardından, Makedonya'nın ekonomik durumu çok istikrarsız hale geldi. Ancak 1990'ların ortalarında Makedonya yeni ticaret ortakları bulmaya başladı ve ekonomi gelişmeye başladı. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 21. yüzyılın başında düşmesine rağmen hızla toparlandı ve ülke, 2008'de başlayan dünya çapındaki ekonomik gerilemeyi diğer birçok ülkeden daha iyi atlattı. Bununla birlikte, işsizlik 21. yüzyılın ilk on yılının büyük bir bölümünde yüzde 30'u aşarak yüksek kaldı.
Makedonya'da Kültürel ve Toplumsal Hayat
Mutfak
Osmanlı Türklerinin bölgede uzun süredir varlığının bir sonucu olarak, Kuzey Makedonya'nın geleneksel mutfağı sadece Balkan ve Akdeniz yemeklerine dayanmakla kalmıyor, aynı zamanda Türk etkileriyle de tatlandırılıyor. Ülkenin Türk menşeli yemekleri arasında kebapcinja (ızgara dana eti kebapları) ve genellikle peynir, et veya ıspanakla doldurulmuş, lapa bir hamur işi olan 'burek' yer alır.
Makedonlar, taratur ( kıyılmış salatalıklı yoğurt ) ve baklava da dahil olmak üzere Balkanlar'da yaygın olan diğer yiyeceklerden de hoşlanırlar. Makedon spesiyaliteleri arasında ajvar (tatlı kırmızı biberden yapılan bir sos), tavce gravce (fırında fasulye), shopka salata (dilimlenmiş salatalık, soğan ve domatesleri yumuşak beyaz peynirle birleştiren bir salata) ve selsko meso (kahverengi domuz pirzolası ve mantar) yer alır.
Dil
Makedon dili, Bulgarca ve Sırp-Hırvatça ile çok yakından ilişkilidir ve Kiril alfabesiyle yazılmıştır. Sırp yönetimi 1913'te Osmanlı Türklerinin yerini aldığında, Sırplar Makedon dilsel farklılığını resmen reddettiler ve Makedon dilini Sırp-Hırvatçanın bir lehçesi olarak ele aldılar. Makedon dili, Makedonya'nın 1945'te komünist Yugoslavya'nın kurucu bir cumhuriyeti olarak kurulmasına kadar resmen tanınmamıştı. Şu anda Makedonca da dahil olmak üzere Arnavutça, Türkçe, Romca gibi birçok dil tanınıyor.
Din
Dini bağlılık, etnik ve ulusal kimliğe çok yakından bağlı olduğu için Kuzey Makedonya'da özellikle önemli bir konudur. Boşnaklar dışında, Makedonya bölgesinde yaşayan Slavca konuşanların çoğu Ortodoks Hristiyandır. ncak Makedonlar, Sırplar ve Bulgarlar, ulusal kimliklerinin meşruiyetini savunma çabasıyla kendi otosefali Ortodoks kiliselerini kurdular. Kendilerini Makedon olarak da tanımlayan Yunan Makedonya bölgesindeki çoğunluk Yunanlılar da Ortodokstur, ancak Yunan Ortodoks Kilisesi'ne mensupturlar.
Türkler ve hem Arnavutların hem de Romanların büyük çoğunluğu Müslümandır. Toplamda, nüfusun yaklaşık üçte biri İslam inancına sahiptir.
Makedonya'nın Başkenti
Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'tür. Dağlık bir ülkenin ortasında, Vardar Nehri'nin kıyısında yer alan Üsküp, bir İliryalı kabile merkezi olan antik Scupi olarak başladı . 4. yüzyılda imparator Diocletian döneminde Dardania bölgesinin başkenti oldu. 518 yılında bir depremle tamamen yıkılmıştır. 7. yüzyılda kısa bir Slav istilası meydana geldi ve 9. ve 10. yüzyıllarda kasaba hızla büyüdü. Sırplar ilk olarak 1189'da Üsküp'ü ele geçirdiler ve 1392'de Türkler Makedonya'yı fethettikten sonra burayı eyalet başkenti ve önemli bir ticaret merkezi yaptılar.
Anlaşmayla Üsküp 1913'te Sırbistan'a bağlandı ve 1918'de yeni Yugoslavya'nın bir parçası oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar Nisan 1941'de işgal etti ve daha sonra Bulgar birlikleri tarafından garnize edildi. 1944'te özgürlüğüne kavuştu, 1945'te Makedonya Halk Cumhuriyeti'nin başkenti oldu. 1991'de bağımsızlığını yeni kazanan Makedonya Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.
Eski şehir, kuzeyinde bir Roma su kemeri olan antik bir kalenin hakim olduğu teraslı nehir kıyısında yer almaktadır. Ortaçağa ait civardaki manastırlar arasında, 12. yüzyıldan kalma güzel fresklerin bulunduğu Nerezi Manastırı bulunmaktadır. Diğer önemli yapılar, bir Orta Çağ Türk hanı, Kurşunlu Han ve birkaç camidir. Ancak şehrin eski güçlü Türk görünümü, şiddetli bir depremin Üsküp'ün yaklaşık yüzde 80'ini harabeye çevirdiği, 1.070 kişinin öldüğü ve 120.000'den fazla kişinin evsiz kaldığı 1963'ten bu yana yeniden yapılanmayla değişti.
Tıbbi, mühendislik ve malzemeli inşaat ekipleri de dahil olmak üzere para ve ayni yardım 78 ülkeden geldi. Bundan dolayı Üsküp, “Uluslararası Dayanışma Şehri” olarak adlandırıldı. Birkaç uydu konut çekirdeği ve dört sanayi bölgesi ile tamamen yeni bir depreme dayanıklı şehir planı formüle edildi. Sol yakada Kuzey Makedonya'nın temsili organlarının evleri, eğitim kurumları, bir kütüphane, konser salonları, radyo ve televizyon istasyonları var. Sağ kıyıda ekonomik ve ticari merkez var. Üsküp bir sanayi, ticaret ve idari merkezdir. Endüstriler kimyasallar, çimento, tarım makineleri, elektrikli ürünler, tuğla, seramik, cam, bira ve alkollü içkiler, konserve meyve ve sebzeler ve tütün üretir. Deri işleme, ağaç işleme, krom arıtma ve çelikhane de vardır.
Üsküp önemli demiryolu ve karayolu bağlantıları ve modern bir havaalanı ile ulaşım merkezidir. Bir üniversitesi ve bir mühendislik okulu vardır ve Makedonya Bilim ve Sanat Akademisi'nin bulunduğu yerdir.
Makedonya'nın Şehirleri
Berova
Debre
Delçevo
Demir Kapı
Demir Hisar
Eğri Palanka
Gevgeli
Gostivar
İştip
Kalkandelen
Kavadar
Kırçova
Kiliseli
Koçana
Köprülü
Kratova
Kruşevo
Kumanova
Makedonski Brod
Manastır
Negotin
Ohri
Pirlepe
Probiştip
Radoviş
Resne
Struga
Ustrumca
Üsküp
Valandova
Viniça
Makedonya'da Gezilecek Yerler
Makedonya, eşsiz doğal ve tarihi güzellikleri ile herkesin ziyaret etmesi gereken ülkeler arasında. Üstelik Türkler burada kendi tarihlerinden çok fazla detay ile karşılaşacaktır.
Makedonya'da mutlaka görmeniz gereken yerlerden birkaçı ise şunlar:
Üsküp
Matka Kanyonu
Kalkandelen (Tetovo)
Mavrova
Debar
Struga
Ohrid
Bay of Bones Museum
Saint Naum
Manastır
Stobi
Makedonya'ya Nasıl Gidilir?
Makedonya, Türklerin bordo veya yeşil pasaport fark etmeden vizesiz olarak gidebileceği ve 90 gün boyunca konaklayabileceği bir ülke. Buraya uçakla Üsküp Büyük İskender Havalimanı'na ulaşarak gidebilirsiniz. Türkiye'den direkt uçuşlar bulunuyor.
Aynı zamanda Makedonya'ya tren ile de gidiliyor ancak tren Bulgaristan'dan geçtiği için Bulgaristan vizesine ihtiyaç duyuluyor. Aynı şekilde karayolu ile, kendi aracınızla da gidebilirsiniz fakat vize isteyen ülkelerden geçeceğinizi unutmamanız gerek.
Yorum Yazın