Cehaletin Bilimi: Bilgi Kirliliğinin ve Yalanların Şahsi Kazançlar Uğruna Nasıl Yayıldığını İnceleyen Agnotoloji
Artık bilmekten ziyade bilmemenin marifet olduğu bir çağda yaşıyoruz, bunun farkında olmak gerek. Agnotoloji de bu çağın 'gereklerini' yerine getirip cehaleti yayanların bunu neden ve nasıl yaptığını araştıran bir alan, kısaca cehaletin bilimi.
Agnotoloji bu sendromun da ötesinde bir yerde konumlanıyor, hayli ilginç.
Bilgisizliğin yayılmasından bahsederken kafa karıştıran bilgileri de buraya dahil etmek gerekiyor.
Agnotolojinin ortaya çıkışı medyanın daha da kuvvetli olduğu, teyit mekanizmalarının ortaya çıkmadığı 1979'a dayanıyor.
Bu yönergeleri tütün şirketleri dışında keşfeden ilk kişi Stanford Üniversitesi'nden Robert Proctor oldu.
Dışarıdan bakıldığında basit bir manipülasyon olarak yorumlanacak cehaletin yayılması aslında gayet metodik.
Aslında bu durum 'uzman' titriyle yapılan yorumların temel gücü.
Agnotolojinin araştırma sahasından çıkan bir diğer sonuç insanların kendilerini uzman olarak adlandırırken aceleci olması.
Bu tip görüşlerin yayılmasında ilk olarak insanların tartışılan olguları tam olarak anlamamış olması, kolay yönlendirilebilir olmaları yatıyor.
1. Muhatabınızın doğru bilgiye ulaşmasının önündeki yolları kapalı ev bulanık tutun.
2. Her zaman kafa karıştıracak konulara odaklanın, tekinsiz sularda yüzün.
3. Çıkarlarınızı gözetin. Çıkarlarınız için her şeyi yapın.
Gerçek bilgi çıkarlarınıza hizmet ediyorsa cehalet yerine bilginin peşinde gidin.
4. Tartışma zemininiz gerçekliğe yakın olsun, gerçeklikten asla uzaklaşmıyor gibi görünün.
Aksi halde inandırıcılığınız zedenelebilir.
5. Kimliğinizi de uzmanlığınızı da siz belirleyin.
Öz güveniniz varsa bilgi karmaşası için uzmanlık için gerekli yollardan geçmiş sayılırsınız. Tıp hakkında konuşurken amacınız 'kargaşa' ise tıp bilginiz olmasına gerek yok, insanların buna inanması yeterli.
6. Uzmanlığını iddia ettiğiniz konuya dair genel kavramlarla ilgilenmeseniz de olur, kısmi bilgi işinizi görecektir.
Proctor biraz da eleştirel bir biçimde bu 6 maddeyi agnotoloji çalışmaları yaparken ortaya çıkarmış ve cahilliğin, bilgi kirliliğinin yayılımı için bu yöntemlerin bilinçli kullanıldığını ortaya atmıştı. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Yorum Yazın
tıp konusunda yüzyıllar hatta binlerce yıldır aynı, ama mühendislik... latinceyi babamın hayrına öğrenmemiş işinin ve sorumluluğunun farkında olanlara aferin.