Doğada Kurduğumuz En Güzel Dostluk: Köpeklerle İlişkimiz Nasıl Başladı?
Canlılar dünyasından en yakın dostumuz olan köpeklerle aramızdaki derin bağ sandığımızdan daha sağlam temellere sahip.
Peki köpeklerle beraber bu sağlam temeli nasıl inşa ettik?
Köpeklerle aramızdaki ilişki günümüzden yaklaşık 15 bin yıl öncesinde başladı.
Bu dönemde henüz yerleşik hayata geçmemiş ve göçebe halinde yaşayan insan toplulukları çevredeki vahşi hayvanlarla büyük mücadele halindeydi. Bu mücadele aynı zamanda kurtlarla da veriliyordu.
Fakat bazı mutasyonlar sonucunda kanlarındaki stres hormonu daha az olan kurt bireyler, et artıklarından beslenmek için insanlara yaklaşmaya başladı.
İnsanlar bu uysal kurtların kendilerine yakın durmasına izin verdi.
İnsanların tehlikeye açık halde yaşıyor olmaları uysal kurtların kendilerine yaklaşmasına izin vermelerinin sebeplerinden biriydi.
Eğer onları koruyacak vahşi yaşamdan bir dostları olursa tehlikeye daha kapalı hale gelip hayatta kalma şansları artacaktı. Bu konu farklı bir şekilde kurt dostlarımız için de geçerliydi. Eğer insanların yanlarında kalırlarsa diğer kurtlardan daha uzun yaşayıp besin sıkıntısı çekmeyeceklerdi.
Bu işbirliği kurtlarla aramızdaki ilişkiyi kuvvetlenlendirdi ve sıkı bir dostluğa dönüştürdü.
Artık evrimleşmeye başlayan kurtlarımız üreme, barınma, besin sıkıntısı çekmiyorlardı. Tam tersine insanlar onlar için uygun eşleri buluyor, kalacak ortamı sağlıyordu. Kurtlar ise artık yerleşik düzene geçerek tarımla geçinen bu insan topluluklarına ekinlerini korumada yardımcı oluyorlardı.
Köpekler kendi oluşturduğumuz Yapay Seçilim'in bir parçasıydı.
Köpekler, kurtların insan tarafından kendi yararlarına göre belli özelliklerini seçmesi ve kontrollü olarak bu özelliklerine göre yetiştirilmesiyle ortaya çıkmıştı. Yapay Seçilim de tam olarak bu demekti. Köpeklerle insanlar tamamen birlikte yola çıkarak beraber bu duruma gelmişlerdi.
Öyle ki yapılan araştırmalara göre eğer insan cinsi bir anda dünyadan yok olacak olsa ilk soyu tükenecek canlılar yakın dostlarımız köpekler olacaktı.
İnsanlar kendi yararlarına göre çeşitli renk, boyut, huyda köpek oluşturdu.
Avlanmak, hayvanları yönetmek, iz sürmek gibi özelliklerini seçerek bu özelliklerini gelecek kuşaklara aktarmaları sağlandı. İnsanlar, istedikleri özellikleri belirleyerek, bu özellikleri içeren farklı ırkta köpekleri çiftleştirdiler ve günümüzdeki 400 farklı ırkın ortaya çıkmasına sebep oldular.
Bu evcil 400 köpek ırkı tamamen aynı türe mensup: Canis Familiaris.
Köpeklerin gösterdiği bu çeşitlilik avantajlı kalıtsal özelliklerin insanlar tarafından özenle seçilmesinden ileri geldi. İnsanlar için özellikle av becerisi aranılan özelliklerin başındaydı.
Günümüzde ise köpeklerin yakın akrabaları tilkiler üzerinde yapılan çalışmalarda, 20 yıl kadar kısa sürede evcil "köpekler" elde edilmişti.
Dmitri Belyaev'in ıslah deneyinde doğadan alınan uysal tilkilerin birkaç nesil sonra uysal köpeklere dönüştüğü biliniyor. Bu deney aynı insanların kurtlardan ilk köpekleri evrimleştirmesine benziyordu.
Köpeklere evrimleşme hem çevresel hem de hormonal etkilerin toplam sonucuydu.
Kadim dostlarımızla günümüze kadar beraber evrimleşmemiz vücudumuzda da bazı özelliklerin senkronize olmasına neden oldu.
Bu süreç içerisinde sindirim sistemimiz birlikte işlemeye başladı. Aynı zamanda göz teması kurulduğunda her iki tarafın vücudunda oksitosin hormonu salgılanmaya başlıyor. Bu karşılıklı anne-yavru ilişkisini kurduğumuzun da göstergesi.
Köpeklerle ilişkimiz karşılıklı fayda olarak başlamış olsa da ilerleyen zamanlarda duygusal olarak da derin bağ kurduk. Biz hayatta olmaya devam ettiğimiz sürece köpek dostlarımız da bize her zaman eşlik edecek.